Od 5 listopada w Muzeum Narodowym we Wrocławiu można oglądać wystawę pt. Mistrzowie światła. Witraże i obrazy malowane pod szkłem. Jest to pierwsza pełna prezentacja muzealnej kolekcji witraży, która od kilkudziesięciu lat nie mogła być wystawiana z powodu złego stanu zachowania. Jej konserwację przeprowadzono w 2013 roku, za co Muzeum otrzymało 1. Nagrodę w XXXIV Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2013.
Muzeum Narodowe we Wrocławiu może pochwalić się największą i najcenniejszą w Polsce kolekcją witraży, która liczy ok. 90 zabytków powstałych w okresie od średniowiecza do początków XX wieku. Najcenniejszym z nich jest zespół witraży renesansowych powstałych w pracowniach śląskich i wrocławskich, w skład którego wchodzą: kwatery z herbami rodów mieszczańskich z 1586 (pochodzą z wrocławskiego kościoła św. Krzysztofa), witraże z herbami szlachty śląskiej z 1615 r. oraz witraże wotywne i cechowe. Witraż z godłem cechu sukienników z 1551 r. jest największym renesansowym witrażem w Polsce.
Najstarsze witraże znajdujące się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu pochodzą z okresu średniowiecza, przedstawiają scenę Zwiastowania i postaci świętych. Zostały wykonane w Austrii, dekorowały jeden z tamtejszych kościołów. W XIX w. kupił je śląski arystokrata i wykorzystał do ozdoby będącego jego własnością zamku w Grodźcu (koło Złotoryi). Najwartościowsze pod względem artystycznym są tzw. witraże gabinetowe zgromadzone przez rodzinę von Brandenburg i zdobiące krużganki ich zamku w Domanicach koło Świdnicy. Do niezwykle cennych i bardzo rzadkich należą obrazy szklane wykonane w technikach eglomizacji – złocenia, srebrzenia i malowania pod szkłem. Technika églomisé – z racji użycia szlachetnych kruszców – była bardzo kosztowna i nietrwała. W zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu znajduje się 18 zabytków wykonanych w tej technice, do najcenniejszych należą: ołtarzyk domowy z XVI w. i dekoracja drewnianej skrzynki z pocz. XVII w.
Pochodzenie kolekcji: część zabytków pochodzi ze zbiorów wrocławskiego Museum Schlesischer Altertümer (Muzeum Starożytności Śląskich), do którego trafiały z prywatnych kolekcji. Wiele z nich zostało przekazanych do Muzeum Śląskiego (obecnie Muzeum Narodowego) w latach 60-tych i 70-tych XX w. przez Konserwatora Wojewódzkiego. Wszystkie witraże – pochodzące z dawnych zbiorów wrocławskich i te, które zostały przywiezione w latach powojennych z niszczejących pałaców dolnośląskich – były w złym stanie.
Konserwacja. Wszystkie witraże zostały poddane konserwacji i restauracji oraz specjalistycznym badaniom w latach 2013–2014 dzięki dotacji specjalnej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz w ramach projektu badawczego finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki. Większość prac przeprowadzono w specjalistycznej pracowni Witraże. Beata Oleszczuk we Wrocławiu, trzy kwatery z Grodźca poddane zostały konserwacji w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Na wystawie będą prezentowane wyniki badań i dokumentacje konserwatorskie.
Wystawie towarzyszy katalog Mistrzowie światła. Witraże i obrazy zdobione w technice eglomisé w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Kurator wystawy: Elżbieta Gajewska-Prorok
Mistrzowie światła. Witraże i obrazu malowane pod szkłem
Wernisaż: 3 listopada 2014 roku, godz. 18.00
Wystawę będzie można oglądać do 4 stycznia 2015 roku
Muzeum Narodowe we Wrocławiu
