16 września 2011 roku w toruńskiej Galerii Wozownia zostaną otwarte trzy nowe wystawy – ilustrujące zagrożenie grafiki Teresy Jakubowskiej, instalacja site-specific Słowaka Michała Moravčíka i fotografie kobiet autorstwa Ani Lucid.
Teresa Jakubowska
Teresa Jakubowska uprawia grafikę artystyczną i rysunek satyryczny. Tematem jej linorytów i drzeworytów najczęściej jest człowiek, sprawy ponadczasowe, zakodowane w znaku graficznym, który pozostawia odbiorcy możliwość subiektywnego odczytu.
Artystka pokaże w Toruniu wybór grafik, których tematem jest zagrożenie. Prace mówiące w uniwersalny sposób o naszym życiu, marzeniach i trudach z ich realizacją. Zagrożenia w osiąganiu celów, powstrzymywania realizacji marzeń i chęci naszych wzlotów ponad rzeczywistość, niszczenia otoczenia i przyrody przez przemysł, który jest niezbędny do życia współczesnemu człowiekowi. Jak mówi sama artystka:
Urodziłam się w Wilnie i lata dzieciństwa wspominam jako jedne z najszczęśliwszych. […] Wybucha wojna, która burzy dotychczasowy mój szczęśliwy świat. Spadają pierwsze bomby. Pierwsi zabici. Pojawia się zagrożenie, które odtąd będzie obecne przez wszystkie lata. Skończyło się dzieciństwo.
Dodatkowo Teresa Jakubowska podjęła wyzwanie i wykorzystując możliwości, jakie daje nowoczesna technika, powiększyła swoje prace.
Podejmuję więc próbę wprowadzenia widza do środka moich grafik i zapraszam go do uczestnictwa w odczuciach bezpośredniego zagrożenia, jakie sami stwarzamy dla siebie.
Teresa Jakubowska studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom z grafiki uzyskała w 1953 roku. W latach 1958-1969 związana była z Grupą Toruńską. Członkini Międzynarodowego Stowarzyszenia Drzeworytników XYLON. Jest laureatką nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1963) za upowszechnianie kultury na Pomorzu.
Od 1956 roku brała udział w dziesiątkach ogólnopolskich i międzynarodowych wystawach grafiki, m.in. w 1963 roku wraz z Józefem Gielniakiem reprezentowała Polskę na paryskim Biennale Sztuki Młodych. Miała ponad sto wystaw indywidualnych w kraju i za granicą.
Grafiki Jakubowskiej znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Narodowego w Krakowie, , w warszawskiej Zachęcie, Muzeum Ziemi Złotowskiej, Muzeum Sztuki i Historii w Genewie, Muzeum w Lozannie, także w toruńskiej Wozowni.
Michal Moravčík
Wystawa Michała Moravčíka jest czwartą w cyklu Laboratorium Sztuki. Artysta skoncentrowany jest w tym roku na działaniach związanych ze skalą oraz zastosowaniem modelu i makiety w sztuce. Słowacki artysta w swojej pracy odnosi się bezpośrednio do przestrzeni galerii. Instalując w sali laboratorium elementy podkreślające jej rozmiary, proporcje, granice sprawia, że zaczyna być ona postrzegana jako model samej siebie.
Tytułowe słowo Gleichschaltung pochodzi ze słownika nazistowskiej ideologii – używane było na określenie ujednolicenia w zakresie życia społecznego, kulturalnego, politycznego. Obecnie zglajszaltowanie oznaczać może różnego typu ograniczanie indywidualności lub wolności, zachowując jednoznacznie negatywny wydźwięk. Formalna operacja ujednolicania, dyscyplinowania przestrzeni wystawienniczej w pracy Moravčíka otwiera się więc na szeroką interpretację kontekstualną.
Michal Moravčík realizuje obiekty i instalacje site-specific. Jego artystyczne zainteresowania koncentrują się na rozważaniu obecności historii w przedmiotach, budynkach, przestrzeni miejskiej. W swoich pracach czerpie z pamięci o konkretnych wydarzeniach ale także śledzi ogólne mechanizmy tworzenia historii.
Ania Lucid
Wystawa Ani Lucid będzie kolejną prezentacją w ramach projektu Debiuty, w którym prezentowani są młodzi polscy artyści, wkraczający dopiero na rynek sztuki.
Feminine otwiera cykl wystaw, gdzie punktem zbieżnym będą kobiety. W różnych odsłonach, z różnymi twarzami, w różnych pozach. Wszystkie Inne i wszystkie takie Same. Zwykłe, banalne, pełne mądrości, szalone, ekstatyczne, nabrzmiałe od seksualności, hybrydalne, uciekające w cybernetyczne przestrzenie.
Ania Lucid w Feminine odmitologizowuje intymne portrety kobiece. Prezentuje kobiecość codzienną, powszednią osobistą i niezwykle cielesną. Taką, która pachnie skórą, potem, perfumami. Artystka odsłania przed widzem Nagą Kobietę, bezwzględnie i okrutnie dekonstruując archetyp współczesnej bogini, którego obraz epatuje z mediów, reklamy i fotografii mody.
Kobiety Ani Lucid tożsame są z brakiem, ciałem, emocją, mową – w wyraźnej opozycji do tego co męskie: obecności, umysłu, rozumu, języka. Zdjęcia wizualnie mówią o tym, o czym pisał Richard Rorty, krytykując logos, obecność, prostotę, normę, czystość, stałość na rzecz skomplikowania, przemieszczenia, przypadkowości. Niewątpliwie obydwa światy, ten męski i ten kobiecy, ujęte w Rortowskie filozoficzne kategorie stanowią dla siebie silny kontrast, to języki całkowicie nieprzekładalne.
Fotografując kobiety w codziennych sytuacjach, artystka skupiła się głównie na powtarzanych działaniach, które wykonywane są każdego dnia, na pokazaniu ich jako zamrożonych w ruchu, wybierając kadry niemożliwe do zarejestrowania przez ludzkie oko. To przesunięcie, rozedrganie modelki zdaje się, iż opisuje sytuację naruszenia stabilnego męskiego Ja. Ale czy tożsamość musi być ustabilizowana? – retorycznie, ale pyta Jacques Derrida. Artystka ze stanowczością i pewnie odpowiada nie musi.
Sposób prezentacji zdjęć składających się na cykl Feminine nawiązuje do ostatnich fotograficznych doświadczeń Ani Lucid, w których odważnie eksperymentuje z animacją poklatkową dezintegracją obrazu fotograficznego poddanego obróbce fotograficznej i inspiracją wideo.
Ania Lucid to absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych i Szkoły Filmowej w Łodzi, zwyciężczyni konkursu Viva Foto Awards w kategorii Portret. Zajmuje się fotografią artystyczną i portretową.
Teresa Jakubowska Stan zagrożenia
Michal Moravčík glajchszaltung
Ania Lucid Feminine
16 września 2011r.
Galeria Sztuki Wozownia
ul. Rabiańska 20
87-100 Toruń
