23 sierpnia 2010 roku rozpocznie się Projekt Krytyki Politycznej Miejsca transformacji. Realizacja projektu została rozpoczęta we współpracy z Kolonie Wedding z Berlina oraz Centrum Badań Kultury Wizualnej przy Akademii Kijowsko-Mohylańskiej z Kijowa.
Głównym celem projektu jest nawiązanie współpracy transgranicznej między Niemcami, Polską i Ukrainą oraz budowa związków kulturalnych między tymi państwami. Projekt realizowany jest w celu odkrycia potencjału tkwiącego we wspólnych losach historycznych, a zwłaszcza w przełomie roku 1989. Podjęta zostanie próba dekonstrukcji symboli transformacji systemowej. Ma to uświadomić przedstawicielom wszystkich państw biorących w niej udział, że prawdziwy potencjał przemian tkwi w działaniach obywatelskich.
Pierwszym etapem realizacji projektu będą wizyty studyjne grupy reporterów z Niemiec, Polski i Ukrainy w Berlinie, Gdańsku i Kijowie oraz praca grupy filmowców Łukasza Konopy (której konsultantem merytorycznym został Artur Żmijewski). Przedmiotem obserwacji filmowców i reporterów będą miejsca symbolicznej transformacji i ich społeczne umiejscowienie dziś oraz aktualne i potencjalne miejsca społecznej rewitalizacji poprzez kulturę i sztukę w Berlinie, Gdańsku i Kijowie. Końcowym etapem realizacji projektu będzie konferencja na temat transformacji i społecznej rewitalizacji poprzez kulturę i sztukę, która odbędzie się w grudniu w Gdańsku. Wezmą w niej udział specjaliści z Niemiec, Polski i Ukrainy. Zostaną na niej także zaprezentowane wyniki prac reporterów oraz film Łukasza Konopy. Celem konferencji jest wymiana wiedzy na temat zjawiska społecznej rewitalizacji oraz uświadomienie uczestnikom potencjału rewitalizacyjnego tkwiącego w działalności społecznej.
W dniach 22 – 27 sierpnia grupa reporterów, młodych aktywistów i naukowców, fotoreporterów z Niemiec, Polski i Ukrainy odwiedzi Gdańsk. Podczas wizyty studyjnej poznają miejsca, które poddawane są, i które wymagają, rewitalizacji – Dolne Miasto, Letniewo, Nowy Port, tereny Stoczni Gdańskiej. Spotkają się z osobami, które próbują zmieniać oblicze zapomnianych dzielnic, wezmą udział w warsztatach i wykładach oraz prezentacjach specjalistów od rewitalizacji, urbanistyki i architektury w CSW Łaźnia, Instytucie Sztuki Wyspa, Kulturze Miejskiej. Wynikiem ich pracy będą materiały dziennikarskie publikowane w Serwisie Transformacyjnym na stronie internetowej www.krytykapolityczna.pl.
W dniach 28 sierpnia – 2 września grupa odwiedzi Berlin, a w połowie września Kijów. Wszystkie trzy główne miasta projektu: Berlin, Gdańsk i Kijów są symbolami transformacji systemowej – politycznej i gospodarczej. Berlin ze względu na Mur berliński, Gdańsk ze względu na Stocznię, a Kijów na Majdan. To miejsca, gdzie społeczeństwa tych miast wyraziły zdecydowany protest wobec poprzedniego systemu i dokonały symbolicznych aktów, które dały początek przemianom gospodarczym i politycznym. Warte podkreślenia jest, że wywalczone swobody obywatelskie nie w każdym z państw pochodzenia partnerów mają satysfakcjonującą postać.
Transformacja systemowa w Europie stała się możliwa dzięki aktywności obywateli. Zwrócenie uwagi na potencjał jaki tkwi w aktywności samego społeczeństwa w ramach tego projektu odbędzie się w aspekcie problemu społecznej rewitalizacji przez kulturę i sztukę. Dotyczy to możliwości przekształcenia terenów postindustrialnych, mniej rozwiniętych gospodarczo, zagrożonych przestępczością czy napiętnowanych historycznymi wydarzeniami. W Berlinie przykładem zastosowania społecznej rewitalizacji poprzez kulturę i sztukę jest podniesienie statusu dzielnic Berlina Wschodniego poprzez lokalizowanie tam pracowni artystycznych (np. Prenzluerberg). Podobnym przykładem próby takiej działalności jest chociażby utworzenie Kolonie Wedding w mniej zamożnej dzielnicy Berlina – Wedding, której zadaniem ma być nadanie mieszkańcom dzielnicy Wedding kulturalnych impulsów do rozwoju.
W Trójmieście jedną z prób rewitalizacji przez sztukę i przekształcenie terenów Stoczni Gdańskiej było utworzenie tam Kolonii Artystów, która w tym momencie ze względów administracyjnych została zredukowana. W Gdańsku znajdują zastosowanie kolejne pomysły społecznej rewitalizacji terenów: np. dzielnica Letniewo czy Nowy Port. Centrum Badań Kultury Wizualnej przy Akademii Kijowsko-Mohylańskiej zauważa potrzebę wdrożenia nowoczesnych technik rewitalizacji w Kijowie, np.: przy kontroli rekonstrukcji placu Kontraktowego (najstarszy plac w Kijowie), rewitalizacji Wyspy Rybalskiej (industrialnej dzielnicy blisko centrum miasta). Aktualnie próby takie nie są tam podejmowane.
Ważnym aspektem całego projektu jest uświadomienie społecznościom miast, że rewitalizacja terenów zdegradowanych, które generują zjawiska sprzyjające wykluczeniu społecznemu leży w ich gestii. Miejsca charakteryzujące się: wysokim bezrobociem, nasiloną przestępczością czy niskim poziomem przedsiębiorczości mieszkańców mają szansę dzięki społecznej rewitalizacji otrzymać nowe funkcje użytkowe, poprzez np. adaptację hal fabrycznych na inkubatory przedsiębiorczości, sale konferencyjne czy ośrodki kulturalne.
