W dniach 17 do 29 grudnia 2011 r. w warszawskim kinie Iluzjon potrwa przegląd filmów jednego z najlepszych i najbardziej cenionych współczesnych operatorów filmowych – Giuseppe Rotunno.
Na koniec 2011 roku kino Iluzjon przygotowało przegląd jednego z najlepszych i najbardziej cenionych współczesnych operatorów filmowych – Giuseppe Rotunno, o którym znana aktorka i reżyserka Liv Ullmann powiedziała:
Giuseppe jest artystą, którego prace przekraczają granice krajów i kultur… Nie jest istotne, jakim językiem mówisz. Jego obrazy oddają dramaty i pasje znajdujące się w sercu scenarzysty i na twarzach aktorów, przede wszystkim w ich oczach. Przemawia bezpośrednio do twego serca i daje ci dar wspomnień, które na zawsze pozostają w pamięci..
Spośród 80 filmów, do których, w czasie trwającej ponad 50 lat kariery, Rotunno zrobił zdjęcia wyświetlone zostanie 10 tytułów, zarówno tych najbardziej znanych i wielokrotnie nagradzanych, a wśród nich m.in. Lamparta Viscontiego, Porozmawiajmy o kobietach Mike Nicholsa czy Amarcord Felliniego oraz takich, które bardzo rzadko można zobaczyć na naszych ekranach m.in. Miłość i anarchia Liny Wertmüller czy Najlepszego z wrogów Guya Hamiltona.
Giuseppe Rotunno urodził się we Włoszech w 1927 r. Po śmierci ojca w 1940 roku, w wieku 17 lat, został głową rodziny. Podjął pracę w laboratorium fotograficznym w Cinecittá. Na pierwszy plan filmowy, jako asystent szwenkiera, trafił w 1942 roku, kiedy Roberto Rossellini realizował L’uomo della croce, jednak nadzieje na realizację życiowego celu, jaki już wówczas sobie wyznaczył – zostania operatorem filmowym – przerwała wojna. Rotunno dostał powołanie do wojska i znalazł się w sztabowej jednostce filmowej w Grecji. Był operatorem wojennym, adiutantem dowódcy. Po kapitulacji Włoch 8 września 1943 roku podczas wędrówki przez Grecję dostał się do niemieckiej niewoli. Wyzwolony przez Amerykanów, został wcielony do ich armii.
Po zakończeniu wojny podjął pracę jako operator filmowy. W końcu lat 40. i początku 50. wiele ekip amerykańskich i zachodnioeuropejskich realizowało filmy na terenie Włoch. Rotunno współpracował wówczas z amerykańskim reżyserem Leonem Shamroyem, który realizował w 1948 r. The Prince of Foxes, a później z Claudem Renoirem i Robertem Kraskerem. Wiele czasu spędzał w muzeach, by obserwując dzieła malarskie uczyć się kompozycji, koloru i głębi obrazu. Pracował też przy włoskich filmach dokumentalnych, gdzie poznał Aldo Graziatiego, czyli G. A. Aldo, który miał się wkrótce stać jednym z najwybitniejszych włoskich operatorów. Asystował mu przy realizacji filmów Luchino Viscontiego Ziemia drży (1948), Jesteśmy kobietami (1953), Zmysły (1954). Kiedy Aldo w trakcie realizacji tego ostatniego zginął w wypadku samochodowym, a Robert Krasker, który go zastąpił, nie był w stanie zrealizować samodzielnie końcowych scen, film dokończył Rotunno. To zaowocowało długoletnią współpracą z Viscontim, który zaangażował Giuseppe Rotunno jako operatora przy realizacji Białych nocy (1957), film był jego samodzielnym debiutem fabularnym.
Kariera Giuseppe Rotunno rozwijała się odtąd stale, owocując współpracą z wieloma słynnymi reżyserami włoskimi – Vittorio de Siką, Mario Monicellim, Federico Fellinim, oraz twórcami wielu krajów świata – jest wśród nich Stanley Kramer (Ostatni brzeg, 1959), Mike Nichols (Porozmawiajmy o kobietach, 1971), Arthur Hiller (L’Uomo della Mancha / Man of La Mancha, 1972), Bob Fosse (Cały ten zgiełk, 1979), film, za który Rotunno otrzymał nominację do Oscara.
Wśród wielu filmów z ostatnich lat, w których operatorem był Giuseppe Rotunno znajduje się między innymi Przypadek Henry’ego (1991) i Wilk (1994), obydwa w reżyserii Mike’a Nicholsa, Once upon a Crime (1992, reż. Eugene Levy) czy Sabrina (1995) Sydneya Pollacka.
Ostatnich kilka lat poświęcił Rotunno na uczenie sztuki operatorskiej w szkole filmowej w Rzymie, spędza też dużo czasu w archiwum filmowym, pomagając w odrestaurowaniu znaczących dla historii włoskiego kina filmów.
Zawsze byłem przekonany, iż moja praca polega na użyciu światła do stworzenia obrazu filmowego w taki sposób, by wyzwolić wzruszenia, uczucia i emocje widzów – powiedział Giuseppe Rotunno.
W 1999 roku został uhonorowany za całokształt pracy szeregiem nagród. Otrzymał International Achievement Award, przyznaną przez American Society of Cinematographers, Złotym Globem, Międzynarodową Nagrodą Ennio Flaiano oraz Złotą Żabą na festiwalu Camerimage w Toruniu.
Mistrzowie kamery – przegląd filmów Giuseppe Rotunno
17 – 29 grudnia 2011 r.
Kino Iluzjon, Biblioteka Narodowa, al. Niepodległości 213, wejście A
Warszawa
