W Łodzi odbędzie się panel dyskusyjny pod tytułem Muzeum jako przestrzeń dialogu. Publiczne muzea sztuki, pojawiły się w Oświeceniu i realizowały cel dydaktyczny. W XIX wieku nabierają one charakteru świątyń sztuki, stając się zarówno miejscami tak edukacji, jak i kontemplacji samych dzieł. W ten model wpisuje się zarówno Luwr, Kunsthistorischesmuseum w Wiedniu, jak i National Gallery w Londynie. Od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku trwa ożywiona dyskusja spowodowana kryzysem takiego dziewiętnastowiecznego modelu. Muzea realizujące postulat apoteozy sztuki sprzyjały postrzeganiu kolekcji jako zbioru wybitnych dzieł profilując ich odbiór na wzór kontemplacji. Kierunek zwiedzania był w nich z reguły z góry wyznaczony linearnym układem sal poświęconych kolejnym kierunkom czy epokom a odbiorca miał niewielką możliwość swobodnego poruszania się po wystawie. Organizacja przestrzenna narzucała w tym wypadku silną kontekstualizację dzieła w odniesieniu do obiektów w jego bezpośrednim sąsiedztwie, oraz do całości kolekcji. Możliwy był tu jednak bezpośredni kontakt z dziełem sztuki, a tradycyjne zorganizowanie ekspozycji muzealnej podkreślało jego niepowtarzalność. Skoro, jak podkreślał Walter Benjamin: więź oryginału z miejscem i czasem jego istnienia składa się na [jego] pojęcie autentyczności, a taka jedyność dzieła sztuki jest identyczna z jego zaszeregowaniem w kontekst tradycji, to więź ta odsłaniała doniosłość owej muzealnej praktyki eksponowania sztuki w kontekście narracyjnie skonstruowanej historii i tradycji.
Dzisiejsze muzeum to jednak nie tyle (czy nie tylko) owa praktyka kontemplacji dzieł sztuki, co przestrzeń rozmaitych społecznych praktyk możliwych do realizacji w kontekście sztuki i jej otoczenia. Zmianie uległa zarówno sztuka współczesna (próby opisania której ożywiają w odmiennych kontekstach narracje o osiągnięciach sztuki dawnej), stając się zdematerializowaną, zdarzeniową i multimedialną – zmienił się także społeczny sposób postrzegania jej roli jako instancji krytycznej, zaangażowanej teorio-praktyki, domeny tematyzacji tego co wyparte czy zrepresjonowane w porządku publicznym. Dzisiejsze muzeum to zarówno przestrzeń ekspozycji i edukacji, jak i przedsiębiorstwo poddane wymogom rynku, czy wreszcie instytucja użyteczności publicznej działająca w kontekście lokalnym, narodowym, jaki i globalnym. Biblioteka, sala projekcyjna, caffeteria, sklep muzealny z multimediami i książkami o sztuce są dzisiaj pod pewnymi względami jej równie ważnymi częściami składowymi jak sam przestrzeń wystawiennicza oraz muzealna kolekcja.
Planowana dyskusja miałaby dotyczyć funkcjonowania współczesnego muzeum sztuki w kontekście szeroko pojętej komunikacji społecznej. Oto podstawowe pytania wokół których organizatorzy chcieliby ją zogniskować:
– jaką funkcję /funkcje powinno pełnić współczesne muzeum i względem których z nich jest obecnie dysfunkcyjne
– kto jest dzisiaj odbiorcą muzeum sztuki, do kogo powinna być skierowana jego oferta, jak muzeum ma określić profil i poziom oczekiwań grupy docelowej
– jak nawiązać/ podtrzymywać lub zoptymalizować komunikację muzeum z jego otoczeniem społecznym
– jak powinna wyglądać aktywność muzeum „na zewnątrz” murów samego muzeum
– jakie trudności i szanse wiążą się z usytuowaniem muzeum sztuki w kontekście centrum komercyjnego, oraz szerzej – w kontekście współczesnej kultury konsumpcyjnej
Uczestnicy panelu: Piotr Rypson, Jarosław Lubiak, Marek Krajewski, Ryszard Kluszczyński, Kazimierz Piotrowski, Tomasz Majewski, Małgorzata Ludwisiak.
28.03.2007, godz. 17.00
Muzeum Sztuki w Łodzi
Gmach Główny
ul. Więckowskiego 36
Sala odczytowa
