29 czerwca 2010 roku w Toruniu festiwal TOFIFEST swoją obecnością zaszczyci Shirin Neshat. Artystka będzie, obok Julii Jentsch, która odbierze 26 czerwca nagrodę specjalną Tofifest, drugim ważnym gościem specjalnym tegorocznej edycji toruńskiego festiwalu.
Shirin Neshat, światowa gwiazda sztuki współczesnej i zdobywczyni Srebrnego Lwa Weneckiego za reżyserię przyjeżdża na toruński Tofifest. Neshat będzie gościem polskiej premiery jej debiutanckiego filmu, który przyniósł jej weneckie laury – Kobiety bez mężczyzn. To pierwsza wizyta tej irańsko – amerykańskiej artystki na polskim festiwalu filmowym.
Piękna, uznawana w całym świecie, autorka prac, o które walczą największe galerie od USA po Europę. Mieszkająca na stałe w Nowym Jorku Neshat jest jedną z pierwszych artystek, która tak silnie wprowadza w światowy dyskurs o sztuce kwestię sytuacji kobiet w krajach islamskich. Robi to przy tym w mistrzowski sposób, unikając agresji, zadaje w swoich pracach precyzyjne jak ostrze chirurga pytania. W tym główne – o istotę religii muzułmańskiej i o to, dlaczego kobieta w islamie musi być gorsza od mężczyzny? O tym traktuje też jej debiut filmowy, nagrodzony Srebrnym Lwem na prestiżowym festiwalu w Wenecji Woman Without Men [Kobiety bez mężczyzn / Zanan-e Bedun-e Mardan], który będzie miał swoją polską premierę na tegorocznym głównym konkursie ON AIR, festiwalu filmowego Tofifest. Pod pozorem kina historycznego, w mistyczno – poetycki sposób film opowiada o jak najbardziej współczesnych problemach irańskich kobiet. To wyjątkowy przykład kina o sztuce i kina które jest sztuką.
Reżyserka tak mówi o swoim filmie: To była praca pełna miłości, trwająca sześć lat. (…) Ten film opowiada światu o moim kraju. Obraz pokazuje wydarzeniach z 1953 roku, kiedy to w Iranie doszło do inspirowanego przez Wielką Brytanię i USA zamachu stanu, w wyniku którego Szach Iranu Mohammed Reza Pahlavi obalił demokratyczny rząd Mohammeda Mossadeka zmieniając kraj w dyktaturę. Kraje zachodu doprowadziły do tego, aby zabezpieczyć swoje interesy paliwowe i prawa do wydobycia ropy naftowej. Obraz jest niemiecko – francusko – brytyjską koprodukcją.
Kobiety bez mężczyzn utrzymane w stylu realizmu magicznego są niezwykłym, dość karkołomnym konglomeratem realizmu i wizjonerstwa. Neshat pokazała, czym mogłoby być irańskie kino bez cenzury. – pisał w Gazecie Wyborczej Tadeusz Sobolewski.
Neshat znana była dotychczas głównie jako fotografka i artystka wideoartu. Jej krótki film Turbulent w 1999 r. dostał główną nagrodę na weneckim Biennale sztuki. Wielkim echem odbił się jej cykl zdjęć Kobiety Allaha, portretujący irańskie kobiety w czadorach pokryte perskim pismem.
Twórczość Neshat zaliczyć można do wciąż nielicznych prób zgłębienia istoty religii muzułmańskiej i przetłumaczenia jej na uniwersalny język sztuki. Tworzyć zaczęła późno – mając 30 lat, pod wpływem wstrząsu jakim była pierwsza po dwóch dekadach ponowna wizyta w swoim kraju rodzinnym. Obecnie jest uważana za jedną z najważniejszych artystek współczesnych. Jej bardzo intymne, autobiograficzne prace wideo wystawiane były w ramach najbardziej prestiżowych międzynarodowych wystaw, takich jak: Biennale Weneckie, Carnegie International, Whitney Biennale, Sydney Biennale, Lyon Biennale i Biennale w Kwangu.
Neshat będzie, obok Julii Jentsch, która odbierze 26 czerwca nagrodę specjalną Tofifest, drugim ważnym gościem specjalnym tegorocznej edycji toruńskiego festiwalu.
Neshat pojawi się w Toruniu 29 czerwca 2010. W teatrze Baj Pomorski odbędzie się otwarta dla mediów konferencja prasowa artystki.
