18 listopada 2011 r. o godzinie 19.30 w Sali Widowiskowej Laboratorium CSW Zamku Ujazdowskiego odbędzie się spektakl japońskiego teatru cieni Edo utsushi-e.
Przedstawienie będzie można oglądać w mistrzowskim wykonaniu japońskich artystów z zespołu Minwa-za z Tokio pod kierunkiem Tamagawa Bunraku III.
Utsushi-e – to rodzaj sztuki scenicznej, po raz pierwszy pokazanej w 1803 roku przez Kameya Toraku I. Głównym rekwizytem jest w niej latarnia magiczna ze slajdami. Latarnia magiczna została wprowadzona do Japonii w 18. wieku przez Holendrów i stała się dominującą formą prezentowania nieruchomych i ruchomych obrazów.
Kolorowe slajdy były malowane ręcznie na szklanych płytkach o rozmiarach 5 x 5 cm, a w czasie przedstawienia kolejno wyświetlano je od tyłu na specjalnej kurtynie, w taki sposób, by stwarzały wrażenie ruchu postaci. Na jedną opowieść składa się około 100 slajdów.
Szczyt popularności sztuka ta zaczęła przeżywać w drugiej połowie 19. wieku, gdy rozpoczął swoją działalność Tamagawa Bunraku I, założyciel artystycznej dynastii. W tym samym czasie teatr utsushi-e ugruntował już swoją pozycję jako tradycyjne japońskie przedstawienie, posługujące się latarnią magiczną.
Pewien wpływ na jego rozwój miał także azjatycki teatr cieni i teatr lalek. Współczesny spektakl utsushi-e jest występem zespołowym, stanowiącym multimedialne połączenie obrazów, narracji i muzyki, opartym na interpretacji znanych i popularnych opowieści, bajek i mang z okresu Edo, a także sztuk kabuki, bunraku i rakugo.
Minwa-za to założona w 1968 roku japońska grupa teatralna. Na początku zajmowała się teatrem cieni. Pod koniec lat 70. ubiegłego wieku artyści grupy zainteresowali się zapomnianą sztuką utsushi-e i poświęcili jej dalsze lata swojej działalności. Podjęli pracę nad renowacją przezroczy, badaniem dawnych technik wyświetlania, jednocześnie poszukując nowych form realizacji.
Ich pierwszy występ publiczny w 1993 roku zdobył duże uznanie, a dyrektor Minwa-za, Fumio Yamagata, został uznany za spadkobiercę sztuki rodziny Tamagawa i otrzymał imię Tamagawa Bunraku III.
W 2008 roku grupa Minwa-za odwiedziła Stany Zjednoczone i zaprezentowała spektakle utsushi-e w Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej oraz innych prestiżowych miejscach. W 2010 roku występy zostały pokazane w wyprodukowanej przez japońską telewizję NHK serii zatytułowanej Last Artisans emitowanej także poza granicami Japonii.
Na spektakl składają się następujące utwory:
Sanbanso (5 min.)
Atamayama (25 min.)
Zwój pielgrzyma (27 min.)
Nocne opowieści Darumy (18 min.)
Występują:
Tamagawa Bunraku III (Fumio Yamagata), Yuko Tanaka, Masahiko Kakazu, Atsushi Shinada, Junya Suzuki, Noriko Akimoto, Hosoyama Tatsuharu, Masaki Mio, Nishio Naoki, Masaki Masuda – akompaniament, Kazutaka Shitara – akompaniament
18 listopada 2011 r., godz. 19.30
Sala Widowiskowa Laboratorium CSW Zamku Ujazdowskiego
Warszawa