Od 24 kwietnia w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Szczecinie będzie można oglądać pierwszą w Polsce indywidualną wystawę prac Roberta Clincha pt. Sounds of Silence. W ramach ekspozycji zostaną zaprezentowane najważniejsze prace z trzydziestoletniej kariery australijskiego artysty.
Malarstwo Roberta Clincha zadziwia techniczną perfekcją. Niezwykły realizm jego obrazów rzuca wyzwanie naturze – artysta kreuje, dopieszczone co do najdrobniejszego szczegółu, zniewalające obrazy pozornego prawdopodobieństwa. Wysmakowana kompozycja i kolorystyka powodują, że formalnie surowe przedstawienia zdają się być łagodne, wręcz transcendentne. Budynki spowija muzyczna, poetycka atmosfera, nadając miejskiej architekturze liryczne piękno. W pracach Roberta Clincha jest wiele elementów fantazji, artysta bawi się w kalambury i prowokuje wizualną grę z widzem, manipulując perspektywą lub elementami panoramy miasta w tle. Częstym motywem w jego pracach są białe, papierowe samoloty wyobrażające beztroskę, niewinność i wrażliwość. Sam autor mówi, że stanowią dla niego symbol dziecięcej wyobraźni. Samoloty wykonane z papieru są tak samo przemijające jak marzenia czy dziecięca zabawa.
Muzyka jest kluczowa dla twórczości Roberta Clincha. Wychowywał się z nią – jego matka miała piękny mezzosopran, natomiast ojciec uwielbiał Rachmaninowa. Jako nastolatek, zanim zainteresował się muzyką klasyczną, grał w garażowym zespole rockowym. Stąd tak obfite odwołania muzyczne w jego pracach. Obraz Fanfare for the Common Man (Fanfara dla zwykłego człowieka, 2003) stanowi résumé twórczości i zainteresowań Clincha. Praca ta powstała z inspiracji utworem amerykańskiego kompozytora Aarona Copelanda pod tym samym tytułem. Mosiężne dźwięki jego partytury rozbrzmiewają w zakrzywionych kształtach dachów fabryki, które same w sobie przypominają zapis nutowy. Przepływają przez linie dachów, oddając rytmiczność nut, a ukoronowaniem całości jest postać puzonisty na górze obrazu.
Clinch podziela marzenie Copelanda, żeby sztuki piękne, muzyka czy malarstwo, były powszechnie dostępne, aby stanowiły część zwykłej codzienności. Stąd tytuł na cześć wszystkich ludzi uosobionych w jednej postaci, której się udało – puzoniście ogłaszającemu wszem i wobec swój sukces. Najważniejszy w twórczości Clincha jest człowiek. Praca The Grand Reading Room (Wielka czytelnia, 1998) została zamówiona przez The Ian Potter Museum of the University of Melbourne i stanowi pendant do obrazu Fanfare for the Common Man.
Szlachetna kopuła Statuy Wolności w Victorii przyciąga uwagę w The Grand Reading Room, stojąc dumnie z tyłu, ponad ceglanymi budynkami, krzywiznami ich dachów. Postać dziewczyny jest, tak jak jej usytuowanie, centralna dla znaczenia obrazu. Siedząc na szczycie schodów przeciwpożarowych, stanowi metaforę uwznioślenia nauki, podkreśloną dodatkowo wertykalnymi elementami budynków i sterczącymi kominami. Wszystko to skupione jest pod klasycyzującym objęciem kopuły. W ten sposób artysta stara się wyrazić siłę literatury – jej moc działania na nasze emocje i wyobraźnię.
Obraz Spartacus (2013) to z kolei wyobrażenie idealnego sportowca-bohatera. Pionowy podział pracy nadaje jej wrażenie monumentalności. Widoczna w tle wspaniała arena sportowa – Northern Stand, Melbourne Cricket Ground – jest współczesnym odpowiednikiem Koloseum, miejsca gdzie Spartakus i inni niewolnicy Rzymian toczyli gladiatorskie walki. Clinch widzi w Spartakusie dzielnego sojusznika prawa do wolności. Respektując je i podążając za własnymi marzeniami – każdy może zostać bohaterem.
W swojej twórczości Clinch eksploruje wiele ważnych tematów. Dehumanizacja współczesnego życia w mieście oraz troska artysty o losy planety Ziemi przytłoczonej przez konsumpcjonizm i marnotrawstwo ludzi ukazana jest w pracy Dovetailed (2001). Przedstawia miasto-widmo – zastygłe, puste ulice, gdzie nawet dym nie unosi się z fabrycznych kominów. Obraz ten to dosłownie martwa natura. Lot’s Wife (1992) – bardzo ważna praca w dorobku Clincha – jest mocnym esejem na temat zanieczyszczenia środowiska. Stanowi komentarz na temat nieposłuszeństwa i nieuchronnej kary, parafrazując historię żony Lota ze Starego Testamentu. (…)
Oprac. Marlena Chybowska-Butler na podstawie eseju Davida Thomasa Fanfare for the common man. The art of Robert Clinch, w: Robert Clinch. Fanfare for the Common Man, red. Peter Freund, kat. wyst., Art Gallery Ballarat, 13.07–8.09.2013, Ballarat, 2013, s. 17–72.
Robert Clinch – ur. 1957 w Cooma, w Australii. Mieszka i pracuje w Melbourne. Malarz realista reprezentowany przez Robin Gibson Gallery w Sydney oraz Hoorn-Ashby Gallery w Nowym Jorku. Jego prace znajdują się w licznych kolekcjach, między innymi w The National Gallery of Victoria, The Ian Potter Museum, Melbourne University. Uczestnik kilkudziesięciu wystaw grupowych, autor kilkunastu ekspozycji indywidualnych. Ostatnio nagrodzony prestiżowym stypendium Narodowej Biblioteki Wiktorii (State Library of Victoria Creative Fellowship) przyznanej mu na projekt malarski w technice tempery jajecznej Odrzucony manuskrypt (2012–2013).
Kurator: Marlena Chybowska-Butler
Organizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego
Robert Clinch, Sounds of Silence
Wernisaż: 24 kwietnia 2014 roku, godz. 18.00
Wystawa potrwa do 1 czerwca 2014 roku
Gmach Główny Muzeum Narodowego w Szczecinie
ul. Wały Chrobrego 3
Szczecin
