18 marca 2009 roku o godzinie 18.00 w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie odbędzie się spotkanie promocyjne książki Andy Rottenberg Przeciąg. Teksty o sztuce polskiej lat 80., red. Kasia Redzisz, Karol Sienkiewicz. Spotkanie z autorką i artystami poprowadzi Jacek Żakowski.
Zmiana paradygmatu sztuki, obserwowana na całym świecie około roku 1980, w Polsce uwidoczniła się w sposób szczególnie wyrazisty, uwiarygodniona, a nawet wyjaskrawiona przez okoliczności życia politycznego. Wstrząsy społeczne i światopoglądowe wyznaczyły nową optykę w sposób gwałtowny i zdecydowany. Kraj, a więc i środowisko artystyczne, przecięła ostra linia podziału, która – niewidoczna, ale odczuwalna na każdym kroku – była w stanie wojennym linią frontu walki o utrzymanie wartości uzyskanych po Sierpniu ’80, a z biegiem czasu stała się okopem wojny pozycyjnej o zasady.
Anda Rottenberg, Pokolenie ’80, 1988
Lata osiemdziesiąte – okres bojkotu oficjalnego obiegu i poszukiwania miejsc alternatywnych, gorących dyskusji ideologicznych i artystycznych przewartościowań, czas z jednej strony patriotyczno-kościelnego patosu, z drugiej – nieposkromionej i wywrotowej ekspresji. Anda Rottenberg w swej najnowszej książce kreśli wnikliwy obraz dekady. Przeciąg, wybór jej tekstów z epoki, jest spojrzeniem na sztukę i życie artystyczne z perspektywy uczestniczki wydarzeń, zaprzyjaźnionej i blisko współpracującej z wówczas debiutującymi, a dziś cenionymi twórcami. Bohaterami książki są m.in. Mirosław Bałka, Krzysztof M. Bednarski, Mikołaj Smoczyński, Leon Tarasewicz i malarze Gruppy – Ryszard Grzyb, Paweł Kowalewski, Jarosław Modzelewski, Waldemar Pawlak, Marek Sobczyk i Ryszard Woźniak.
Część tekstów publikowana była w pismach drugiego obiegu, magazynach zagranicznych i katalogach wystaw. Niektóre towarzyszyły w formie powielonego maszynopisu pokazom w mieszkaniach prywatnych i w nielicznych nieobjętych artystycznym bojkotem galeriach. Inne, jak na przykład niewygłoszone wystąpienie, planowane na trzeci dzień Kongresu Kultury Polskiej – 13 grudnia 1981 roku, nigdy nie opuściły szuflady Autorki. Wybór uzupełniają dwa wywiady z Andą Rottenberg: pierwszy przeprowadzony w 1987 roku, drugi – jesienią 2008 roku. Materiał podzielony został na cztery części: Zeitgeist, Postawy, Recenzje oraz Dedykacje.
Część pierwsza obejmuje teksty będące refleksją nad sytuacją, w jakiej znaleźli się polscy artyści w latach 80. Są to uwagi pisane post factum, głównie na początku lat 90., a więc z czasowego i mentalnego dystansu. Ujmują one kwestie artystyczne w szerokiej perspektywie politycznej, historycznej i ideologicznej. Część druga dotyczy – bardziej szczegółowo – przemian sztuki, krytyki, a zwłaszcza form życia artystycznego. Na część trzecią składają się recenzje konkretnych wystaw, od tzw. wystawy otwartych drzwi w Zachęcie w 1980 roku przez łódzką Konstrukcję w procesie i Ekspresję lat 80-tych w sopockim BWA, aż po Oblicza socrealizmu w Muzeum Narodowym w Warszawie. W części ostatniej znalazły się teksty poświęcone twórczości konkretnych artystów, często im dedykowane, które w latach 80. towarzyszyły ich wystawom i wystąpieniom.
Spotkanie z autorką i artystami odbędzie się w nowopowstałej księgarni Muzeum Pro qm w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 18.03, g. 18.00
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
ul. Pańska 3
