Od 29 marca do 15 kwietnia 2011 roku w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu będzie można obejrzeć dwie wystawy: Pisanki i palmy wielkanocne oraz Bibułowe kwiaty przygotowane z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych.
Pisanki zdobione techniką batikową, rytowniczą oraz aplikacyjną, palmy plecione z suszonych, barwionych kwiatów i traw, gliniane baranki, drewniane ptaszki oraz wiele innych świątecznych dekoracji będzie można oglądać na wystawie pt. Pisanki i palmy wielkanocne.
W obrzędowości wielkanocnej szczególną rolę pełniło jajko, którego niezwykła symbolika sięga czasów przedchrześcijańskich. W wielu kulturach świata symbolizowało życie, płodność oraz odradzanie się przyrody. Według najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych wierzeń uważano je za praźródło, prapoczątek wszelkiego życia na ziemi. Zdobione jajko miało zapewniać szczęście, powodzenie i ochronę przed urokami, używano go w rytuałach płodności, zabiegach uzdrawiających i działaniach magicznych.
W okresie Świąt Wielkanocnych jajko pełniło też rolę obrzędowego daru, który wręczano sobie wzajemnie wyrażając w ten spsoób sympatię i miłość (zakochani przesyłali sobie pisanki zabarwione na czerwono).
Na wystawie pokazane zostaną między innymi pisanki wykonane przez współczesnych twórców na motywach huculskich, suwalskich, opolskich czy rzeszowskich, ale również takie, które łączą tradycyjne techniki z nowymi sposobami zdobienia, na przykład technikę batikową z podmalowywaniem wzorów flamastrem. Dzisiejsi artyści obok motywów zapamiętanych z dzieciństwa malują wzory, które są wyrazem ich indywidualnych możliwości i wyobraźni.
Wystawa zakończy się kiermaszem, podczas którego można będzie kupić prezentowane rekwizyty i ozdoby świąteczne.
Podczas wystawy pt. Bibułowe kwiaty zaprezentowane zostaną kolorowe pająki, kwiaty, bukiety, girlandy.
Kolorowe ozdoby bibułkowe odmieniały nieco szarą rzeczywistość polskiej wsi. Trwające przez niemal pół roku słoty, śniegi i często zachmurzone niebo wywoływały atawistyczne pragnienie żywych barw. Tym można częściowo wytłumaczyć fenomen rozwoju bibułkarskiej sztuki we wszystkich prawie polskich regionach. Jej kanon ustalił się w ciągu niespełna kilku dekad – pomiędzy okresem uwłaszczeń w trzech zaborach, a czasem światowych wojen.
Decydujący wpływ na rozwój tej gałęzi rzemiosła wiejskiego miał wzrost produkcji kolorowego papieru na przełomie XIX i XX w. Nie bez znaczenia pozostaje tu także oddziaływanie idei ogrodu zimowego Drugiego Cesarstwa lansującej na szeroką skalę wprowadzanie kwietnych dekoracji do wnętrz mieszkalnych. W polskiej sztuce ludowej zaowocowało to oryginalną formą sztuki tworzenia bibułkowych kwiatów, które wypełniły wnętrza mieszkalne i stały się ozdobą rekwizytów obrzędowych.
Bibułkowe ozdoby odmieniały rzeczywistość oferując ich wykonawcom doznanie głębokiej satysfakcji z własnego mistrzostwa. Były odzwierciedleniem talentu, wrażliwości i artystycznej inwencji. Każdego roku powstawały dzieła, a nawet arcydzieła – kruche i niepowtarzalne, których wykonanie wymagało skupienia i uważności. Są w naszej kulturze jakby dalekim echem buddyjskich mandali, również tworzonych z kruchego i ulotnego materiału.
Barwne kwiaty z bibuły w formie wianków i bukietów ozdabiały przedmioty kultu religijnego, a także stoły i parapety okien. Były częścią słomkowych pająków. Zdobiły ślubne korony, dożynkowe wieńce i choinki. Do dziś umiejętność ich wyrobu jest powszechna wśród mieszkanek wsi. Jest to część niematerialnego dziedzictwa kulturowego zasługująca na popularyzację i ochronę.
Pokazywane prace wykonały artystki z Czerwonej Wody, Gościszowa, Henrykowa, Kamienia, Krotoszyc, Radostowa, Radwanic, Żarek Średnich, Podgórek, Mirska, Mroczkowic, Mysłakowic, Ocic i Pobiednej.
Wystawa: 29 marca–15 kwietnia 2011
Kiermasz wielkanocny: 16 kwietnia, godz. 10.00–16.00
Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu
