Muzeum Historyczne Miasta Krakowa wzbogaciło swoje zbiory o kolekcję dziewięciu obrazów rodziny Szarskich malowanych przez znanych krakowskich malarzy z przełomu XIX i XX wieku. Zakup został wsparty dotacją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Obrazy wykonane zostały przez uznanych krakowskich malarzy: Jana Nepomucena Głowackiego, Andrzeja Grabowskiego, Kazimierza Pochwalskiego, Jana Rapackiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Wszystkie reprezentują wysoki poziom artystyczny, wykonane są w konwencji portretowego malarstwa XIX-wiecznego z silnym zaakcentowaniem strony psychologicznej modela, według tego samego, powszechnego wówczas schematu: w popiersiu, prawie en face, na neutralnym ciemnym tle. Wyróżniają się dwa portrety autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza z 1935 roku, które można zaliczyć do interesujących przykładów późnej „portretowej” twórczości tego malarza.
Portrety kolejnych przedstawicieli rodu powstały na przestrzeni niemal stu lat: od około 1840 do 1935 roku. Szarscy należeli do jednego z najznakomitszych rodów kupiectwa i mieszczaństwa krakowskiego. Członkowie rodu aktywnie uczestniczyli także w życiu politycznym i artystycznym miasta. Warto wspomnieć, że Henryk Szarski był radnym i wiceprezydentem Krakowa oraz senatorem Rzeczypospolitej, Adam Szarski radnym Krakowa, Jan Zawiejski wybitnym architektem, a Marcin Szarski rzeźbiarzem.
Kolekcja obejmuje osiem portretów członków rodziny Szarskich oraz obraz przedstawiający „Szarą Kamienicę” – siedzibę rodu przy Rynku Głównym 6 w Krakowie. Obrazy należały do kolejnych pokoleń rodziny, a od 1985 roku były depozytem złożonym przez Jana Szarskiego w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa.
Wśród pozyskanych obrazów znajdują się portrety: Henryka Rosenzweiga (1793–1853), doktora medycyny i ordynatora Szpitala Żydowskiego na krakowskim Kazimierzu, oraz jego żony Joanny. Wizerunki wykonane zostały przed połową XIX wieku przez Jana Nepomucena Głowackiego. Natomiast z 1876 roku pochodzą portrety Stanisława Szarskiego (1826–1898), kupca i właściciela sklepu otwartego w roku 1854 na parterze „Szarej kamienicy”, oraz jego żony Józefy z Rosenzweigów Szarskiej (1832–1898). Ich autorem jest Andrzej Grabowski. To właśnie Stanisław w 1854 roku nabył kamienicę przy Rynku Głównym 6 i zmienił nazwisko z Feintuch na Szarski, od którego kamienicę zaczęto nazywać „Szarą”.
Kolejne dwa portrety to podobizny Henryka Szarskiego (1855–1921) oraz jego żony Heleny z Ciechanowskich (1856–1924), malowane w 1914 roku przez spokrewnionego z rodziną Kazimierza Pochwalskiego. Henryk Szarski został współwłaścicielem, a następnie spadkobiercą rodzinnej firmy kupieckiej, od 1894 roku działającej pod nazwą „Szarski i Syn”. W latach 1907–1914 sprawował urząd wiceprezydenta miasta Krakowa.
Wreszcie późniejsze o prawie dwadzieścia lat portrety Adama Szarskiego (1886–1947) oraz jego żony Anny z Gwiazdomorskich Szarskiej (1888–1973). Zostały namalowane przez Stanisława Ignacego Witkiewicza w Krakowie, a pozowanie odbyło się w mieszkaniu doktora Szumana przy ulicy Szlak, gdzie artysta zatrzymywał się, przejeżdżając z Krakowa do Zakopanego. Adam Szarski wraz ze swoim bratem Antonim prowadził rodzinną firmę kupiecką, był także radnym miasta Krakowa.
Obraz Jana Rapackiego Szara Kamienica przedstawia fasadę budynku, który od połowy XIX wieku był siedzibą rodu Szarskich. Ówczesny właściciel Stanisław Feintuch założył na parterze sklep kolonialny, który zasłynął ze sprzedaży kawy i herbaty („Herbata z Wieżą”).
Zespół dziewięciu obrazów dokumentuje historię jednego z ważniejszych rodów krakowskich, a także rozwój mieszczańskiego malarstwa portretowego w środowisku krakowskim. W listopadzie 2015 roku Muzeum Historyczne Miasta Krakowa planuje przygotowanie prezentacji zakupionych obrazów oraz wykładu na temat rodu Szarskich i ich siedziby.
Obrazy rodziny Szarskich w zbiorach MHK
Od sierpnia 2015 roku
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
