13 września w legnickiej Galerii RING odbędzie się prezentacja Odcieni Czerwieni – projektu artystyczno-społecznego, dla którego pretekstem stały się miejskie obchody 20. rocznicy wyjścia Jednostek Armii Radzieckiej z Legnicy i z Polski.
Odcienie czerwieni to interdyscyplinarne, artystyczno-krytyczne spojrzenie w niedawną przeszłość Legnicy, traktujące ją jako źródło refleksji i artystycznej inspiracji oraz pretekst do zaistnienia nowych zdarzeń i stworzenia konkretnych dzieł sztuki. Czerwień ma bardzo wiele znaczeń, często sprzecznych, od miłości po nienawiść, od wolności po przemoc, agresję i totalitaryzm, od życia po męczeńską śmierć. W kontekście politycznym kolor czerwony utożsamiany jest z lewicowością światopoglądową, socjalizmem i komunizmem, którego wzorcową emanacją był Związek Radziecki. Tytuł legnickiego projektu nawiązuje do tego powszechnego w naszym kręgu kulturowym skojarzenia.
W ramach legnickich Odcieni czerwieni Galeria Sztuki w Legnicy realizuje dwa projekty: Ślady Obecności – którego pomysłodawcami są: Maja Dobiasz i Aleksandar Ćirlić, przygotowanego we współpracy ze Spółdzielnią Etnograficzną z Warszawy, działającą pod opieką merytoryczną dr Zuzanny Grębeckiej oraz Widmo – według pomysłu i realizacji znanej artystki wizualnej Alicji Rogalskiej, mieszkającej w Londynie. U źródła obu projektów stoi ogólna refleksja na temat meandrów społecznej i historycznej pamięci.
Ślady obecności składają się z dwóch części: akcji animacyjnej z udziałem mieszkańców miasta w poszukiwaniu śladów obecności w Lasku Złotoryjskim oraz wystawy prac wykonanych podczas tego spotkania. Akcja animacyjna miała miejsce 30 sierpnia, kiedy to Legniczanie zostali zaproszeni na spacer do pobliskiego Lasku Złotoryjskiego. Uczestnicy akcji wraz z organizatorami poszukiwali śladów radzieckiej Legnicy, utrwalonych w… korze drzew. Lasek pełni dość szczególną rolę w pamięci mieszkańców miasta ze względu na stacjonujący tam przed laty Oddział Północnej Grupy Wojsk Radzieckich.
Na ok. 50 drzewach znajdują się inskrypcje wyryte cyrylicą. Imiona, daty, nazwy miejscowości, krótkie sentencje, rysunki… Po co zostały wyryte, co sobą reprezentują, a co najważniejsze, co znaczą dzisiaj dla nas – mieszkańców wolnej Legnicy? Takie pytania przyświecały całej akcji, której drugim etapem jest prezentowana podczas głównych obchodów rocznicowych wystawa.W galerii zobaczyć można inskrypcje przeniesione z drzew, którym towarzyszą indywidualne odautorskie komentarze osób biorących udział w leśnym spotkaniu. A wszystko po to, żeby innym okiem, z rezerwą wynikającą z upływu czasu, ale także czystą ludzką ciekawością spojrzeć na zacierającą się z biegiem lat historię Małej Moskwy.
Także projekt Alicji Rogalskiej jest dwuczęściowy i odnosi się do pamięci: Widmo I – to okienna ekspozycja gazetowa z Prawdą w roli głównej, nawiązująca do wspomnień Legniczan o tym, jak radzieccy żołnierze i cywile wyklejali okna mieszkań egzemplarzami tej gazety, najważniejszego radzieckiego i socjalistycznego dziennika. Gazetowe firanki – obok swego użytkowego charakteru – stanowiły symboliczną barierę rozdzielającą oba koegzystujące obok siebie światy. Będzie można zobaczyć symboliczny egzemplarz Prawdy z 16 września 1993 r. , według niektórych źródeł – daty oficjalnego wyjścia wojsk radzieckich z Legnicy, według innych – pierwszego dnia w Legnicy bez Rosjan.
Widmo II – to …zapachowy performance Alicji Rogalskiej, w którym artystka użyje popularnych w czasach sowieckich perfum (produkowanych do dziś), by przywołać wspomnienia mieszkańców związane z tym zapachem i obecnością radzieckich kobiet w mieście. Według badaczy zmysł powonienia jest bodaj najskuteczniejszym ze środków odtwarzania przeszłości, więc przyszykujmy się na wyjątkowe emocje i wspomnienia.
Organizator: Galeria Sztuki w Legnicy, Spółdzielnia Etnograficzna z Warszawy, Alicja Rogalska
Spółdzielnia Etnograficzna – grupa badaczy Uniwersytetu Warszawskiego, działająca pod opieką dr Zuzanny Grębeckiej. W skład wchodzą Maja Dobiasz, Anna Migdał, Maria Kowalewska, Marcin Krassowski oraz Jędrzej Burszta. Od 2010 roku doktoranci skupiając się na zagadnieniu pamięci prowadzą swoje badania właśnie w Legnicy, organizując spotkania z mieszkańcami miasta, akcje animacyjne oraz społeczno-artystyczne.
Alicja Rogalska – artystka wizualna. Absolwentka sztuk pięknych na Goldsmiths College, University of London i wiedzy o kulturze na Uniwersytecie Warszawskim. Autorka prac wideo, obiektów i instalacji oraz projektów edukacyjnych i w przestrzeni publicznej. Mieszka i pracuje w Londynie.
Odcienie Czerwieni
Wernisaż i performance: 13 września 2013 roku, godz. 17.00
Wystawa potrwa do 29 września 2013 roku
Galeria RING
Rynek 12
Legnica
