Do 31 sierpnia w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem można oglądać wystawę P. P. Rubens. Mistrz warsztatu.
O swoim rodzinnym mieście Siegen, flamandzki malarz nigdy nie wspomniał. Związane z nim były zbyt duże problemy rodzinne. Kiedy 28 czerwca 1577 roku przyszedł na świat w mieście Nadrenii Północnej-Westfalii, przy dzisiejszej ulicy Burgstraße, jego ojciec Jan Rubens (1530-1587) dręczony wyrzutami sumienia i depresją był zmuszony do życia w całkowitej zależności finansowej od swojej żony Marii Pypelincks (1538-1608). Powodem tej sytuacji było zbyt otwarte przyznanie się do kalwinizmu wiele lat wcześniej i w konsekwencji ucieczka z zajętego przez Hiszpanów miasta nad Skaldą – Antwerpii, do katolickiej Kolonii, a także niedawny zarzut popełnienia cudzołóstwa z osobą z książęcego rodu, Anną Saksońską (1544-1577), drugą żoną Wilhelma Orańskiego-Nassau, wyzwoliciela siedmiu północnych prowincji Niderlandów. (…)
Grafiki Rubensa są do dzisiaj także znakomitą informacją o samych zleceniach, choć zniszczyły je ząb czasu, wydarzenia polityczne lub po prostu brak zrozumienia. Ponadto, do momentu wynalezienia fotografii służyły one wielu artystom za obiekty studiów. Grafika reprodukcyjna pozwalała zaoszczędzić na podróżach, wnosiła do domu pracę innych artystów z innych krajów.
Regionalne Muzeum Sztuki i Historii Kultury w Siegen przechowuje bardzo obszerny zbiór grafik z warsztatu Rubensa, w tym wszystkie karty zawierające „przywilej Rubensa” oraz wszystkie drzeworyty powstałe w jego warsztacie. Jest także wiele kart apokryficznych powstałych już po śmierci mistrza. Rubens odbił osobiste piętno na stylistycznym rozwoju siedemnastowiecznej sztuki graficznej. Sztycharze pracujący z nim w warsztacie osiągnęli maksymalny poziom perfekcji, do którego nigdy nie mogliby dojść własnymi siłami. Być może nie był to miły przełożony, ale inspiracje, które przekazywał swoim współpracownikom do dziś odbijają się na wynikach tej współpracy. Rubens jest inicjatorem, przedłużeniem ręki każdego miedziorytnika, którą może urzeczywistnić swoje bardzo konkretne wyobrażenia.
prof. dr Ursula Blanchebarbe
Peter Paul Rubens (1577-1640) – malarz flamandzki. Czołowy artysta okresu baroku skupiający w swojej twórczości wszystkie cechy charakterystyczne epoki: wybujałość, żywiołowość, dynamikę, niepokój i zmysłowość. Dzięki niezwykłej indywidualności narzucił swój styl całemu malarstwu flamandzkiemu i europejskiemu na kilkadziesiąt lat.
Urodził się 28 czerwca 1577 roku w niemieckim Siegen, jako szóste z siedmiorga dzieci prawnika Jana Rubensa. Rubensowie trafili do Siegen po dość burzliwych perypetiach. Najpierw zmuszeni byli uciekać z rodzinnej Antwerpii przed religijnymi prześladowaniami (Jan sympatyzował z kalwinami) do Kolonii. Tam ojciec Rubensa wdał się w romans z księżną Anną Saksońską, za co skazany został na banicję. Tak trafił do Siegen. Tam urodziła się trójka jego dzieci – Philip, Peter Paul i Klara. Ojciec Rubensa zmarł, gdy Paul miał 10 lat. Rodzina mogła wreszcie powrócić do Antwerpii. (…)
Osobnym rozdziałem są jego grafiki. Powstawały jako dzieła samodzielne lub swoistego rodzaju reklamówki powstających obrazów. Dlatego mistrz przykładał szczególną wagę do ich jakości. Zatrudnił do ich wykonywania najlepszych rytowników swoich czasów i osobiście brał udział w ich produkcji. Stąd wiele z nich posiada swoisty podpis Rubensa zwany tradycyjne jako cum privilegio regis. Podobnie zresztą postępował podczas malowania obrazów. Zaznaczał szkic, kompozycję, tonację, resztę wykonywali pracownicy. Nigdy jednak nie było wiadomo, kiedy sam włączał się do procesu twórczego. W Antwerpii samodzielnie zaprojektował i zbudował ogromny dom mieszczący wspaniałą pracownię malarską i graficzną (dzisiaj jest tam muzeum). To pozwoliło ma na stworzenie z działalności artystycznej niezwykle dochodowego interesu zapewniającego jemu i rodzinie dostatnią egzystencję. Sam Rubens był przy tym człowiekiem skromnym, dalekim od przepychu – tak kojarzonego z jego pracami – niezwykle pracowitym i rodzinnym. Był człowiekiem jak na swoje czasy bardzo nowoczesnym: erudytą, znawcą filozofii, wyznawcą zdrowego trybu życia (stronił od mięsa i używek, codziennie dla zdrowia jeździł konno), pełnym uroku, a także ogromnym patriotą pochłoniętym misją zapobiegania wojnie. Dzisiaj znamy go głównie jako artystę mistrza śmiałych kontrastów, ciepłych i zimnych barw, subtelnych szczegółów, gry świateł. Były to wartości nowatorskie, stawiające Rubensa wśród najwybitniejszych kolorystów w dziejach sztuki.
P. P. Rubens. Mistrz warsztatu
Wystawę można oglądać od 5 lipca do 31 sierpnia 2014 roku
Miejska Galeria Sztuki w Zakopanem
