Od 30 grudnia w Muzeum Narodowym w Poznaniu można oglądać wystawę pt. W służbie sacrum… . Z kultury muzycznej Jasnej Góry i Poznania w XVIII wieku. Kuratorami wystawy są Patryk Frankowski i Alina Mądry.
Główną ideą tej wyjątkowej wystawy jest zaprezentowanie barokowego instrumentarium, na przykładzie dwóch wybitnych zespołów muzycznych tego czasu – kapeli klasztoru OO. Paulinów na Jasnej Górze oraz poznańskiej kapeli Kościoła Św. Marii Magdaleny.
Wystawa pokaże pochodzące z kapeli jasnogórskiej instrumenty, które rzeczywiście były w użyciu muzyków. Natomiast w przypadku kapeli poznańskiej, po której nie zachowały się instrumenty, jej skład zostanie odtworzony na podstawie kolekcji Muzeum Instrumentów Muzycznych. Prezentowane na wystawie rękopisy muzyczne pochodzą z Archiwum OO. Paulinów na Jasnej Górze oraz Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu.
Instrumentarium kapeli oo. paulinów na Jasnej Górze w XVIII wieku pokazane na wystawie w większości składa się z zabytków pochodzących z kolekcji klasztornej; jedynie w nielicznych przypadkach zostało ono uzupełnione obiektami ze zbiorów Muzeum Instrumentów Muzycznych. Należy jednak zaznaczyć, że każdy taki przypadek znajduje uzasadnienie w archiwaliach jasnogórskich.
Podstawową obsadę instrumentalną w kompozycjach jasnogórskich stanowiło tzw. Kirchentrio, w którego skład wchodziły pierwsze i drugie skrzypce oraz grupa basso continuo. Tę basową partię z zaznaczonymi za pomocą cyfr nad nutami współbrzmieniami mogły wykonywać różne zestawy instrumentów: organy, organy i violone, organy i wiolonczela, organy i fagot oraz inne możliwe zestawienia wymienionych instrumentów.
Instrumentarium zespołu farno-miejskiego w Poznaniu w XVIII wieku. Instrumenty, którymi posługiwał się zespół poznański, albo nie zachowały się do czasów obecnych, albo uległy rozproszeniu. Taki los spotkał wiele kapel kościelnych działających w XVIII w. Jednak dzięki zachowanym inwentarzom oraz źródłom archiwalnym w niektórych przypadkach możemy wskazać pracownie, z których pochodziły instrumenty używane w poznańskim zespole, a zachowane kompozycje pozwalają w pewnym stopniu określić jego skład.
Najwcześniejsze rękopisy muzyczne utworów, które stanowiły repertuar kapeli farno-miejskiej, pochodzą z lat 60. XVIII w. Z jedynego dostępnego jeszcze w latach 50. XX w. spisu inwentarza kościelnego z 1748 r. dowiadujemy się, na jakich instrumentach grali członkowie zespołu. Były to: organy, pozytyw, skrzypce, wiola, trąbki, waltornie i kotły, tworzące prawdopodobnie podstawowe instrumentarium kapeli farno-miejskiej. Potwierdzają to dwa najwcześniej datowane rękopisy: Missa ex D F.X. Brixiego (1764) na sopran, alt, tenor, bas, dwoje skrzypiec, dwie trąbki i organy oraz Missa in F F.J. Oehlschlagla (1771/1772) na sopran, alt, tenor, bas, dwoje skrzypiec, altówkę, dwie trąbki i organy.
Współorganizacja: Klasztor O.O. Paulinów na Jasnej Górze, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu
W służbie sacrum… . Z kultury muzycznej Jasnej Góry i Poznania w XVIII wieku
Wernisaż: 30 grudnia 2013 roku
Wystawa potrwa do 10 marca 2013 roku
Muzeum Narodowe w Poznaniu, Galeria Malarstwa i Rzeźby
Aleje Marcinkowskiego 9
Poznań
