Kozienickie portrety

Przygotowaną z inicjatywy Fundacji Forum Dialogu Między Narodami ekspozycję będzie można oglądać od 29 sierpnia w Łodzi w ramach Festiwalu Dialogu Czterech Kultur. Autorkami wystawy są: Anka Grupińska – pisarka i dziennikarka, koordynatorka projektów historii mówionej, Alina Skibińska – historyk, przedstawicielka the United States Holocaust Memorial Museum w Polsce i Bogna Burska – artystka i projektantka. Projekt koordynuje Zofia Wieluńska. Pokazujemy mieszkańców małego miasteczka z Polski centralnej (…) Opowiadamy o ich życiu razem i obok siebie (…), o ludziach, których rozpoznano, a także i o tych, którzy pielęgnowali lokalną pamięć i historię – mówi Alina Skibińska. Autorki realizują także książkę, która będzie dokumentacją i tekstowym komentarzem do wystawy. Prace nad przygotowaniem wystawy trwały blisko 7 lat – przeprowadzono dziesiątki rozmów z mieszkańcami Kozienic, nawiązano kontakty z Kozieniczanami mieszkającymi poza Polską. To dzięki nim udało się z imienia i nazwiska zidentyfikować 200 bohaterów zdjęć. Bezcennym dokumentem okazał się szczegółowy spis wszystkich Żydów zamieszkałych w Kozienicach, sporządzony przez gminę żydowską w listopadzie 1939 roku.

Wystawa jest ciekawa także z artystycznego punktu widzenia. Wpisani w sentymentalny, uroczy schemat fotografii tamtych czasów – upozowani na identycznym tle udającym romantyczny pejzaż lub stylowy gabinet, często wykorzystujący te same rekwizyty – bukiet kwiatów czy kołnierzyk Żydzi, Niemcy i Polacy są na zdjęciach Chaima Bermana w widoczny sposób naznaczeni stygmatem przynależności narodowej i rasowej. Odróżnia ich od siebie jeden szczegół – opaska z Gwiazdą Dawida lub ze swastyką. Dwa sposoby opisywania człowieka i otaczającej go rzeczywistości – zupełnie niewinny, zwyczajowy i złowieszczy, a z perspektywy czasu tragiczny – spotykają się w każdym z tych zdjęć.

Wernisaż wystawy:
29 sierpnia 2006, godz. 18.00; wystawa czynna do 16 września, Łódź Art Center, ul. Tymienieckiego 3