W dniach od 16 listopada do 18 grudnia 2009 roku w Galerii Mieszkanie Gepperta we Wrocławiu potrwa Festiwal Sztuka po Przejściach. Celem projektu jest przybliżenie polskim odbiorcom sztuki dawnego bloku wschodniego – w pewien sposób powiązanej ze sobą, chociażby z powodu podobnych doświadczeń polityczno-społecznych, a jednak odrębnej i zmierzającej w różnych kierunkach. Celem działań jest zarysowanie poszczególnych tendencji w sztuce po 1989 roku.
Rok 89 stawi tutaj cezurę i swoisty punkt przekroczenia, który dla niektórych artystów miał duże znaczenie – wpływając wyraźnie na ich twórczość. Dla innych pozostał natomiast odległym i dość abstrakcyjnym śladem przeszłości. W jaki sposób artyści odnaleźli się w kapitalizmie, jeśli doświadczyli wcześniej życia w ustroju socjalistycznym? Jak do tego rodzaju doświadczeń i tropów w twórczości narodowej odnoszą się artyści, którzy innej – poza kapitalistyczną – rzeczywistości nie znają?
Sztuka po przejściach. Hasło to stanie się pretekstem do podjęcia przez artystów tematów dotyczących czasu transformacji – politycznej, społecznej, światopoglądowej. Ich projekty nie będą miały charakteru rozliczeniowego. Zamierzeniem jest raczej opowiedzenie o indywidualnym miejscu w świecie, osobistych wyborach i piętnie, jakie na twórczości odciskają warunki, w których ona powstaje. Ważnymi punktami odniesienia dla zaproszonych artystów będą więc: określenie przestrzeni, w której przychodzi działać artyście oraz jego stosunek do współczesności, wreszcie realia twórcze dziś – sytuacja życiowa, stereotypy, tematy, które determinują współczesnych artystów i ostatecznie dominują nad ich twórczością.
Na program festiwalu składają się działania artystyczne w przestrzeni Wrocławia z udziałem artystów z Polski, Serbii, Mołdowy i Gruzji (kurator Michał Bieniek):
Gruzja – Sophia Tabatadze – Humancon Undercon – gruzińska artystka na stałe mieszkająca i pracująca w Berlinie zaprezentuje we Wrocławiu (przestrzeń MG lub wnętrze UM na Nowym Targu) pracę pt. Humancon Undercon, wcześniej prezentowaną na Biennale w Wenecji 2007.
Mołdowa – Stefan Rusu – w przestrzeni Galerii Mieszkanie Gepperta pokarze 4 filmy wideo obrazujące przemiany, jakie zaszły w Mołdowie po rozwiązaniu Związku Radzieckiego – termin 20-27. Listopada. W pierwszej połowie grudnia przeprowadzi także akcję/interwencję w przestrzeni placu Nowy Targ we Wrocławiu.
Polska – Karolina Freino – ta wrocławska artystka zaprezentuje nowatorski projekt fotoplastykon/panoptykon, do którego zaanektuje przestrzenie Pawilonu Czterech Kopuł WWF.
Serbia – Dusica Drazic – No Door – performance artystki będzie miał miejsce we wnętrzu jednego z mieszkań we Wrocławiu. U podstaw projektu leżą, łączące Polskę i Serbię, doświadczenia związane z nacjonalizacją mieszkań i późniejsze tworzenie tzw. komunałem – a więc likwidacja przestrzeni prywatnej na rzecz wspólnej. Na początku listopada artystka zamieszka na tydzień w przestrzeni otwartej/nie-prywatnej.
W ramach festiwalu odbędą się także spotkania i debaty, które koordynuje Joanna Synowiec:
- 21 listopada – dyskusja: Sztuka po przejściach, czyli jak wygląda artystyczna mapa byłego bloku wschodniego? Z udziałem Dusicy Drazić i Karoliny Freino, prowadzenie Michał Bieniek.
- 22 listopada – spotkanie: Sztuka post-jugosławiańska. Doświadczenie podzielenia. Dusica Drazić.
- 26 listopada – dyskusja: Czy przestrzeń publiczna jest dziś przestrzenią dla wszystkich? Udział wezmą Paweł Kowzan i Marcin Szczelina, prowadzenie Tomasz Zaborowski.
- 27 listopada – dyskusja: Sztuka krytyczna artystów Europy Środkowej i Wschodniej – doświadczenia i teorie. Z udziałem Izy Kowalczyk i Anny Mituś, prowadzenie: Katarzyna Roj.
- 3 grudnia – dyskusja: Przestrzeń prywatna. Bloki z wielkiej płyty kontra zamknięte osiedla. Udział wezmą: Ewa Rewers, Anna Rumińska, Jakub Szczęsny, prowadzenie: Paweł Krzaczkowski.
Sztuka po przejściach to także interdyscyplinarne warsztaty badawczo-projektowe Przestrzeń dla ludzi, ludzie dla przestrzeni. Publiczne-prywatne, podczas których osoby reprezentujące różne dyscypliny aktywności pracować będą nad wybranym osiedlem Wrocławia, badając złożoność jego społeczno-przestrzennych problemów (koordynacja: Anna Rumińska). Praca polegać będzie na interdyscyplinarnym zbadaniu wybranego obszaru i kontekstów jego funkcjonowania oraz rozpisaniu projektowej propozycji wielopoziomowych interwencji z uwzględnieniem aktywizacji mieszkańców dzielnicy. Wyniki badań i projekt przedstawione zostaną na rysunkach, makietach i fotografiach. Rozmowy z badaczami przeprowadzą: Kuba Szreder i Jakub Szczęsny.
Działania festiwalowe zwieńczą:
– wystawa interwencji artystycznych w Galerii Mieszkanie Gepperta i przestrzeni miejskiej Wrocławia, wernisaż: 20 listopada 2009.
– prezentacja wyników warsztatów badawczo-projektowych Przestrzeń dla ludzi, ludzie dla przestrzeni. Publiczne-prywatne: 18 grudnia 2009.
16 listopada – 18 grudnia 2009, Galeria Mieszkanie Gepperta, Plac Nowy Targ, Pawilon Czterech Kopuł WWF.
Fundacja ART TRANSPARENT
Partner merytoryczny: Fundacja Współpracy Międzynarodowej Projekt Caracol (daw. Libertos)
Idea/projekt: Joanna Synowiec/Produkcja: Karolina Bieniek