Na Tzadik Poznań Festivalu Nowa Tradycja Żydowska, który rozpoczyna się 25 lipca w Poznaniu, jak co roku odbędzie się projekcja filmów nagrodzonych na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Żydowskie Motywy 2013, połączona ze spotkaniami z wybranymi twórcami.
Program siódmej edycji Tzadik Poznań Festivalu podzielony został na dwa tematyczne cykle: muzyczny, filmowy.
Tzadik Filmowy – jak co roku poświęcony jest narodowi żydowskiemu, jego tradycji, tożsamości narodowej i kulturowej oraz historii, zarówno współczesnej jak i na przestrzeni dziejów. Poznański Festival zgromadzi wybitnych zagranicznych i polskich artystów muzyki i filmu, twórców z dużym dorobkiem artystycznym, jak również młodych, początkujących artystów zafascynowanych bogactwem kultury żydowskiej.
Jak mówią organizatorzy:
Chcemy, aby dzieła kinematograficzne na tematy żydowskie docierały zwłaszcza do młodej widowni, która stoi dziś również przed trudnymi problemami współczesności, jak terroryzm, nietolerancja i nienawiść.
W tym roku salą kinową tak jak w ubiegłym będzie sala audiowizualna Małego Domu Kultury w klubie Dragon. Selekcji filmów dokonał Piotr Forecki, politolog z Zakładu Kultury Politycznej Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, który zajmuje się kwestią niepamięci w dialogu polsko-żydowskim i retoryką antysemicką.
Program filmowy:
Arnošt Lustig /The Presence of Arnošt Lustig, Czechy, 2012, scenariusz i reżyseria: Eva Lustigová, zdjęcia: Marek Jícha, montaż: Jiří Brožek, produkcja: Eva Lustigová, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 53 min (26 lipca, godz. 12.00)
Człowiek tak długo jest nieśmiertelny, jak długo żyje w pamięci innych – powiedział z krzywym uśmiechem zmarły niedawno światowej sławy pisarz Arnošt Lustig. Przy pomocy jego osławionego poczucia humoru i towarzyszących mu przyjaciół, Václava Havla, Miloša Formana, Ivana Passera i Jiří Menzla córka pisarza Eva Lustigová kreśli portret ocalałego z Holocaustu artysty z jego ogromnym talentem, szczęściem i wielkim apetytem na życie. Arnošt Lustig był czołową postacią Praskiej Wiosny w 1968 r., a potem znalazł się wraz z rodziną na politycznym wygnaniu w Izraelu, dawnej Jugosławii i Stanach Zjednoczonych. Powrócił do Pragi dopiero w 1989 r. W filmie widzimy człowieka o nadzwyczajnym charakterze, który ujawnia, co naprawdę liczy się w czasach wojny i pokoju.
Batman na przejściu granicznym / Batman at the Checkpoint, Niemcy, 2012, reżyseria: Rafael Balulu, scenariusz: Ayelet Gundar, zdjęcia: Moshe Mishali, montaż: Clemens Walter, Mirja Gerle, muzyka: Yuval Halpern, obsada: Yoav Saadian Rosenberg, Michel Abou Maneh, Roy Turgeman, produkcja: Lichtblick Media GmbH, rodzaj filmu: krótkometrażowy, czas trwania: 11 min (28 lipca, godz. 17.10)
Izraelski i palestyński samochód utknęły w korku przed barierą przy wjeździe do Jerozolimy od strony Morza Martwego. Yuval i Mahmoud, mają sześć lat i uważają, że znacznie przyjemniej jest spędzać czas na wspólnej zabawie. Sprawy się komplikują, gdy ojciec Mahmouda chce zmienić pas, a ojciec Yuvala, usiłując nie dopuścić do tego, uderza w jego samochód. To, co zaczęło się jako gra, staje się prawdziwą bitwą o plastikową figurkę Batmana.
Dzieci Hitlera / Hitler’s Children, Izrael, Niemcy, 2011, scenariusz i reżyseria: Chanoch Ze’evi, zdjęcia: Yoram Millo, montaż: Arik Lahav Leibovitz, muzyka: Ophir Leibovitch, produkcja: Maya Productions, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 80 min (28 lipca, godz. 14.00)
Już same nazwiska wywołują przerażenie: Himmler, Frank, Goering, Hoess. Dzieci Hitlera to film o potomkach najważniejszych przedstawicieli reżimu nazistowskiego: ludzi, którzy zostali z dziedzictwem na zawsze kojarzonym z największymi w historii zbrodniami. Jak to jest nosić nazwisko, które natychmiast przywołuje obrazy morderstw i ludobójstwa? Przez ponad sześćdziesiąt lat żyli w cieniu, próbując odbudować swe życie bez ciągłego przypominania co zrobili kiedyś ich ojcowie i dziadkowie. Dopiero teraz są w stanie udźwignąć ciężar straszliwego dziedzictwa. Dopiero teraz są gotowi do opowiedzenia swych historii.
Jak odbudować imperium wódki / How to Re-Establish a Vodka Empire, Wielka Brytania, Ukraina, 2012, scenariusz i reżyseria: Daniel Edelstyn, zdjęcia: Ross Birkbeck, Hilary Powell, montaż: John Mister, muzyka: Andrew Skeet, produkcja: Dartmouth Films, Optimistic Production, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 77 min (27 lipca, godz. 16.30)
Jak odbudować imperium wódki jest pełnometrażowym filmem dokumentującym podróż reżysera Dana Edelstyna, tropiącego dawno utracone żydowsko-ukraińskie dziedzictwo i próbującego odtworzyć wspaniałe imperium wódki swego pradziadka. Film opisuje żywiołową podróż po Europie w czasie i przestrzeni – jest tam wszystko.
Katarzyna Wielka / Catherine the Great, Izrael, 2011, reżyseria: Anna Kuntsman, muzyka: Alex Siniavsky, Mikhail Smirnov, produkcja: Anna Kuntsman, rodzaj filmu: krótkometrażowa animacja/short animation, czas trwania: 5 min (28 lipca, godz. 17.00)
Katarzyna, młoda kobieta z Mołdawii, odpowiada na atrakcyjne ogłoszenie o pracy za granicą. Otrzymuje bilet na samolot, przylatuje do Izraela i znajduje się w Tel Awiwie, nie mając pojęcia o oczekującym ją okrutnym losie.
Nazywaj mnie Żydem / Call Me a Jew, Austria, Izrael, 2011, scenariusz i reżyseria: Michael Pfeifenberger, zdjęcia: Meni Elias, Astrid Heubrandtner, montaż: Christine Deriaz, muzyka: Ulrich Drechsler, Gabriel & Leo Vole, Querschläger, Lenn Kudrjawitzki, produkcja: Garagenfilm, Migrations Productions, Tapuz Communications, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 99 min (26 lipca, godz. 13.15)
Obecnie jest już oczywiste, że duża część narodu austriackiego brała udział w nazistowskiej machinie eksterminacyjnej. Jednak bardzo długo wspominanie Holocaustu było tematem tabu zarówno dla ofiari ich potomków, jak i sprawców i ich dzieci. Czy nadal stanowi tabu dla wnuków i prawnuków? Film Nazywaj mnie Żydem stawia wiele pytań. Co zostało zapamiętane? Co jest zapomniane?
Pobożna / Devout, USA, 2011, zdjęcia, montaż i reżyseria: Diana Neille, Sana Gulzar, muzyka: Kinan Azmeh, Isle of Klezbos, produkcja: Neshama Productions, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 37 min (28 lipca, godz. 12.00)
Film opowiada o życiu siedmiu kobiet z Nowego Jorku i New Jersey, które starają się pogodzić swą odmienną seksualność z tradycyjnie ortodoksyjnym judaizmem. Ich wiara zawsze bardzo ostro potępiała homoseksualizm. Dowiedz się w jaki sposób Chani, Pam, Elissa, Hayley, Lina i Miriam poradziły sobie z byciem nieakceptowanymi, jednocześnie pozostając wierne rygorystycznej wierze i swojej wspólnocie.
The Territory / Terytoria, USA, Izrael/USA, Israel, 2012, zdjęcia, montaż i reżyseria: Dmitriy Khavin, produkcja: Khavin Films, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 40 min (26 lipca, godz. 16.15)
Terytoria to film dający wgląd w życie Izraelczyków z dawnego Związku Radzieckiego, którzy zamieszkali w osiedlach na Zachodnim Brzegu. Niektórzy z nich przenoszą się do osiedli w poszukiwaniu tańszego lokum, inni powodują się ideologią syjonistyczną, a jedni i drudzy są pod wpływem doświadczeń z przeszłości, gdy byli uciskaną mniejszością w Związku Radzieckim. Film zajmuje się problemami tożsamości, religii i konfliktu.
W poszukiwaniu straconego dzieciństwa / In Search of a Lost Childhood, Niemcy, 2012, zdjęcia, scenariusz i reżyseria: Matthias Frickel, montaż: Cem Bahadir Mete, muzyka: Bruno Schulz, produkcja: Deutsche Welle, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 43 min (26 lipca, godz. 15.15)
Jego tragicznie krótkie życie zostało podsumowane tak: Urodził się jako Austriak, żył jako Polak i umarł jako Żyd. Bruno Schulz, czczony jako polski Kafka, zostawił po sobie skromną ilość prac, a wiele z jego zjawiskowych rysunków i obrazów uznano za zaginione. Po II wojnie światowej Bruno Schulz został prawie zapomniany. Obecnie książki Schulza wydawane są w ponad trzydziestu językach. Polscy, ukraińscy, izraelscy i niemieccy artyści strzegą jego spuścizny w rodzinnym Drohobyczu na Ukrainie. Film pokazuje, dlaczego ludzie na całym świecie są zafascynowani Bruno Schulzem 70 lat po jego śmierci.
Dziesiąta kropla / The Tenth Drop, Francja, 2012, reżyseria: Gabriel Ohayon, scenariusz: Gabriel Ohayon, zdjęcia: Benjamin Rufi, montaż: Elvina Attali, Gabriel Ohayon, produkcja: Le G.R.E.C., rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 31 min (28 lipca, godz. 13.00)
W społecznościach żydowskich wymagana jest obecność przynajmniej dziesięciu mężczyzn, by praktykować obrzędy religijne. Na Korsyce jest ich ośmiu. Jest to opowieść o małej społeczności na małej wyspie, która może niedługo zniknąć…
Tonia i jej dzieci / Tonia and Her Children, Polska, 2011, scenariusz i reżyseria Marcel Łoziński, zdjęcia: Jacek Petrycki, Magdalena Kowalczyk, Paweł Łoziński, montaż: Przemysław Chruścielewski, muzyka: Maria Bikont, produkcja: Studio Filmowe Kronika, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 58 min (27 lipca, godz. 15.15)
Film opowiada o rodzeństwie naznaczonym wyborami ideowymi rodziców. Jest rok 1949. Mama Werki i Marcela, przedwojenna komunistka, została aresztowana. Oskarżona o współpracę z wywiadem amerykańskim odsiedzi 5 i pół roku. Ten czas jej dzieci spędza w kolejnych domach dziecka. 11-letnia Werka ze swoim 9 letnim bratem Marcelem znaleźli się przed drzwiami Domu Dziecka we Wrocławiu.
Bunda’Im, Izrael, Tel-Aviv 2012, scenariusz i reżyseria: Eran Torbiner, muzyka: Daniel Kahn, Yonatan Shapira, Michael Gorodetski, produkcja: Eran Torbiner, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 48 min (27 lipca, godz. 14.00)
W Tel-Avivie wciąż są obecni ludzie, którzy o socjalizmie i lewicowych ideach mówią w jidysz. To ostatni z żyjących członków Ogólnożydowskiego Związku Robotniczego Bund. Reżyser Eran Torbiner odwiedza ich z kamerą a przy okazji odtwarza historię uosabianej przez nich formacji politycznej – zgładzonej w Europie i ignorowanej w Izraelu.
Żydokomuna, Polska 2010, scenariusz i reżyseria: Anna Zawadzka, rodzaj filmu: dokumentalny, czas trwania: 75 min (27 lipca, godz. 12.00)
Film Żydokomuna Anny Zawadzkiej jest przede wszystkim próbą dekonstrukcji tytułowego pojęcia, wciąż funkcjonującego w polskim języku potocznym i politycznym. Reżyserka i autorka scenariusza poszukuje odpowiedzi na pytanie, jaki był stosunek przedwojennej lewicy do tzw. kwestii żydowskiej? Co sprawiło, że wielu Żydów zaangażowało się w socjalizm i komunizm? Gdzie przebiegały spory między ugrupowaniami lewicowymi, jeśli chodzi o politykę wobec mniejszości etnicznych i narodowych? Jaki był wpływ wojny i terroru hitlerowskiego na lewicowe zaangażowanie Polaków-Żydów? Jak wygląda historia Polski w XX wieku widziana oczami przedwojennych marksistów? Co myślą oni o współczesnej polityce historycznej? W filmie występują przedwojenne działaczki i działacze, skupieni wówczas wokół partii i organizacji komunistycznych i socjalistycznych, m.in. Komunistycznej Partii Polski, Polskiej Patrii Socjalistycznej, Bundu, Młodzieżowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom, a także ich dzieci. Film jest efektem projektu badawczego Archiwum Etnograficznego – pracowni przy Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Wszystkie pokazy poprzedzi prelekcja kuratora festiwalu filmowego – Piotra Foreckiego.
Tzadik Poznań Festival
od 25 do 28 lipca 2013 roku
Tzadik Filmowy
Mały Dom Kultury, ul. Zamkowa 3
Poznań
