5 grudnia 2010 roku o godzinie 12.00 w Oddziale Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku odbędzie się wernisaż wystawy monograficznej Erwina Elstera. Wystawa bedzie czynna od 7 grudnia 2010 r. i potrwa do 28 lutego 2011 r.
Wystawa jest zarazem pierwszym indywidualnym pokazem prac tego artysty. Tworzył ponad 60 lat w najciekawszym okresie historii polskiego malarstwa. Zawsze łączył działalność artystyczną z pedagogiczną. Kiedy w roku 1954 został zlikwidowany Wydział Architektury poznańskiej Szkoły Inżynierskiej, na którym Elster był Kierownikiem Katedry Rysunku Odręcznego, zaproponowano mu przeniesienie do kilku ośrodków politechnicznych – wybrał Gdańsk.
Ta zmiana była dla ponad 65-letniego artysty z pewnością niezwykle trudna – opuszczał Poznań, w którym osiągnął pełną dojrzałość twórczą, i w którym odnosił w okresie międzywojennym największe sukcesy. Jako organizator i członek Grupy Artystów Plastyków Świt w latach 1921–1927 brał udział w ekspozycjach w najbardziej prestiżowych ówczesnych galeriach, a jego twórczość była omawiana przez opiniotwórczą krytykę, był w tym okresie także wykładowcą w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu. W kolejnych latach potwierdził swoją pozycję, wiążąc się i wystawiając razem z Grupą Artystów Wielkopolskich Plastyka, Grupą Artystów Malarzy Awangarda, grupą malarzy Nowa Generacja i Cechem Artystów Plastyków Jednoróg.
Na początku lat 20. zbliżył się w swojej twórczości do malarstwa formistów – poszukując jednocześnie własnej formuły – tworzył obrazy bardzo ekspresyjne o mocnej konstrukcji. Wydaje się, że kompozycje Autoportret z 1921 r., Synek z 1921 r., Flisacy z 1922 r., czy wreszcie Rybak 1926 r. należą do jego najwybitniejszych prac z tego okresu, tak jak cykl akwarel z Saint-Tropez wykonanych w czasie pobytu artysty we Francji w 1925 roku (elementy architektoniczne w jego pejzażach uległy uproszczeniu i geometryzacji). Akwarela stała się dla Elstera niezwykle ważnym medium. Właśnie w drugiej połowie lat 20. artysta rozpoczął wakacyjne wędrówki wzdłuż Wisły, a także na Podolu, których szlak odnajdujemy dzisiaj w szeregu wedut. Akwarela była świadectwem ogromnego potencjału Elstera, stanowiła także pewną przeciwwagę dla malarstwa olejnego. W tej trudnej technice, wymagającej szybkości podejmowania malarskich decyzji, artysta osiągał prawdziwe mistrzostwo.
W latach 30., które przyniosły w Polsce swoistą modę na malarstwo wywodzące się z tradycji impresjonizmu i postimpresjonizmu, oparte na czystej grze kolorystycznej, walczące o autonomię obrazu, Elster dał się unieść tej fali koloryzmu. Można jednak zaryzykować twierdzenie, iż do tych oryginalnych malarskich rozwiązań dochodził już pod koniec lat 20. XX wieku (rozjaśnił paletę, nasycał kolor światłem tak jak w malarstwie akwarelowym). Zadziwia zatem fakt, iż dysponując niewątpliwie uznanym dorobkiem, artysta nie miał w okresie międzywojennym wystawy indywidualnej – skazując się w pewnym sensie na pozycję outsidera.
Po drugiej wojnie światowej Erwin Elster włączył się aktywnie w odbudowę życia artystycznego w Poznaniu – współtworzył struktury Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków, jako wiceprezes związku brał udział w przygotowaniu pierwszych wystaw na terenie miasta, podjął również pracę w szkolnictwie, w tym w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. W drugiej połowie lat 40. XX wieku Elster wyjeżdżał wraz ze studentami poznańskiej PWSSP na Ziemie Odzyskane, na Dolny Śląsk, przywożąc z tych podróży szereg akwarel przedstawiających tamtejsze miasteczka, między innymi Bystrzycę Kłodzką, Świdnicę, Kłodzko, Paczków. Jego styl nie zmienił się – akwarele tworzył z dużym kunsztem, były pełne światła, o ekspresyjnej kresce i plamie – malował panoramy miasteczek, ich uliczki, zabytki, także architekturę industrialną.
Wystawa monograficzna Erwina Elstera
5 grudnia 2010r. – 28.02.2011r.
Muzeum Narodowe w Gdańsku
Oddział Sztuki Nowoczesnej – Pałac Opatów
ul. Cystersów 18
