Od 13 grudnia w zielonogórskim BWA można oglądać wystawę zbiorową pt. Czy artyści mogą nie spać?. W ramach ekspozycji będzie można oglądać prace Krzysztofa Niemczyka oraz Agnieszki Brzeżańskiej, Oskara Dawickiego, Tadeusza Kantora, Eustachego Kossakowskiego, Agnieszki Polskiej i Stanisława Ignacego Witkiewicza.
Wystawa Czy artyści mogą nie spać? ma charakter anty-biograficzny, fantazmatyczny, kolażowy, niepełny i halucynacyjny. Pyta o potencjalność i sens historycznej rekonstrukcji. W jaki sposób można kolekcjonować działania efemeryczne? Jaka jest aura artysty, którego już nie ma i co znaczą prywatne narracje w dla tworzenia pamięci zbiorowej? Projekt kładzie nacisk nie na dzieło, ale na postawę Niemczyka, która – jak pisze Anka Ptaszkowska w swojej książce Wierzę w wolność ale nie nazywam się Beethoven – przełożyła się na kompletne bezformie, na brak formy, na rozpad. Po konflikcie z Tadeusze Kantorem, artysta pozostawał na całkowitym marginesie życia artystycznego, wielokrotnie aresztowany przez milicję, był również hospitalizowany w zakładach psychiatrycznych.
Wystawa korzysta ze źródeł archiwalnych a jej trzon stanowią fotografie wybitnego artysty i kronikarza tamtych czasów – Eustachego Kossakowskiego. Fotografie dokumentują wydarzenia w Zielonej Górze, happeningi hippisów oraz artystów z Teatru Cricot 2, które miały miejsce w Galerii Krzysztofory w Krakowie pod koniec lat sześćdziesiątych. Na wystawie znajdziemy również portrety Niemczyka oraz zdjęcia zrobione w czasie spotkania w jego krakowskim mieszkaniu, oddające atmosferę tamtych czasów.
Zamiłowanie Niemczyka do portretowania się i wcielania w różne role puentuje prezentacja obrazu autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza, wypożyczonego ze zbiorów Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Z Witkacym łączy Niemczyka także jego jedyna powieść, Kurtyzana i pisklęta, którą wielu określało mianem witkacowskiej.
W archiwalną tkankę ekspozycji wpisane zostały prace współczesnych artystów – Agnieszki Polskiej, Agnieszki Brzeżańskiej i Oskara Dawickiego, dla których ważnym punktem odniesienia bywa niejednokrotnie sztuka artystycznej awangardy. Film Future Days Agnieszki Polskiej opisuje hipotetyczne miejsce, gdzie spotykają się artyści po śmierci. Snując się po melancholijnym krajobrazie, prowadzą metafizyczne dysputy na temat sztuki i życia. W polu zainteresowań artystki znajdują się materiały archiwalne i awangardowe mity. Praca Oskara Dawickiego pt. Kamień i piórko, której bohaterem jest wybitny polski performer Zbigniew Warpechowski, nawiązuje do mitu narodzin artysty i relacji mistrz – uczeń. Cykl fotografii Bal Agnieszki Brzeżańskiej został wykonany podczas akcji Rekonstrukcja balu w 2006, przywołującej słynny Bal w Zalesiu – Pożegnanie wiosny z 1968. Fotografie artystki nie są jednak typową dokumentacją zdarzenia z 2006 roku.
Szczególnie miejsce na wystawie zajmuje obiekt Tadeusza Kantora Plecak Wielkiego Wędrowca (1988), ze spektaklu Nigdy już tu nie powrócę. Kantor grał w tym spektaklu siebie we własnej osobie razem ze zjawami z przeszłości. Nigdy już tu nie powrócę należy odczytywać jako symboliczną podróż przez zakamarki pamięci, na pograniczu jawy i snu, gdzie Tadeusz Kantor cytuje samego siebie, gdzie w podrzędnej knajpie schodzą się bohaterowie jego teatru, od Kurki wodnej po Umarłą klasę. Obiekt odsyła również do wspomnień Niemczyka, opisującego jedno z przypadkowych spotkań z Kantorem w czasach, kiedy prowadził w swoim mieszkaniu nielegalną Piwiarenkę pod wulkanem.
Na wystawie znajduje się również archiwum prasowe oraz publikacje opisujące m.in. działalność Krzysztofa Niemczyka, autorstwa Anki Ptaszkowskiej, bez której realizacja tej wystawy nie byłaby możliwa. Kwerendę prasową przeprowadzili Ewa Tatar i Łukasz Stawarz, dzięki uprzejmości pracowni Dokumentacji Plastyki Współczesnej Instytutu Sztuki PAN.
Wystawę zrealizowano we współpracy z Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Cricoteką – Ośrodkiem Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora, Galerią Raster oraz dzięki uprzejmości Anki Ptaszkowskiej.
Artyści: Krzysztof Niemczyk oraz Agnieszka Brzeżańska, Oskar Dawicki, Tadeusz Kantor, Eustachy Kossakowski, Agnieszka Polska, Stanisław Ignacy Witkiewicz
Kuratorka: Joanna Zielińska
Czy artyści mogą nie spać?
Wernisaż: 13 grudnia 2013 roku, godz. 19.00
Wystawę można do 5 stycznia 2014 roku
BWA Zielona Góra
