13 czerwca 2010 r. na osiedlu Księży Młyn w Łodzi odbędzie się piknik dla mieszkańców osiedla oraz wszystkich zainteresowanych przyszłością dzielnicy. W Łodzi na zabytkowym, postindustrialnym Księżym Młynie powstaje nowa inicjatywa społeczno-artystyczna, która ma na celu przekształcenie starego robotniczego dystryktu w tętniącą życiem dzielnicę kreatywną. Poprzez połączenie sił – artystów oraz mieszkańców, wzajemne inspirowanie się i wspólne inicjowanie działań twórczych, Księży Młyn ma stać się środowiskiem przyjaznym dla tych, którzy są tam od zawsze i dla tych, którzy przybędą, by właśnie tam założyć swoje pracownie, kawiarnie, galerie, spędzić wolny czas.
Jej szanse w rywalizacji o to miano zdecydowanie wzrosną, jeśli miasto postawi na wspieranie przedsiębiorczości w kulturze, rozwój ekonomii kreatywnej i szeroko pojętej kreatywności mieszkańców. Księży Młyn jest wymarzonym miejscem na rozwój modelowej dzielnicy kreatywnej. Celem długofalowym przedsięwzięcia jest stworzenie do roku 2016 warunków lokalowo-przestrzennych dla przemysłów kreatywnych, artystów, mikro-, małych i średnich przedsiębiorców z sektora kreatywnego w uwalnianej przestrzeni Księżego Młyna.
Księży Młyn to obszar ważny dla tożsamości miasta. Ten dziewiętnastowieczny kompleks zabudowań fabrycznych, rezydencjonalnych oraz domów robotniczych wciąż jest czytelny urbanistycznie i w znacznej części zachowany. Z jednej strony stanowi historyczne świadectwo minionej potęgi kwitnącego przemysłu włókienniczego, z drugiej zaś jest ciekawym przykładem przekształceń miasta próbującego sprostać wyzwaniom zmieniających się czasów. W bliskim sąsiedztwie funkcjonują tutaj ważne instytucje kultury: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna, Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania, Muzeum Kinematografii, Pałac Herbsta (filia Muzeum Sztuki w Łodzi), Łódź Art Center, Muzeum Książki Artystycznej.
Szczególne miejsce na mapie Księżego Młyna zajmuje osiedle domów familijnych. Zbudowane przez Karola Scheiblera w końcu dziewiętnastego wieku dla zasłużonych pracowników fabryki było jednym z najbardziej nowoczesnych założeń urbanistycznych tego typu w Europie. Osiedle utrzymywane przez dziesiątki lat we wzorowym porządku było nie tylko chlubą właściciela, ale stanowiło też istotną wartość dla miasta. Od strony zachodniej powstał nowoczesny kompleks biurowy Textorial Park, od południa zakończono spektakularną inwestycję loftów U Scheiblera.
Księży Młyn stanowi cel wycieczek turystycznych i jest naturalnym plenerem dla działań fotografów i innych artystów. Obecni mieszkańcy stanowią grupę zróżnicowaną pod względem społecznym. Są wśród nich zarówno świadomi historycznej wartości miłośnicy tego miejsca, jak i chętni do zamiany swych mieszkań na bardziej komfortowe w innych częściach miasta. Jednocześnie istnieje grupa chętnych do realizowania w tej przestrzeni przedsięwzięć twórczych. Wszystkie wymienione okoliczności stanowią o ogromnym potencjale osiedla do realizowania tutaj autorskich projektów kreatywnych.
W przeważającej części budynki osiedla Księży Młyn należą do gminy, w około jednej trzeciej z nich znajdują się również mieszkania prywatne (te pozostają w gestii wspólnot mieszkaniowych). Pierwszym krokiem w kierunku realizacji wizji stworzenia Dzielnicy Kreatywnej jest uzyskanie wolnych mieszkań na osiedlu Księży Młyn i wprowadzenie możliwości ich wynajmu przedsiębiorczym artystom po uprzedniej zamianie ich statusu w lokale użytkowe.
W pierwszej kolejności zostałyby wykorzystane lokale obecnie nieużytkowane. Artyści w drodze konkursu mieliby przedstawić wizję dla swoich projektów. Proces ten miałby szanse zapoczątkować rzeczywistą, kompleksową rewitalizację osiedla, które od wielu lat oczekuje swego renesansu i jest poddawane eksperymentom koncepcyjnym dotyczącym sposobu podejścia do rewitalizacji. Wiele przypadków z Polski, Europy i świata dowodzi, iż podobne procesy znakomicie i trwale przekształcają obszary architektonicznie, społecznie i środowiskowo zaniedbane lub zdegradowane. Struktura własności umożliwi kształtowanie polityki najmu lokali zgodnej z założeniami projektu w budynkach gminnych. W budynkach należących do wspólnot mieszkaniowych należy umożliwić swobodny obrót lokalami mieszkalnymi i użytkowymi. Zostanie uwolniona możliwość zakupu przez obecnych najemców. Sprzedając wolne lokale na przetargach gmina uzyska dodatkowe środki finansowe.
Twórcy pomysłu stworzenia Dzielnicy Kreatywnej Księży Młyn 2016 – grupa inicjatywna skupiona wokół Łódź Art Center oraz instytucji działających na Księżym Młynie – zamierzają realizować to przedsięwzięcie wielotorowo. W dialog na temat wizji dla dzielnicy zostaną zaangażowani mieszkańcy, organizacje pozarządowe, władze samorządowe i inne instytucje zainteresowane zintegrowaną rewitalizacją. Równocześnie z prowadzeniem dialogu na temat realizacji wizji, tworzone mają być kompleksowe warunki dla lokowania na Księżym Młynie artystów, przedsiębiorców i firm z sektora kreatywnego oraz przedsięwzięć artystyczno-kulturalnych, w tym związanych z dziedzictwem kulturowym i środowiskowym.
