Historia Muzeum Sztuki w Łodzi jest nierozerwalnie związana z Międzynarodową Kolekcją Sztuki Nowoczesnej grupy a.r. 15 lutego przypada 85. rocznica jej istnienia.
Na przełomie lat 20. i 30. kilku radykalnych twórców awangardowych – z Władysławem Strzemińskim na czele – rozpoczęło akcję gromadzenia dzieł najważniejszych artystów owego czasu z myślą o udostępnieniu prac polskiej publiczności. Akcja ta spotkała się z ogromnym zainteresowaniem europejskiej awangardy, skłaniając wielu znakomitych artystów – takich jak Fernand Léger, Max Ernst, Hans Arp czy Kurt Schwitters – do przekazania w darze swoich dzieł. Dzięki temu kolekcja grupy a.r. stała się wyjątkowym symbolem solidarności i współpracy awangardy, która miała jednocześnie duży wpływ na łódzkie środowisko artystyczne.
Projekt Władysława Strzemińskiego i pozostałych artystów grupy a.r., aby utworzyć i udostępnić polskim widzom Międzynarodową Kolekcję Sztuki Nowoczesnej, miał nikłe szanse powodzenia ze względu na czynniki ekonomiczne, instytucjonalne kulturowe i społeczne. Jak pisał Jan Brzękowski, zgromadzone dzieła wyprzedzały o „kilkadziesiąt lat upodobania publiczności”, a kolekcja „powstawała wbrew opinii przedstawicieli sztuki oficjalnie wówczas uznawanej”. Jej utworzenie było na owe czasy zjawiskiem wyjątkowym na skalę światową. Po pierwsze, inicjatywa wyszła od samych artystów. Niezwykły zbiór powstał dzięki zapałowi, poświęceniu i międzynarodowym kontaktom zaledwie pięciu członków grupy a.r.: artystów – Władysława Strzemińskiego, Katarzyny Kobro, Henryka Stażewskiego oraz poetów – Juliana Przybosia i Jana Brzękowskiego. Po drugie, swoje dzieła przekazali do kolekcji w darze najbardziej progresywni przedstawiciele ówczesnej europejskiej awangardy, których nazwiska dopiero kilka lat później weszły do kanonu współczesności. I w końcu, wyjątkowo otwarta okazała się postawa ówczesnych władz miejskich Łodzi, które, mimo pewnych obaw, zdecydowały o włączeniu rewolucyjnej w owym czasie kolekcji do powstającego właśnie miejskiego Muzeum Historii i Sztuki im. Juliana i Kazimierza Bartoszewiczów, z siedzibą przy Placu Wolności 1, otwartego w 1930 roku.
Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy a.r., reprezentująca głównie kierunki takie jak: kubizm, futuryzm, konstruktywizm, puryzm, neoplastycyzm i surrealizm, została udostępniona publiczności 15 lutego 1931 roku. Kolekcja jest od 85. lat konsekwentnie poszerzana o międzynarodową sztukę nowoczesną i współczesną. Dzięki temu Muzeum Sztuki w Łodzi to obecnie jedyne w Polsce muzeum posiadające tak bogate zbiory światowej sztuki XX i XXI wieku.
85. rocznica inauguracji międzynarodowej kolekcji sztuki nowoczesnej
15 lutego 2016 roku
Muzeum Sztuki w Łodzi
