W dniach 16 i 17 października 2010 roku w Muzeum narodowym w Krakowie odbędzie się Akcja Artystyczna KISS i panel dyskusyjny Jeśli nie pomnik, to co?
W nawiązaniu do jednego z najbardziej znanych dzieł Stanisława Wyspiańskiego – Wesela z 1901 roku – rzeźbie artysty, znajdującej się przed Muzeum Narodowym w Krakowie, zostanie zapewnione towarzystwo w postaci panny młodej. Jej nowoczesna plastikowa suknia ślubna zostanie wykonana w trakcie warsztatu – wieczoru panieńskiego z niemiecką artystką Julią Heuer. Poprzedzi go prezentacja Katarzyny Szczygieł z krakowskiego Muzeum Wyspiańskiego na temat artysty i Wesela.
16 października o godz. 13.00 odbędą się duchowe zaślubiny. Następnego dnia o godzinie 13.00 nastąpi uroczyste wyniesienie panien młodych na wysokość pomnika.
Wydarzenie umożliwi spojrzenie na pomnik Wyspiańskiego z innej perspektywy niż zazwyczaj – nie z dołu i z daleka, lecz z tego samego poziomu i z bliska. Pierwsza pozycja wytwarza relację podporządkowania, w obrębie której pomnik – prezentując niezmienną i monologiczną wizję historii – sprawuje hegemonię nad otoczeniem. Nie dziwi zatem powszechna reakcja przechodniów polegająca na śpiesznym przemykaniu obok i nie zwracaniu uwagi. W pozycji drugiej odbiorca zostaje bezpośrednio skonfrontowany z upamiętnianą poprzez pomnik postacią, dzięki czemu możliwe staje się zadanie pytania o jego osobisty stosunek do niej. Z obojętnego przechodnia przekształca się on zatem w zaangażowanego uczestnika. Następuje odmonumentalizowanie pomnika oraz nabranie przezeń dialogicznego, żywego i zmysłowego charakteru.
De facto każda z pozycji prezentuje odmienną wizję upamiętniania: w pierwszej upamiętnianie to statyczne i dogmatyczne prezentowanie na zawsze dookreślonego zbioru tez na temat historii, w drugiej natomiast jest to proces dynamicznej recepcji historii, interpretacji uwarunkowanej stanem współczesności. Poprzez naszą akcję chcielibyśmy przyczynić się do wzrostu zainteresowania tą drugą wizją.
Celem obu projektów jest również wzbudzenie refleksji nad samym pomnikiem Stanisława Wyspiańskiego. W szczególności interesuje nas, to, jaką wizję Wyspiańskiego-artysty prezentuje nam ta rzeźba?
Akcja pokaże ponadto, że tradycyjne pomniki mogą skutecznie zafunkcjonować w powszechnej świadomości i wspomóc pamięć, jeżeli staną się elementami dobrze dopasowanego do kontekstu, tymczasowego działania artystycznego. Tradycyjna forma pomnikowa nie przybliża bowiem do upamiętnianej postaci, lecz wręcz przeciwnie, umieszcza jej wizerunek na wysokim cokole, czyniąc ją tworem odizolowanym od współczesnego człowieka.
Artystyczne działania przypomną pomnik stojący na uboczu i zapomniany. Chcielibyśmy, aby był to początek całego szeregu przedsięwzięć zmierzających do rewitalizacji placu przed krakowskim Muzeum Narodowym.
Kuratorka obu akcji: Aneta Rostkowska
Biogramy:
- Julia Heuer – absolwentka Akademii Sztuki w Stuttgarcie, stypendystka Baden Württemberg Stiftung, projektuje oryginalne tkaniny i kostiumy, uprawia performance i sztukę instalacji, mieszka i pracuje w Wiedniu.
- Łukasz Lendzinski – ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Stuttgarcie, twórca grupy artystycznej Umschichten, z którą zrealizował liczne projekty w przestrzeni publicznej, od 2010 roku prowadzi kurs Projekt i przestrzeń w Hochschule für Technik w Stuttgarcie.
- Justyna Gryglewicz – absolwentka Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, zajmuje się fotografią, malarstwem, rysunkiem, videoartem, a także komiksem i projektowaniem graficznym, zwyciężczyni konkursu Sony World Photography Awards- Student Focus (Europa) oraz Międzynarodowego Konkursu Autoportret.
- Aneta Rostkowska – doktorantka UJ, studiowała na uniwersytetach w Heidelbergu i Frankfurcie nad Menem, stypendystka Baden Württemberg Stiftung, Hertie-Stiftung i Ministra Nauki, zajmuje się sztuką współczesną i teorią sztuki, publikowała m.in. w Arteonie, Dwutygodniku, Principiach, Punkcie, Sztuce i Filozofii, Splocie i Tygodniku Powszechnym.
Projekt współfinansuje Polsko-Niemieckie Towarzystwo Akademicki i Hertia.
Panel dyskusyjny:
17 października, godz. 17.00 / Jeśli nie pomnik, to co?
Czy tradycyjne formy upamiętniania (figura na cokole, popiersie, tablica) są ciągle aktualne? Jeśli nie, to czym można by je zastąpić? Zapraszamy do dyskusji poprzedzonej krótkimi prezentacjami zaproszonych gości. Zaproszeni goście: Zofia Gołubiew (dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie), Bogna Świątkowska (prezes Fundacji Nowej Kultury Bęc-Zmiana), Łukasz Lendziński (przedstawiciel grupy artystycznej Umschichten), Aneta Rostkowska (kuratorka akcji artystycznej Kiss).Prowadzenie: Katarzyna Bik (rzecznik prasowy Muzeum Narodowego).
Gmach Główny, sala U Samurajów
16 – 17 października 2010
Muzeum Narodowe w Krakowie – Gmach Główny, al. 3 Maja 1
