11 sierpnia 2009 roku nakładem Wydawnictwa Prószyński i S-ka ukaże się książka Pawła Jasienicy: Ślady potyczek, będąca wznowieniem wydanych w 1957 roku I wydania zbioru artykułów publicystycznych zamieszczanych na łamach prasy w latach 1947 – 1956.
Pierwsza po 52 latach publikacja zbioru artykułów publicystycznych zamieszczanych na łamach prasy w latach 1947-1956, którym autor niejednokrotnie przywraca pierwotną postać, usuwając ślady cenzuralnych uzgodnień. Tom zakończony tekstami odrzuconymi w swoim czasie przez redakcje i opatrzony posłowiem z 28 października 1956, czyli w tydzień po wielkim przełomie.
Lata 1950-1956 stanowią w dziejach publicystyki polskiej okres wielkiej posuchy. W gruncie rzeczy publicystyki wcale wtedy nie było. Odbiło się to i na tej książce. We wspomnianym okresie zajmowałem się przede wszystkim, niekiedy nawet wyłącznie, reportażem, zwłaszcza na tematy naukowe. Kiedy więc teraz przyszło mi wybierać artykuły do druku, zdecydowałem się dać pierwszeństwo tym świeższej daty. Z tamtej strony smutnej pustyni pochodzą tylko dwa – Relacje dwóch ambasadorów i Zmora zaścianka – które osobiście najbardziej cenię. Nie oznacza to wcale, że wyrzekam się dawnej publicystyki z Tygodnika Powszechnego i innych pism… jednakże książka będąca wyborem artykułów musi mieć jakąś znośną objętość no i kompozycję. Rzut oka na roczniki prasy polskiej przekona każdego, jak bardzo w przeciągu lat ostatnich rozszerzał się zakres tematyki i wzmacniał ton artykułów, które w miarę sił i możliwości autorów pomagały krajowi w walce o lepsze jutro. Paweł Jasienica.
W tym wydanym 11 lat po wojnie zbiorze autor zwraca uwagę zarówno na bolączki dnia codziennego, jak i na sprawy o szerszym zakresie. Wiele miejsca poświęca m.in. drugiej wojnie światowej, jej genezie i skutkom, podkreślając brak dzieł obrazujących losy ówczesnej Polski. Wzywa też do rozbratu z nawykiem prowincjonalnego myślenia, parafiańskiej mentalności, zmorą nudy gnębiącą młodzież. Wytyka zacofanie techniczne, marnotrawną gospodarkę, biurokratyczny kołowrót. Wskazuje na konieczność popularyzacji nauki, upomina się o godziwe warunki pracy naukowców, ich prawo do podróży, stałe kontakty z zagranicą, udostępnienie europejskiej i światowej literatury.
11 sierpnia 2009 roku
Paweł Jasienica, Ślady potyczek
