27 maja 2009 roku o godzinie 19.00 w księgarni Idlewild Books w Nowym Jorku odbędzie się organizowana przez Instytut Kultury w Nowym Jorku oraz Instytut Książki w Krakowie, dyskusja Reportaż literacki. Będzie to spotkanie z udziałem Wojciecha Tochmana, Francisco Goldmana i Jonathana Brenta. Moderatorem będzie Marcela Valdes.
Uczestnicy dyskusji to trzej autorzy niedawno opublikowanych książek: polski dziennikarz Wojciech Tochman, autor powieści reporterskiej z podróży do Bośni: Jakbyś kamień jadła; gwatemalsko-amerykański pisarz i dziennikarz Francisco Goldman, autor The Art of Political Murder: Who Killed the Bishop? i redaktor naczelny Yale University Press, Jonathan Brent, autor Inside the Stalin Archives: Discovering the New Russia. Dyskusję poprowadzi redaktor działu książek The Washington Examiner, Marcela Valdes. Po spotkaniu będzie można nabyć książki, które będą podpisywać autorzy.
Status reportażu jako gatunku literackiego w świecie anglojęzycznym jest wciąż dyskutowany, mimo że inne gatunki literatury faktu – jak esej czy pamiętnik – są coraz bardziej cenione zarówno przez krytyków, jak i rynek książki. W wielu kulturach artystyczny status reportażu jest niekwestionowany i w swoich ojczyznach tacy reporterzy jak Ryszard Kapusciński są uznawani za mistrzów literatury, a pisarze, jak Gabriel Garcia Marquez, z łatwością poruszają się pomiędzy powieścią a dziennikarstwem.
Spotkanie organizowane jest tuż przed rozpoczęciem tegorocznych targów ksiązki Book Expo America. Inwigilacja kryzysu to dyskusja z udziałem trzech autorów, których droga do literatury reportażu ma różne korzenie. Omówią oni swoje doświadczenia i potrzebę uprawiania tego właśnie gatunku literatury, wyjaśnią, co dla każdego z nich znaczy twórczość na pograniczu literatury i problematyki politycznej i społecznej oraz jakie znaczenie reportaż ma dla czytelników i społeczności.
W swojej książce W archiwach Stalina. Odkrywanie nowej Rosji Jonathan Brent, redaktor naczelny Yale University Press, opowiada o swoich doświadczeniach życia codziennego i biurokracji w posowieckiej Rosji, i opowieści te są równie ponure, jak trzymające w napięciu. Pisarz Francisco Goldman rozwinął swój artykuł o morderstwie gwatemalskiego biskupa Juana Gerardi opublikowany w 1999 r. w New Yorkerze w książkę Sztuka politycznego morderstwa. Kto zabił biskupa?, która wkrótce stała się klasyką dziennikarstwa śledczego i miała bezpośredni wpływ na ostatnie wybory w Gwatemali. Wojciech Tochman, mieszkający w Warszawie dziennikarz, we wstrząsającym reportażu z podróży do Bośni Jakbyś kamień jadła, podąża za polską specjalistką z zakładu sądowego, Ewą Klonowską, która prowadzi ekshumacje grobów masowych, i za rodzinami ofiar, które czekają na identyfikację zwłok najbliższych.
Jonathan Brent jest profesorem historii oraz wykładowcą na uniwersytecie Yale i redaktorem naczelnym Yale University Press. Założył tam serię Annały komunizmu, w której wydał m.in. dokumenty o zbrodni katyńskiej, Katyn. A Crime Without Punishment pod red. m.in. Anny Cienciały. Jest autorem Inside the Stalin Archives: Discovering the New Russia, wraz z Vladimirem Naumovem napisał książkę Stalin’s Last Crime: The Plot Against the Jewish Doctors, 1948-1953. Publikuje w New Criterion, Observer i Chronicle of Higher Education. Jest wielkim przyjacielem Polski, dzięki niemu Yale University Press regularnie wydaje polską literaturę, m.in. – przy współpracy Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku – książki Witolda Gombrowicza.
Francisco Goldman jest pisarzem i dziennikarzem, wykłada w Fundacion Nuevo Periodismo Iberoamericano – szkole dziennikarstwa założonej przez Gabriela Garcię Marqueza w mieście Meksyk. Jest autorem powieści Długa noc białych kur, Zwyczajni żeglarze, Boski mąż oraz Sztuka politycznego morderstwa. Kto zabił biskupa?, która zdobyła nagrodę Freedom of Expression przyznawaną przez Index on Censorship i przez wiele tytułów prasowych została uznana za najlepszą książkę roku.
Wojciech Tochman urodził się w 1969 r. w Krakowie. Jest autorem czterech książek reporterskich, w tym powieści reporterskiej z podróży do Bośni Jakbyś kamień jadła, która została zakwalifikowana do finału nagrody literackiej Nike oraz Prix Témoin du Monde przyznawanej przez Radio France International, a w USA ukazała się w tłumaczeniu Antonii Lloyd-Jones. Tochman, reporter Gazety Wyborczej, pisał w swoich reportażach i książkach o takich traumach jak: osobiste doświadczenia związane z terroryzmem na Bali i w Nowym Jorku, handel ludźmi w Meksyku, czy problem zaburzeń maniakalno-depresyjnych w Polsce. Oprócz tego opublikował Schodów się nie pali i Córeńka.
27 maja 2009 roku o godzinie 19.00
Idlewild Books, 12 W. 19th Street, New York, NY 10011. Metro: F,V,R,W,6 do 23rd St.; 1 do 18th St
Nowy Jork
