W dniach od 8 do 10 maja 2009 roku w Krakowie odbędzie się Festiwal Cieni. Festiwal organizowany jest przez krakowski Teatr Lalki, Maski i Aktora GROTESKA. Festiwal Cieni to pierwszy z cyklu projektów Groteski, pokazujących zagadnienia teatru lalkowego w szerszym kontekście kulturowym. W programie znajdą się m.in. wykłady i dyskusje na temat kulturowej roli cienia: w filozofii, literaturze, psychologii, malarstwie, fotografii, filmie, reklamie i wreszcie teatrze tradycyjnym (teatr orientalny) i współczesnym; warsztaty teatralne z mistrzami współczesnego teatru cieni, przedstawienia w technice cieniowej, prezentacje filmów, wystawa. Projekt adresowany jest przede wszystkim do młodzieży i dorosłych.
Przedstawienia teatralne w technice cieniowej
8 maja (piątek) godz. 18.00 / Controluce Teatro d’Ombre Naufragi (Turyn, Włochy)
Jeden z najbardziej znanych i cenionych teatrów cieni na świecie. Artyści poszukują idealnego połączenia muzyki, tańca i animacji z cieniową projekcją. Naufragi – przedstawienie do muzyki Roberta Schumanna powstało dla upamiętnienia stulecia kina, jako wzory figur cieniowych posłużyły lalki z kolekcji Narodowego Muzeum Kina w Turynie. Piękne obrazy, nastrojowa muzyka, duch minionych czasów, nawiązania do wczesnego okresu kina – wszystko to czyni mistrzowski spektakl Controluce niezapomnianym przeżyciem. Współorganizator: Włoski Instytut Kultury w Krakowie
9 maja (sobota) godz. 20.00 / Theater der Schatten – Norbert Götz 17 sentencji o świetle (Bamberg, Niemcy)
Światło w bogactwie swych form wymyka się ludzkim zmysłom. Pojawia się błyskawicznie, ale tylko we fragmentach przestrzeni. Jest niewidoczne, a przecież odbija się we wszystkim. Mieni się jasno, będąc nierozerwalnie złączone z ciemnością. To prawdziwie niezgłębiona tajemnica. Refleksy i cienie, połączone krótkimi wierszami na kształt haiku tworzą magiczne obrazy. Artysta, który znajduje się przed ekranem pozwala nam śledzić proces świetlnej kreacji. Współorganizator: Goethe Institut w Krakowie.
8 maja (piątek) godz. 20.00 / Teatr Okno Romans Perlimplina i Belisy wg F.G. Lorki (Supraśl, Polska)
Poznanie zjawiska ograniczamy do poznania zmysłowego. Szczególnie to, co widzimy ma tak wielki wpływ na nasz stosunek do danej rzeczy, że jedynie zasłonięcie jej może prowadzić do poznania jej istoty. Leciwy Perlimplin udziela swojej młodziutkiej żonie Belisie lekcji miłości. Udowadnia, że ważniejszym i ciekawszym od widocznego ciała jest wnętrze. Artyści Teatru Okno świat dramatu zamknęli w ramce o wymiarach 100x90cm i nadali mu formę obrazka. Spektakl wielokrotnie nagradzany w Polsce i zagranicą. Wystąpi ok. 30 lalek cieniowych. Seans dobrej zabawy i świetnej animacji.
9 maja (sobota) godz. 20.00 / Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska Ballady i romanse czyli cztery opowieści o miłości Adam Mickiewicz (Kraków, Polska)
Czescy artyści Simona Chalupová (reżyserka) i Lukáš Kuchinka (scenograf) wraz z aktorami Teatru Groteska dają tym spektaklem wyraz fascynacji polskim romantyzmem, romantyczną miłością i światem teatru cieni. Cztery tajemnicze historie miłosne opowiedziane nastrojowymi środkami teatru cieni. Kto z nas nie marzy o wielkiej, szalonej miłości, namiętności pozwalającej zatracić granice realności? Poezja Adama Mickiewicza w niezwykłej cieniowej interpretacji widziana trochę na serio, a trochę z przymrużeniem oka przez czeską reżyserkę. Teatr poezji i niezwykłości przyprawiony szczyptą dowcipu.
10 maja (niedziela) godz. 18.00 / Teatr Figur Kraków Zapach Słoni po deszczu (Kraków, Polska)
Spektakl teatru cieni, oparty na motywach Niewidzialnych miast Italo Calvino. W przedstawieniu wykorzystane są rozmaite, mało znane w Polsce techniki teatru cieni. Jest to poetycka podróż do krainy wyobraźni, odbywająca się przy dźwiękach granej na żywo, egzotycznej muzyki. Przedstawienie nastrojowe i zabawne, zaskakujące obrazy, poetycki świat budowany prawie i aż z niczego.
Warsztaty mistrzowskie / 8-10 maja (pt-nd)
Język cieni – wprowadzenie do współczesnego teatru cieni – prowadzenie Norbert Götz (Niemcy). Trzydniowa intensywna sesja warsztatowa zakończona prezentacją pracy warsztatowej uczestników warsztatów. Norbert Götz poruszy zagadnienie światła i cienia w wielu aspektach praktycznych i teoretycznych. Uczestnicy poznają fundamentalne zasady relacji pomiędzy światłem i cieniem,
ze szczególnym naciskiem na animację z wykorzystaniem stabilnego oraz ruchomego światła, nauczą się podstawowych zasad cieniowej dramaturgii. Dowiedzą się jak animując źródłem światła osiągnąć najbardziej niezwykłe i zaskakujące efekty wizualne. Celem warsztatów jest zapoznanie ich uczestników w praktyce z szerokim wachlarzem technik i stylów animacji wykorzystywanych we współczesnym teatrze cieni oraz otwarcie na dalsze indywidualne eksperymenty i odkrycia.
Wystawa
Cienie Azji – lalki z kolekcji Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie / wernisaż: 8 maja (piątek) godz. 19.00
Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie posiada największą w Polsce i znaczącą w skali europejskiej kolekcję ponad 1400 azjatyckich lalek teatralnych, z czego znaczną część stanowią lalki teatru cieni. Są one świadectwem niezwykle ważnej roli, jaką odgrywa teatr cieni w wielu kulturach azjatyckich. Z pradawnych obrzędów ku czci zmarłych przodków rozwinęły się tam niezależne, rozbudowane i wyrafinowane formy artystyczne, wciąż silnie zakorzenione w kulturze duchowej.
Na wystawie zaprezentowana zostanie około 50 skórzanych, misternie wycinanych i niezwykle barwnych lalek z Indonezji, Chin, Tajlandii i Malezji. W Indonezji wayang kulit do dziś jest jednym z kluczowych elementów tożsamości i żywą tradycją artystyczną, istotną społecznie i cieszącą się wysokim prestiżem. Jego przedstawienia, oparte głównie na motywach z indyjskich eposów: Ramajany i Mahabharaty, skupiają się na problemie odwiecznej walki dobra ze złem, toczącej się w świecie i w człowieku. Ramajana była też główną inspiracją dla teatrów Malezji i Tajlandii. Odmienny charakter ma chiński teatr cieni piying, obecnie już w swojej ojczyźnie zanikający, dawniej stanowiący popularną formę ludowej rozrywki. Silne związki łączą go z teatrem aktorskim – obydwa czerpią z tego samego repertuaru operowego, a twarze i kostiumy lalek odpowiadają typom postaci odgrywanych przez aktorów.
Współorganizatorem wystawy jest Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie.
WYKŁADY
KULTUROWA ROLA CIENIA
9 maja (sobota) godz. 10.00 – 13.30 i 14.30 – 17.30, tematy: malarstwo, architektura, fotografia, film, reklama, literatura, filozofia, psychologia, tradycyjny wschodni teatr cieni i teatr współczesny
wykłady
– Prof. dr hab. Henryk Jurkowski (Polska) Kulturowa funkcja teatru cieni
– dr Lothar Binger i mgr Susann Hellemann (Niemcy) Cienie w historii kultury
film dokumentalny Świat cieni – 30 lat rozwoju współczesnego teatru cieni – produkcja Międzynarodowe Centrum Teatru Cieni (Niemcy)
dyskusja Kulturowa rola cienia:
Prof. dr hab. Henryk Jurkowski – prowadzący (Polska), dr Lothar Binger i mgr Susann Hellemann (Niemcy), Hartmut Topf (Niemcy), Norbert Götz (Niemcy), Alberto Jona (Włochy)
AZJATYCKIE TEATRY CIENI
10 maja (niedziela) godz. 10.00 – 16.00
Prowadzący: dr Joanna Wasilewska
dr Przemysław Piekarski – Cienie indyjskich herosów
dr Janusz Kamocki – Teatr cieni w Indonezji
dr Joanna Wasilewska – Cienie odchodzące w przeszłość. Chiński teatr piying
mgr Zuzanna Głowacka – Karagöz – turecki teatr cieni. Sztuka mistrza.
mgr Magdalena Nycz-Waller –Współczesny teatr cieni Syrii i Libanu
współorganizator: Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie
Teatr Lalki, Maski i Aktora GROTESKA
ul. Skarbowa 2, 31-121 Kraków, rezerwacja@groteska.pl, www.groteska.pl
