Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych Muzeum Narodowego w Krakowie podjęło interdyscyplinarne badania nad twórczością Maksymiliana Gierymskiego, w celu określenia jego twórczego kodu, a w dalszym etapie również innych artystów z kręgu polskiej kolonii w Monachium, nawiązujących do jego dzieł. Projekt zakłada wykonanie badań z zakresu historii sztuki, archiwistyki, konserwacji oraz nauk ścisłych.
Głównym celem specjalistów z Muzeum Narodowego w Krakowie (MNK) jest określenie roli Maksymiliana Gierymskiego jako inicjatora rozwoju pierwszej nowoczesnej polskiej szkoły pejzażowej ukształtowanej w monachijskim środowisku artystycznym w latach 1867-1900. Badania przebiegają w dwóch podstawowych etapach. Obecnie realizowany jest pierwszy z nich, polegający na pogłębieniu, usystematyzowaniu oraz reinterpretacji wiedzy na temat życia i twórczości Maksymiliana Gierymskiego. Ikonograficzna, formalna oraz technologiczna charakterystyka głównych prac Gierymskiego pozwoli na wypracowanie miarodajnych metod, ułatwiających możliwie szeroką analizę dzieł tego wybitnego artysty.
W projekcie wykorzystywane są interdyscyplinarne badania z zakresu historii sztuki i archiwistyki, które obejmują polskie i zagraniczne kolekcje muzealne, w tym prywatne, rynek antykwaryczny oraz zbiory biblioteczne i archiwalne, przede wszystkim na terenach Polski, Niemiec, Czech, również w celu próby zlokalizowania dzieł uznawanych za zaginione.
Prace badawcze z dziedziny konserwacji oraz nauk ścisłych, wykonywane w oparciu o nieinwazyjne metody badawcze, umożliwią określenie techniki i technologii wybranych, reprezentatywnych obrazów Maksymiliana Gierymskiego. Podstawę stanowią analizy i fotografie w świetle widzialnym, świetle ultrafioletowym, w promieniach podczerwonych oraz promieniach rentgenowskich. Obserwacje w światłach analitycznych wzbogacone zostaną badaniami składu pierwiastkowego farb wykonywanymi za pomocą spektroskopu fluorescencji rentgenowskiej.
Wobec równolegle mającej się odbyć w 2014 roku wystawy prac brata Maksymiliana – Aleksandra Gierymskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie, Laboratorium Muzeum Narodowego w Krakowie w ramach współpracy obu instytucji kultury wykonuje także nieinwazyjne badania 10 obrazów olejnych Aleksandra Gierymskiego z kolekcji warszawskiego Muzeum Narodowego.
Wyniki badań zostaną udostępnione i rozpowszechnione w publikacjach fachowych z dziedziny konserwacji i nauk o sztuce. Jednym z ostatecznych rezultatów będzie stworzenie katalogu dzieł wszystkich artysty.
Maksymilian Gierymski – interdyscyplinarne badania nad twórczością
Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych
Muzeum Narodowe w Krakowie
