Strata domu, migracje, wywłaszczenie to główne tematy projektu artystycznego Dispossession realizowanego od niemal roku w ramach programu sztuk wizualnych Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Pierwszym i najważniejszym jego etapem była wystawa zrealizowana w zeszłym roku w ramach 56. Międzynarodowego Biennale Sztuki w Wenecji. Drugim jest publikacja zawierająca nie tylko dokumentację ekspozycji, ale także obszerny moduł złożony z tekstów rozwijających poruszane na wystawie tematy.
Zaprezentowane dzieła i rozpostarte pomiędzy nimi wątki stają się w publikacji punktem wyjścia do pogłębionych analiz historycznych, socjologicznych i kulturowych. Kuratorzy wystawy – Michał Bieniek i Małgorzata Miśniakiewicz – do napisania esejów zaprosili znakomitych intelektualistów z Polski, Ukrainy, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Autorami tekstów są: Oksana Zabużko, Andrzej Leder, Mykoła Riabczuk, Karl-Siegbert Rehberg, Andreas Philippopoulos-Mihalopoulos, Jan Sowa, Kristina Rapacki.
Wystawy, ze względu na jej szczególny charakter, nie mogliśmy niestety przenieść do Polski, dlatego książce, którą dzisiaj przekazujemy, przypisujemy szczególne zadanie kontynuacji rozmowy zainicjowanej podczas weneckiej prezentacji. Od chwili wernisażu wystawy (w maju 2015 roku) z niepokojem obserwowaliśmy, jak opowieść podjęta przez Europejską Stolicę Kultury Wrocław 2016 z dnia na dzień staje się coraz bardziej aktualna i zyskuje dodatkowe poziomy znaczeń. Kilka miesięcy później, w dniu premiery książki Dispossession, potrzeba dyskutowania na ten temat jest wciąż paląca – mówi Michał Bieniek, kurator programu sztuk wizualnych Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016.
Wybór autorów jest nieprzypadkowy.
Zależało nam, by ta publikacja pogłębiała namysł nad podejmowanymi na wystawie tematami i pozwała na nie spojrzeć z wielu różnych stron, przekraczając zwyczajową artystyczno-kuratorską formułę katalogów. Dlatego zaprosiliśmy autorów i badaczy pracujących w różnorodnych dziedzinach: historia, socjologia, teoria kultury, filozofia, prawo, literatura czy historia sztuki. Jako że w wystawie biorą udział artyści z Niemiec, Polski i Ukrainy, zależało nam, by głos każdej ze stron był również ujęty w publikacji. Zwróciliśmy się także do dwojga autorów niezwiązanych bezpośrednio z tym regionem, lecz których doświadczenia i praca naukowa związane są z tematyką wystawy, by zaoferowali spojrzenie „z zewnątrz” przez pryzmat wspólnych europejskich wartości – opowiada o publikacji Małgorzata Miśniakiewicz.
Druga odsłona projektu oraz premiera książki Dispossession odbyła się 2 marca. Od tego dnia na stronie internetowej Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 można pobrać bezpłatną wersję elektroniczną książki.
Autorzy tekstów: Michał Bieniek, Małgorzata Miśniakiewicz, Andrzej Leder, Andreas Philippopoulos-Mihalopoulos, Kristina Rapacki, Karl-Siegbert Rehberg, Mykoła Riabczuk, Jan Sowa, Oksana Zabużko
Dispossession
Premiera: 2 marca 2016 roku
Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016