Od 29 listopada w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie będzie można oglądać wystawę prac ponad dwudziestu artystów zatytułowaną Postęp i higiena. Kuratorką ekspozycji jest Anda Rottenberg. Wśród eksponatów znalazły się dzieła Luca Tuymansa, Jana Fabre’a, Gerharda Richtera, Yael Bartany, Mirosława Bałki, Zbigniewa Libery i Joanny Rajkowskiej. Część prac powstało specjalnie z okazji wystawy.
Postęp i higiena poświęcona jest pułapkom modernizacji w kontekście wspólnej dla sztuki i nauki początków XX wieku idealistycznej wiary w postęp i możliwość ulepszania. Wystawa pomyślana została jako esej, który krytycznie analizuje związek idei modernizmu z takimi zjawiskami jak inżynieria genetyczna, eugenika czy badania nad czystością rasy, zwracając jednocześnie uwagę na ich wpływ na współczesny świat.
Ekspozycja składa się z prac artystów polskich i zagranicznych, zrealizowanych w różnorodnych mediach — malarstwo, instalacja, film czy fotografia — zaś kilka z nich zostało przygotowanych specjalnie na tę ekspozycję. Kontekst dla nich buduje materiał historyczny, w tym plakaty, zdjęcia archiwalne i dokumenty. Poprzez zestawienie prac współczesnych z dziełami z epoki, widz mierzy się m.in. z tematyką zdrowego społeczeństwa, eugeniki, inżynierii społecznej, higieny rasy, tożsamości narodowej, problemem innego i wykluczeniami czy wreszcie z chirurgią kosmetyczną i autokreacją. Postęp i higiena stawia pytania o to, co dziś pozostało z idei modernizmu i w jakim kierunku zmierza współczesna modernizacja.
Wystawę otwierają materiały historyczne pokazujące totalitarną ideę stworzenia nadczłowieka. W tej sekcji będzie można zobaczyć m.in. zdjęcia Aleksandra Rodczenki z parad sportowych i fotosy z filmu Olympia Leni Riefenstahl. Symboliczną pracą patronującą całości jest anatomiczny model Szklanego człowieka, którego prototyp został wykonany dla Muzeum Higieny w Dreźnie w 1927 roku.
Dzieła kolejnych artystów — m.in. Luca Tuymansa, Marianne Heske, Zuzy Ziółkowskiej czy Hadassa Goldvichta — dotykają problemów podziałów rasowych czy eksperymentów podejmowanych w obozach koncentracyjnych. Z kolei Nelly Agassi, Wadim Zacharow i Marek Cecuła podejmują w swoich pracach tematy higieny oraz praktyk selekcyjnych. W dalszej części wystawy zostają poruszone wątki związane z rasizmem, wykluczeniem społecznym, konfliktami narodowościowymi i tożsamościowymi oraz losem imigrantów. Opowiadają o nich prace m.in. Ahlam Shibli, Anny Konik, Pabla Sigga i Yael Bartany.
Wystawę zamykają dzieła ilustrujące współczesne powiązania globalnego rynku z ośrodkami władzy i przemocy, ingerencję w ludzkie ciało oraz handel materiałem genetycznym. W tej części znajdziemy prace Luca Tuymansa, Santiago Sierry, Joanny Rajkowskiej, Chiharu Shioty, Zbigniewa Libery, Michaela Najjara oraz Krystyny Piotrowskiej.
Wystawa Postęp i higiena stawia pytania o to, co dziś pozostało z idei modernistycznego postępu i w jakim kierunku zmierza współczesna modernizacja życia w świecie regulowanym globalną ekonomią — pisze w tekście kuratorskim Anda Rottenberg. Esej kuratorki oraz teksty prof. Zygmunta Baumana, prof. Moniki Płatek, prof. Piotra Juszkiewicza, ks. Adama Bonieckiego, dr. Mariusa Turdy znajdą się także w katalogu towarzyszącym wystawie.
Artyści biorący udział w wystawie: Nelly Agassi, Korbinian Aigner, Mirosław Bałka, Yael Bartana, Anna Baumgart, Rafał Bujnowski, Robert Capa, Marek Cecuła, Jan Fabre, Jorge Galindo, Felix Gmelin, Hadassa Goldvicht, Dina Gottliebova-Babbitt, Jos de Gruyter & Harald Thys, Marianne Heske, Erez Israeli, Sonia Khurana, Anna Konik, Zofia Kulik, Zbigniew Libera, Bernard Moreau (Tymek Borowski & Paweł Śliwiński), Ciprian Mureşan, Michael Najjar, Marina Napruszkina, Jean-Gabriel Périot, Krystyna Piotrowska, Agnieszka Polska, Joanna Rajkowska, Gerhard Richter, Hans Richter, Leni Riefenstahl, Aleksander Rodczenko, Wilhelm Sasnal, Ahlam Shibli, Chiharu Shiota, Santiago Sierra, Pablo Sigg, Luc Tuymans, Magnus Wallin, Wadim Zacharow, Zuza Ziółkowska
Kuratorka: Anda Rottenberg
Współpraca: Magdalena Komornicka, Krzysztof Kościuczuk
Postęp i higiena
Wernisaż: 28 listopada 2014 roku
Wystawa potrwa do 15 lutego 2014 roku
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie
