Wydawnictwo W Podwórku przedstawia pierwszy tom monografii Marcina Borchardta Awangarda muzyki końca XX wieku. Przewodnik dla początkujących, który ukaże się w grudniu. Napisana w formie popularyzatorskiego przewodnika książka jest świadectwem rewolucyjnych zmian w myśleniu o muzyce, jakie dokonały się po drugiej wojnie światowej.
W pierwszej części rozpisanej na trzy tomy monografii autor koncentruje się na czterech tematach: wynalazczości i eksperymentach Johna Cage’a; muzyce konkretnej i zmaganiach Pierre’a Schaeffera z kanonem do re mi; historii wczesnej muzyki elektronicznej, a zwłaszcza zagadnieniu mechanizacji, elektryfikacji i matematyzacji muzyki od Pitagorasa do początków lat 70. XX wieku; oraz przedstawieniu sylwetek czterech minimalistów (La Monte Young, Terry Riley, Steve Reich, Philip Glass), których kompozycje podbiły muzykę amerykańską u schyłku ubiegłego stulecia. Każdemu z rozdziałów towarzyszy syntetyczny Przewodnik po najważniejszych kompozycjach i nagraniach poszczególnych artystów. Celem książki jest promocja nowej muzyki oraz wypełnienie luki istniejącej w polskim piśmiennictwie w zakresie publikacji popularyzujących współczesną muzykę awangardową, zarówno w jej filharmonicznym, jak i undergroundowym wcieleniu.
Marcin Borchardt – dziennikarz, reżyser, scenarzysta. Autor filmów dokumentalnych, reklam, wideoklipów. Reżyser programów telewizyjnych. Wykładowca w Gdyńskiej Szkole Filmowej oraz Akademii Filmu Dokumentalnego Planete+Doc na Uniwersytecie Gdańskim. Popularyzator dwudziestowiecznej awangardy w muzyce i filmie.
Na początku lat pięćdziesiątych przyjaciel Cage’a, kompozytor Lou Harrison, przedstawia go parze dwudziestoparoletnich aktorów i reżyserów: Julianowi Beckowi i Judith Malinie, którzy w budynku dawnej fabryki w centrum Greenwich Village prowadzą alternatywną do broadwayowskiej scenę teatralną – Living Theatre. Efektem ich współpracy jest szereg przedstawień o charakterze muzycznym, baletowym, teatralnym, w które zaangażowani są także Cunningham, Feldman i Tudor. Cage pod wpływem tekstu Antonina Artauda Teatr i jego sobowtór (Le Théâtre et son double, 1938) zaczyna zastanawiać się nad metodami wprowadzenia elementów wizualnych do swojej muzyki. Spektakl teatralny – zdaniem francuskiego poety, aktora i teoretyka teatru – nie ma spełniać postulatu mimesis, nie ma odzwierciedlać rzeczywistości, lecz tworzyć własną. Wszystkie elementy przedstawienia powinny być traktowane autonomicznie, żaden z nich nie jest podrzędny w stosunku do wątku narracyjnego. Dźwięk, gest, muzyka, światła, ruch, słowa, krzyki – wszystko to może działać jednocześnie. Akcja nie musi rozgrywać się w jakimś centrum, na scenie, lecz wszędzie, w tym na widowni, wśród publiczności. Aktorzy mogą grać samych siebie i robić, co chcą i jak długo chcą, również – podobnie jak chce tego Cage – w determinowanych losowo przedziałach czasu. Poza tym nie ma scenariusza ani prób. 12 sierpnia 1952 roku w stołówce w Black Mountain College kompozytor prezentuje Water Music (1952). Kompozycja ma charakter parateatralny. To utwór dla pianisty, którego zadaniem jest – oczywiście oprócz grania na instrumencie – wykonanie wielu innych czynności, takich jak zapalenie papierosa, włączenie radia, przelewanie wody z naczynia do naczynia, wszystko w ściśle określonym czasie. Oprawa, która towarzyszy wydarzeniu – bogata scenografia, taniec, projekcje filmów, recytacje po latach zostanie uznana za pierwszy w historii sztuki happening.
(fragment)
Marcin Borchardt Awangarda muzyki końca XX wieku. Przewodnik dla początkujących
Premiera: grudzień 2014 roku
Wydawnictwo W podwórku
