Od 11 listopada w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Szczecinie będzie można oglądać wystawę pt. Postscriptum 1914: Wojna / Krieg.
Zarówno lokalne konflikty estetyczne, jak i zagęszczająca się atmosfera polityczna w Europie powodowały, że święto Muzeum Miejskiego w Szczecinie – dysponującego własnym gmachem od 23 czerwca 1913 roku – nie trwało zbyt długo. Trzynaście miesięcy później wybuchł zbrojny konflikt, który ominął wprawdzie tereny Pomorza, lecz ostatecznie zmienił oblicze całego kontynentu. Wielka Wojna, szybko stająca się pierwszą wojną globalną, stechnicyzowaną i nowoczesną, okazała się być – znów – cezurą nie tylko w politycznych dziejach świata. Przyniosła upadek starych monarchii oraz narodziny państw tzw. Nowej Europy. Od samego początku przedstawiana była także jako wojna kulturowa, a w dłuższej perspektywie dla kultury oznaczająca właściwy początek tragicznego XX wieku. Wielu artystów powitało go zresztą ochoczo, słysząc w strzałach karabinu maszynowego obietnicę kresu arystokratyczno-burżuazyjnego porządku oraz zapowiedź wyzwolenia z konwenansów wszystkich warstw społecznych. Myślenie takie bliskie było zwłaszcza twórcom awangardy, która – zgodnie z militarnym pochodzeniem swej nazwy – stanęła w pierwszych szeregach z prawdziwą, śmiercionośną bronią na ramieniu.
Wystawa Muzeum Narodowego w Szczecinie, polskiego sukcesora Muzeum Miejskiego, przypomina w setną rocznicę wybuchu Wielkiej Wojny jej kulturowe i artystyczne konteksty. W gmachu przy dzisiejszych Wałach Chrobrego znaleźć się miało Muzeum Wojny; dzięki wierze w moc sztuki nowoczesnej umieszczono tam jedną z najbardziej wstrząsających i oprotestowanych rzeźb komemoratywnych wojnie poświęconych. Obecna ekspozycja gromadzi dzieła artystów polsko- i niemieckojęzycznych z własnej kolekcji, będące zarówno świadectwem przeżytych walk, jak i hołdu złożonego ofiarom po obu stronach frontu. Po raz pierwszy od 1945 roku przywołana jest we wnętrzach muzealnych pamięć o pracach zaginionych lub zniszczonych, niegdyś w tej przestrzeni funkcjonujących i silnie uwikłanych w promieniującą na cały region debatę historyczną. Zasygnalizowane są także wątki ważne dla współczesnej humanistyki: problem etnosu, płci i ciała. Sztuka trzech dekad XX wieku przedstawiona została tu w dwunastu monograficznych prezentacjach, ukazujących jej związki z wydarzeniami lat 1914–1918, jako krótkie postscriptum do zeszłorocznej wystawy z okazji jubileuszu gmachu dawnego Muzeum Miejskiego w Szczecinie.
Kurator: dr Szymon Piotr Kubiak
Postscriptum 1914: Wojna / Krieg
Wernisaż: 11 listopada 2014 roku, godz. 12.00
Wystawę będzie można oglądać do 1 marca 2015 roku
Gmach Główny Muzeum Narodowego w Szczecinie
ul. Wały Chrobrego 3
Szczecin
