Od 1 grudnia 2009 roku w warszawskiej Zachęcie oglądać można prace Zbigniewa Libery. Ponad 120 prac artysty obejmujących fotografie, rysunki, instalacje i filmy stanowiące retrospektywę jego twórczości z trzech dekad znalazło się na wystawie Zbigniew Libera. Prace 1982 – 2008.
To pierwsza retrospektywa Zbigniewa Libery w naszym kraju, jednak znalazły się na niej także prace, które nigdy wcześniej nie były u nas pokazywane, takie jak Ciotka Kena czy Lego. Obóz koncentracyjny. Prace są prezentowane na czterech salach. W każdej z nich znalazła się twórczość pochodząca z lat 80., bardzo ważnych w twórczości autora – mówiła podczas poniedziałkowej konferencji prasowej kurator wystawy Dorota Monkiewicz.
Każda z sal ma pewne dominujące tematy. Pierwsza jest salą Kultury Zrzuty – środowiska łódzkich artystów działających podczas stanu wojennego poza cenzurą. Druga, określana mianem prasowej, prezentuje prace poruszające temat mediów, historii i pamięci.
Kolejna sala otrzymała prowizoryczny tytuł sali cmentarnej. Pokazujemy tam filmy poruszające temat tego, jak artysta ma się zachować w zmieniającej się na przełomie lat 80. i 90 rzeczywistości. I na koniec sala może najważniejsza, czyli sala matejkowska, której głównym tematem są reprezentacje ciała i to, jak jego problem kształtuje nasze uspołecznienie – opowiadała Monkiewicz.
W jej ocenie Libera stanowi rzadki przykład artysty łączącego ugruntowaną postawę intelektualną z przenikliwą obserwacją rzeczywistości. Prace Libery są sztuką krytyczną, dającą wiele możliwości interpretacji, zależnie od odbiorcy i jego kontekstu. Myślę, że największą wartością tej wystawy jest możliwość skonfrontowania często wygłaszanych o Liberze opinii jako o artyście kontrowersyjnym, z jego sztuką – podkreśliła kuratorka wystawy.
Zbigniew Libera urodził się w 1959 roku w Pabianicach. Zadebiutował w 1982 roku w obiegu kultury niezależnej związanej z łódzkim Strychem. Działał także w kręgu Kultury Zrzuty, współtworzył grupę punkową Sternenhoch oraz drukował ulotki dla Solidarności, za co na półtora roku trafił do więzienia. W latach 80. powstały jego pierwsze dzieła krytyczne Obrzędy intymne i Jak tresuje się dziewczynki.
W latach 90. powstała jedna z najbardziej znanych prac Libery Lego. Obóz koncentracyjny. Po roku 2000 artysta związał się jako aktywista z alternatywnym frontem kulturalnym, jako pomysłodawca projektu Zimna wojna. Obecnie Libera mieszka w Pradze, gdzie wykłada w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych.
Zbigniew Libera. Prace 1982 – 2008, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, pl. Stanisława Małachowskiego 3, Warszawa