21 maja 2010 roku o godz. 17.30 w Galerii Arsenał w Białymstoku nastąpi otwarcie wystawy Ciała rozproszone: mechanizmy rozprzestrzeniania (Bodies of dispersion: Mechanisms of distention). 22 maja 2010 roku o godz. 12.00 odbędzie się panel dyskusyjny z udziałem Denise Carvalho, Jarosława Lubiaka, Ginger Shulick, Marka Wasilewskiego.
Artyści, którzy wzięli udział w wystawie: Alex Villar (USA), Elin Wikström (Szwecja), spurse (USA), eteam (USA), xurban collective (USA), Oyvind Renberg i Miho Shimizu (Norwegia), Artur Żmijewski (Polska).
Wystawa skupia się na relacjach między pojedynczym ciałem a mechanizmami mnogości w życiu codziennym, ze zwróceniem uwagi na konkretne analizy krytyczne i stanowiska wobec postaw i systemów społecznych, geopolitycznych, kulturowych, biologicznych i technologicznych. Pod wpływem koncepcji kłącza (rhizome) Gillesa Deleuze’a wystawa będzie dotyczyć również procesów dialogu, takich jak krytyka czy destabilizacja ukrytych postaw i struktur monopolizujących.
W praktyce artystycznej symbioza ciała i przestrzeni nie jest nowością. Związek między nimi wydaje się przejmujący, jeśli weźmiemy pod uwagę, jak każda praca dogłębnie przenika postrzeganie i reorientację pojedynczego ciała oraz przestrzeni społecznej, zbiorowej. W przeciwieństwie do odgórnie narzuconych zasad projektowania przestrzeni miejskiej, którego celem jest trywialna konsumpcja, mamy do czynienia z globalną wspólnotą podobieństw, która odciska swój anonimowy ślad na ciągle przekształcającej się materii miasta.
Jednakże ta anonimowość nie powinna służyć szerzeniu określonych stanowisk i głosów krytycznych. Mając to na uwadze, wielu współczesnych artystów uznaje miejsce pomiędzy za niezwykle istotne z punktu widzenia nowej, krytycznej analizy przestrzeni społecznej. To dzięki wspólnym mechanizmom ingerencji, interwencji, działań artystycznych, performance’u i projekcji artystom udało się podtrzymać ideę przypadkowości w odniesieniu do publicznej świadomości społecznej oraz do uczestnictwa w życiu społecznym.
Mechanizmy te wywodzą się z języka kultury środków masowego przekazu i już od momentu swego pojawienia się występują w roli oficjalnego przedstawiciela społeczeństwa korporacyjnego. Za swoją misję uznały uproszczenie prognozowania zjawisk rynkowych w kwestii nadmiernej konsumpcji, przy jednoczesnej monopolizacji przestrzeni publicznej. Korporacyjny monopol na przestrzeń publiczną, która zastąpiła przestrzeń środka zakładającą dialog między człowiekiem a miastem, zaowocował powstaniem pojęcia członkostwa.
W tej chwili nie uczestniczymy w przestrzeni publicznej z własnej woli; zostaliśmy wezwani, aby stać się członkami, spełnić swoją powinność, działać jednakowo, a wszystko to w imię rozrywki, strywializowanej konsumpcji i biernego uczestnictwa w kulturze. Celem tej wystawy i towarzyszącej jej dyskusji panelowej jest zwrócenie uwagi na tę przestrzeń środka w taki sposób, aby udało się ją odzyskać i wyrazić poprzez artystyczne próby zaburzenia jej publicznego odpowiednika bądź ingerencji w niego metodami świadczącymi o rosnącej świadomości dyskursu.
Jacques Rancière zastanawia się, czy prawdą jest, że pewnych rzeczy nie da się przedstawić. Według tego francuskiego filozofa wynalezienie działania jest zarówno momentem granicznym, jak i przejściowym między dwoma zjawiskami – potencjalnie możliwymi, a jednak nieprawdopodobnymi wydarzeniami, które łączy jakieś tragiczne doświadczenie – i dostarczanymi przez nie widzowi rozpoznawalnymi odczuciami, chęciami i konfliktami woli, które można dzielić z drugim człowiekiem.
W pracy wideo zatytułowanej KR WP Artur Żmijewski pokazuje byłych członków Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego (KR WP), którzy ćwiczą musztrę paradną, maszerują, śpiewają pieśni piechoty i prezentują broń, jednocześnie odpowiadając na pytania o znaczenie wykonywanych czynności. W drugiej części nagrania żołnierze ćwiczą musztrę w sali gimnastycznej; dalej trzymają broń, ale są nadzy: na sobie mają jedynie buty i rogatywki.
Tematyka filmu wideo Alexa Villara Catching Up (Nadrabianie, 2009–2010 r.) powraca do motywu jednostki wewnątrz zbiorowości poprzez odwołanie się do poczucia lokalności. W pracy tej absurdalność konstruuje się w przestrzeni. Villar traktuje ciało jako zależne od miejsc, z którymi obcuje na co dzień, zawsze podatne na działanie dramatycznej niedorzeczności, która przejawia się poprzez zetknięcie się takiego ciała z innymi. Za punkt wyjścia artyście posłużyła scena przedstawiająca ludzi wsiadających do wagonów metra w godzinach szczytu.
Cykl prac zatytułowany Evacuation #2 (Ewakuacja nr 2, 2010 r.) przygotowany przez grupę Xurban Collective bada kwestię globalnych przestrzeni społecznych, gdy te odnoszą się do swojego własnego rozłożenia terytorialnego, sygnalizując tym samym zgoła odmienną typologię konkretnego zbudowanego środowiska. Cykl Evacuation Series zajmuje się przestrzeniami produkowanymi masowo, tj. biurami, domami, szkołami sztuk walki oraz ośrodkami religijnymi, sprowadzając ich różnorodność narodowo-terytorialną do wspólnego mianownika, jakim jest zaprojektowanie, zbudowanie i umeblowanie konkretnych przestrzeni społecznych.
Performance i instalacja Elin Wikström pt. …the need to be free… (…potrzeba wolności…) rozwija koncepcje dotyczące dyskursywności przestrzeni. Poprzez ingerencje, które potrafią zachwiać biernością przechodnia , praca artystki łączy projektowanie przestrzeni miejskich z konsumpcjonizmem. Performance, który Wikström ma zamiar przedstawić w Białymstoku, będzie polegać na zaburzeniu rytmu miasta przez spacer między galerią a najbliższym centrum handlowym.
Praca Art of Cheese (Sztuka sera, 2010 r.) Oyvinda Renberga i Miho Shimizu wprowadza kolejny rodzaj ingerencji w przestrzeń: rozbieżne, choć równoległe procesy kanibalizacji. Antropofagia, czy też kanibalizm kulturowy, to brazylijski ruch kulturalny zapoczątkowany w latach dwudziestych ubiegłego stulecia przez Oswalda de Andrade, którego celem był opór wobec przejmowania europejskiej sztuki i kultury przez włączanie pewnych koncepcji w charakterystyczne mechanizmy kultury miejscowej, i w ten sposób zacieranie różnic między kulturą niską i wysoką.
Praca prezentowana przez grupę artystyczną Eteam, The First Life is a bad place to live, but a good place to decay. The Second Life is a good place to live but a bad place to decay (2010 r.), porusza kwestię poczucia inności, trwania w przestrzeni poza jakimikolwiek ramami narzuconymi przez osobowość, czas czy przyczynowość. Wirtualny świat Second Life można definiować jako odbicie naszej faktycznej rzeczywistości, jako pewien wzorzec, wyrażający grę elementów oznaczających pozbawionych tego, co oznaczają.
Grupa artystyczna Spurse rozpoczyna swoją pracę Engines of Dispersal: Seeding the Premises (Maszyny rozpraszające: zasiewanie terenu) od pestki jabłka, którą można dziś znaleźć wszędzie na świecie. Każda taka pestka posiada w sobie szczególną i indywidualną możliwość stania się nowym gatunkiem jabłoni. Jest maszyną różnicową w czystej postaci, gdyż w każdym nasionku drzemie materiał genetyczny pełen cech różniących je od drzewa, z którego pochodzi. Aby zapewnić ciągłość w różnorodności, jabłoń pozostaje w statycznym związku z rolnikiem dzięki szczepieniu i klonowaniu. My sami wikłamy się w te zależności międzygatunkowe za każdym razem, kiedy zjadamy jabłko.
Kurator: Denise Carvalho (USA)
Asystentka kuratora: Brooke Chroman (USA)
Ciała rozproszone: mechanizmy rozprzestrzeniania
Galeria Arsenał w Białymstoku
21 maja 2010 roku o godzinie 17.30
