Po tym, jak Gdańsk wyeksportowano do Zagrzebia w ramach 3. Biennale Malarstwa w Domu Chorwackich Artystów Malarskich, Zagrzeb przeniesiono do Gdańska. Wernisaż wystawy Exporting Zagreb odbędzie się 20 lutego w Muzeum Narodowym w Gdańsku.
Niepotrzebne było jakiekolwiek pośredniczenie z centrum – uznano niepodważalny wkład obydwu miast w twórczość kulturową i artystyczną. Artyści w obu tych przestrzeniach to jednocześnie pełni entuzjazmu współtwórcy kultury, ale i komentatorzy życia społecznego. Krytykują postsocjalistyczne rzeczywistości nasiąknięte tendencjami neoliberalnymi, które objawiają się w codziennym życiu nowej Europy. Praktyka artystyczna i kultury wizualne są narzędziami, za pomocą których wystawa dotyka problematyki mniej lub bardziej splecionych ze sobą historii regionu, a także ich fragmentaryczności.
Wystawa, której przygotowaniu towarzyszyła przemożna chęć przedstawienia bogatych kontekstów i różnorodnego dziedzictwa kulturowego rejonów Chorwacji, a także – szerzej – dawnej Jugosławii, rzuca nowe światło na tworzenie się nowych historii przy jednoczesnym uznaniu wkładu całego regionu we współczesną kulturę i twórczość artystyczną.
Tytuł wystawy podkreśla udział historii najnowszej w tworzeniu pamięci teraźniejszości i wskazuje na zachodzące obecnie kluczowe transformacje, których kontekstu należy upatrywać w latach 70. i 80. Istotne są innowacje technologiczne i obrazowy język transgresji pionierskich prac Edity Schubert (1947–2001) oraz wczesne eksperymenty filmowe i aktywizm społeczny Sanji Iveković.
Część artystów podejmuje temat polityki pamięci w kontekście bieżących negocjacji projektu europejskiego, co łączy się z dystansem wobec skoncentrowanych na Jugosławii wielkich narracji historycznych i tożsamości kulturowej. Inni podejmują bardziej osobisty dialog ze sferą prywatną. Zgłębiają milczące obszary wspomnień, nadają temu, co zapomniane czy stłumione, znaczenie polityczne i analizują konstruowanie pamięci dzięki bardziej autobiograficznemu podejściu, także przy wykorzystaniu prywatnych zbiorów.
Exporting Zagreb
Od 21 lutego do 3 kwietnia 2016 roku
Wernisaż: 20 lutego 2016 roku, godzina 18.00
Kuratorka: Katarzyna Kosmala
Muzeum Narodowe w Gdańsku (Oddział Sztuki Nowoczesnej)