Do 18 stycznia 2009 roku we wrocławskiej galerii Awangarda można oglądać prace Tomasza Bajera. Looking for the order in chaos – tak została zatytułowana najnowsza wystawa wrocławskiego artysty wizualnego, rzeźbiarza, autora instalacji i akcji w przestrzeni publicznej. Wybór języka przekazu nie jest przypadkowy. Współczesna lingua franca użyta w tytule wystawy podkreśla nie tylko geopolityczną tematykę projektu, ale również dominację języka angielskiego w epoce dynamicznie rozwijającej się międzynarodowej komunikacji i informacji.
Wystawa Looking for the order in chaos odwołuje się do przemożnego wpływu jaki na nasze myślenie wywierają wydarzenia. Bajer, który przepychanki z PR-em uczynił swoim znakiem rozpoznawczym, sięga tym razem przekonująco po mechanizmy kreowania wydarzeń, wykorzystywania ich w strategiach uprawomocniania ideologicznych dyskursów i tworzenia opinii.
Charakterystyczne metody artysty – mistyfikacja i imitacja – tym razem dotyczł medialnych obrazów i hedlajnów. W eksponowanych na wystawie pracach: The New York Times i The Economist (wspólnie z Jolą Bielańską) Bajer posługuje się wyabstrahowanymi elementami masowo dystrybuowanych i obdarzanych publicznym zaufaniem przekazów: zdjęć agencyjnych, lejautami znanych światowych tytułów, logotypami. Podszywając się pod identyfikację wizualną, stworzoną w celu przyspieszenia przyswajania komunikatów i sygnowania ich prawnie chronionymi znakami jakości, artysta oddaje głos marginalizowanym – funkcjonującym na prawach sensacji, lub po prostu nie dość słyszalnym – dyskursom, które podają w wątpliwość oficjalne wersje wydarzeń i powszechnie funkcjonujące opinie. Rekonstruuje namacalne modele scen znanych z telewizji, które paradoksalnie, dopiero wówczas wydają się nam nierealne. Efekt nierealności powstaje na styku naturalnej przestrzeni widza i przedmiotu zmaterializowanego w nieadekwatnym, oderwanym od komentarza kontekście – tak jak w pracy Legal Black Hole – rekonstrukcji więziennej stołówki, czy Minimalism of Guantanamo. Ta ostatnia jest modelem 1:1 celi Yassera Talal al Zahrani, którego samobójcza śmierć i towarzyszące jej skandaliczne komentarze amerykańskich władz wojskowych, wywołały kolejną falę krytyki, przyczyniając się do podjętej przed kilkoma dniami przez Baracka Obamę decyzji o zamknięciu obozu na Kubie.
Najnowsze prace Tomasza Bajera powstały w reakcji na globalne problemy polityczne (polityka USA na Bliskim Wschodzie, terroryzm) i ich oddziaływanie na Europę, jako konglomerat wciąż dyskutowanych wartości. Czy jesteśmy gotowi na coraz dalej idące regulacje europejskiego superorganizmu mające zapewnić nam bezpieczeństwo? Czy światowe konflikty albo wykluczenie i izolacja inności są ceną, którą musimy ponieść za względny dobrobyt? Na te coraz częściej padające pytania wystawa oczywiście nie daje odpowiedzi, to co oferuje to dotknięcie raptownie przybliżonych wycinków rzeczywistości, w których trudno dopatrzyć się porządku.
18.12.2008-18.01.2009
bwa wrocław | galeria Awangarda
ul. Wita Stwosza 32
załączone zdjęcie:
The New York Times i The Economist , Koeln 2007(Ania Płotnicka, Leszek Lewanowski, Tomasz Bajer, Jola Bielańska przy montażu)
