W dniach od 26 do 31 sierpnia 2011 roku w Gdańsku, w siedzibie Instytutu Sztuki Wyspa rozłożony zostanie Obóz Solidarność.
Solidarność i sprowokowane przez nią wydarzenia stają się coraz bardziej zamierzchłą historią. Prezydencja Polski w Unii Europejskiej to okazja, żeby przyjrzeć się, co znaczy idea Solidarności w Europie dzisiaj. Jak hasło i idący za nim ruch odmieniły europejską wrażliwość, na ile przetrwały tamte wartości, a na ile uległy przemiałowi konsumpcji, mechanizmom gospodarki wolnorynkowej, narastającej materializacji życia, chciwości, utożsamiania izolacji z bezpieczeństwem itp.
Projekt daje też szansę na krytyczne zastanowienie się nad przyszłością solidarności i tym, jakie nowe znaczenia i zjawiska mogą się z nią wiązać. Czy uda się odmłodzić tę ideę, czy stanie się ona nieuchronnie emblematem starzejącej się Europy, w której solidarność będzie polegała jedynie na obronie kosztownych przywilejów ludzi starych? Czy Europę stać na solidarność z nielegalnymi emigrantami, czy pozostaje jej tylko coraz mocniejsza obrona granic przed ich przenikaniem? Czy solidarność w ogóle jest żywą ideą europejskiej konstytucji cywilizacyjnej, czy tylko emblematem, za którym łatwo ukryć cyniczne interesy?
Obóz Solidarność ( Solidarność Camp) to projekt przygotowywany we współpracy pomiędzy Nowym Teatrem w Warszawie i Instytutem Sztuki Wyspa/Fundacją Wyspa Progress w Gdańsku.
Przedmioty gotowe ze Stoczni Gdańskiej wybrane przez artystę Grzegorza Klamana i poddane modyfikacji we współpracy ze stoczniowcami, z inicjatywy autorów projektu ruszają w trasę, a ich banalność i zarazem legendarność, dziwnie ze sobą powiązane, opuszczają swój bezpośredni kontekst i wywożą stoczniowy mit daleko od miejsca powstania, poddając go krytycznej dyskusji.
Domki ze Stoczni Gdańskiej
Przygotowana przez Grzegorza Klamana przestrzeń artystyczna.
Składa się ze stalowych domków, latami budowanych w Stoczni Gdańskiej przez robotników, w celu wydzielenia przestrzeni prywatnej z przestrzeni produkcji. Surowe warunki pracy, hałas, zimno i pył motywowały stoczniowców do samoorganizacji, a jednocześnie tworzyły potrzebę przestrzeni intymnej i zindywidualizowanej. To tu się spotykali na przerwach, aby się napić kawy, zjeść śniadanie, odpocząć i czasem konspirować.
Przywilej tej przestrzeni – skromnego obszaru bezpieczeństwa i prywatności – był przez lata szanowaną tradycją, choć status domków nie był na terenie zakładu oczywisty. Obecnie zezłomowane na placu czekają na wysyłkę do huty, aby na zawsze zniknąć z pejzażu Stoczni Gdańskiej.
Obóz Solidarność proponuje wioskę takich domków, które najpierw przejdą modyfikację we współpracy między artystą a stoczniowcami na miejscu w Gdańsku, tak aby ich wymiary zostały dopasowane do przepisów transportowych obowiązujących w Unii Europejskiej. Powstaną konstukcje hybrydowe pokazujące w jaki sposób rodzimie zderza się z normatywnym. W ten sposób praktyki normujące stają się punktem odniesienia i zwiążą projekt z walką stoczni o przetrwanie w nowej unijnej rzeczywistości.
Domki będą każdorazowo instalowane w miejscu, by utworzyć nowy Obóz Solidarność, a ich otoczenie będzie ulegało lokalnym modyfikacjom we współpracy z różnymi artystami.
Obóz Solidarność rozbijany będzie na ok. 5-8 dni w każdym mieście. W skład obozu wchodzić będzie 5 adaptowanych domków stoczniowych ustawionych tak, aby tworzyły w części centralnej naturalne miejsce spotkań, wykładów, koncertów odbywających się przez cały czas trwania wystawy.
Życie obozowe
Pojedyncze domki i ich otoczenie to miejsce interwencji artystów, performerów, aktorów i intelektualistów. Każda stacja na trasie tego mobilnego obozu to szansa spotkania i działania lokalnych uczestników. Obóz to miejsce instalacji wizualnych, projekcji, spotkań i debat, miejsce prezentacji i interwencji politycznej. Ale przyjmie też sekrety, gry w chowanego, konspiracje, wspólne przebywanie, posilanie się.
Każdy domek będzie miał przypisaną oddzielną funkcję. W jednym z nich Grzegorz Klaman przygotuje pracę multimedialną o kontekście politycznym, społecznym i historycznym domków robotniczych, które składają się na instalację obozu. Aplikacja na smartfony w multimedialny i interaktywny sposób poprowadzi przez Obóz Solidarność.
Drugi domek stanie się przestrzenią dla instalacji Marka Sobczyka Soliterność – wypełnionej plastikowymi płytami wymalowanymi w symbole i ikony narodowe, połączonej z projekcją filmu poświęconego zdradzie ideału rewolucyjnego.
Trzeci domek będzie miejscem działań polskich artystów rezydujących w miastach, do których zawita projekt: Zorka Wollny w Gdańsku, Robert Kuśmirowski w Kijowie, Roman Dziadkiewicz w Brukseli, Elżbieta Jabłońska w Madrycie i Łukasz Surowiec w Warszawie.
Czwarty domek będzie mediateką służącą jako przestrzeń zmieniających się projekcji dźwiękowych i wideo.
Piąty to czytelnia książek o tematyce powiązanej z projektem oraz biorącymi w nim udział osobami i organizacjami.
Obóz krytyczny
W poszczególnych odsłonach Obozu Solidarność bardzo ważną rolę odegra wykład inauguracyjny. Do jego wygłoszenia zapraszamy najwybitniejsze osoby współczesnego życia intelektualnego, których myśl związana jest z dzisiejszą sytuacją idei Solidarności.
Część programu Obozu Solidarność wypełnią czytania nowej polskiej dramaturgii, która wyjątkowo dobrze odzwierciedla proces zmian, jakie przeszła Polska w drodze od Solidarności do Unii Europejskiej. Wybrane zostały trzy teksty:
Bożeny Kleff Utwór o Matce i Ojczyźnie (Bruksela)
Pawła Demirskiego Diamenty to węgiel, który wziął się do roboty (Kijów)
Julii Holewińskiej Ciała obce (Madryt)
W sumie tworzą one pełny obraz przemiany ustrojowej z perspektywy pokolenia, które jej nie kreowało, tylko niejako zastało wrzucone w nowy wspaniały świat i usiłuje odczytać wstecz i opisać to, co zaszło. Ciekawe są różne punkty widzenia: wykluczenie ekonomiczne, cielesne, mentalne opisane przez trojkę autorów.
W czytaniach wezmą udział aktorzy z krajów, w których Obóz Solidarność będzie stacjonował.
W każdej lokalizacji odbywać sie także będą koncerty i sety DJskie, przygotowane we współpracy z polskimi muzykami, takimi jak Gypsy Pill z Gdańska.
Zespół:
Producent wykonawczy: Nowy Teatr, Instytut Sztuki Wyspa
Projekt realizowany z okazji prezydencji Polski w UE
Instalacja: Grzegorz Klaman we współpracy z robotnikami Stoczni Gdańskiej
Idea i program: Karolina Ochab, Aneta Szyłak, Piotr Gruszczyński, Konrad Pustoła, Igor Stokfiszewski
Produkcja: Joanna Nuckowska
Asystenci produkcji: Natalia Osadowska, Dominik Skrzypkowski
Współpraca: Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, Stocznia Gdańsk S.A., Koninklijke Vlaamse Schouwburg w Brukseli, Centro de Creación Contemporanea Matadero w Madrycie, Instytut Polski w Kijowie, Instytut Polski w Brukseli, Instytut Polski w Madrycie
Miasta i partnerzy:
26 – 31 sierpnia 2011 Gdańsk – siedziba Instytutu Sztuki Wyspa w ramach Festiwalu Alternativa przy współpracy Europejskiego Centrum Solidarności
7-11 września 2011 Kijów
23 września – 1 października 2011 Bruksela – KVS-Royal Flemish Theatre
11 – 20 października 2011 Madryt – Instytut Polski w Madrycie
Warszawa – siedziba Nowego Teatru
Nowy Teatr
ul. Madalińskiego 10/16
02-513 Warszawa
