Od 21 listopada 2009 roku do 14 lutego 2010 roku w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie potrwa pokaz dzieła Francisca Goi Epizod z hiszpańskiej wojny o niepodległość.
Jest zwyczaj, że gdy Dama z gronostajem opuszcza na jakiś czas Kraków, wtedy w Muzeum Książąt Czartoryskich pokazywane jest dzieło innego wybitnego artysty. Dzięki temu widzowie mogli podziwiać obrazy Rafaela (z Galerii Palatina w Palazzo Pitti we Florencji), Tycjana (z Galerii degli Uffizi we Florencji) i El Greco (z National Gallery of Art w Waszyngtonie). Obecnie, gdy krakowski obraz Leonarda eksponowany jest na ważnej wystawie włoskiego malarstwa renesansowego Od Botticelliego do Tycjana w Muzeum Sztuk Pięknych (Szépművészeti Múzeum) w Budapeszcie, w Krakowie będzie można podziwiać użyczony przez to Muzeum obraz Epizod z hiszpańskiej wojny o niepodległość Francisca Goi, wybitnego malarza hiszpańskiego, jednego z prekursorów sztuki nowoczesnej.
Namalowany około 1808-1810 roku Epizod z hiszpańskiej wojny o niepodległość, poprzedzający arcydzieło Goi – Rozstrzelanie powstańców madryckich 3 maja 1808 roku (z 1814 roku), przedstawia zaciekły bój kilkunastu ludzi w opustoszałym miejscu. Nie wiadomo, kto z kim walczy: żołnierze napoleońscy z hiszpańskimi partyzantami, zwanymi guerillas, czy dezerterzy z różnych armii z plądrującymi pola bitew grabieżcami. Nie to jest jednak najważniejsze. Tematem dzieła jest nienawiść i agresja wywołane wojną.
Obrazowi towarzyszy pokaz kilkunastu rycin Goi ze słynnego cyklu Okropności wojny (ofiarowanych Muzeum Narodowemu w Krakowie przez Feliksa Mangghę Jasieńskiego), w których przedstawia wojnę tak, jak nikt przed nim – jako totalne szaleństwo.
Te wstrząsające ryciny prezentowane są na tle reprodukcji fragmentów tak zwanych czarnych obrazów Goi, namalowanych przez artystę na ścianach własnego domu, dla siebie samego, w wyniku rozgoryczenia światem ogarniętym religijnym fanatyzmem, nienawiścią, obawą przed samotnością i śmiercią. Ortega y Gasset hiszpański filozof napisał, że Goya ukazuje jedną z najważniejszych właściwości sztuki, która potrafi brutalnie zmusić nas do zobaczenia najstraszniejszych stron życia, czego zwykle za wszelką cenę staramy się unikać.
Obraz ze zbiorów Szépművészeti Múzeum w Budapeszcie
Projekt dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Goya. Gdy rozum śpi…
21 listopada 2009 – 14 lutego 2010
Muzeum Narodowe w Krakowie – Gmach Główny, al. 3 Maja 1