26 maja w Teatrze Żydowskim w Warszawie odbędzie się premiera pt. Matki w reżyserii Pawła Passiniego według pomysłu Gołdy Tencer i tekstu Patrycji Dołowy.
Niemowlę przychodzi na świat w zupełnej ciszy. Dlatego matce udaje się je ochronić przed zagładą, na którą skazane są wszystkie żydowskie niemowlęta płci męskiej. Gdy już nie może go dłużej ukrywać, robi koszyk z trzciny, uszczelnia żywicą i smołą, wkłada do niego dziecko i puszcza w dół rzeki. Koszyk tkwiący w sitowiu znajduje egipska księżniczka. Bierze dziecko pod opiekę, zostaje jego matką. Daje mu na imię Mosze, co znaczy „wydobyty z wody” lub „ocalony”. Nigdzie nie znajdziemy wzmianki o tym, jakie imię nosiło to żydowskie niemowlę, zanim stało się Mojżeszem.
Dużo później inny mały chłopiec umieszczony zostaje w koszu z mydłami. Uśpiony luminalem i wyniesiony z getta. Dostaje od mamy tylko jedną rzecz – jej fotografię. Małą dziewczynkę urodzoną w getcie mama umieszcza w pudełku po butach, a obok niej łyżeczkę z wygrawerowaną datą urodzenia. Metryka dziewczynki. Coś na kształt imienia, które mówi, kim jest, określa, kiedy się „stała”. Lecz za parę dni dziewczynka wywieziona z getta wozem pełnym cegieł „stanie się” – ponownie za sprawą decyzji drugiej mamy, by została jej dzieckiem.
Czym jest dla matki ten moment tuż przed decyzją? Przed tą, by zacząć uczyć dziecko, jak zapomnieć jej i swoje własne imię. I chwilę potem, gdy ich imiona są już tylko słowami zapisanymi na małej karteczce schowanej pod ziemią wraz z innymi imionami-karteczkami. I przed decyzją drugiej mamy, by uczynić nieznane dziecko swoim.
Dziś, razem z zupełnie już dorosłymi „dziećmi z koszyków”, próbujemy być z obiema mamami w ich momentach tuż przed. Po omacku szukamy w tych chwilach odpowiedzi na pytania, które będą musiały paść. Pytania o tożsamość, ciągłość, powinność. Pytania, które uwierają i rozpychają się w słowie „matka”, domagając się uwagi.
Inspiracją do spektaklu były historie Dzieci Holokaustu, a spektakl poświęcony jest uniwersalnym problemom i rozterkom matek wszystkich czasów. Gościem specjalnym będzie ksiądz Romuald Jakub Weksler-Waszkinel, który po dwunastu latach od wyświęcenia na księdza odkrył, że urodził się w żydowskiej rodzinie. Przed niechybną śmiercią uratowała go matka, oddając go kilka dni po narodzinach w getcie polskiej rodzinie na wychowanie. Niedługo potem jego najbliższa żydowska rodzina zginęła. Sam nadal jest kapłanem i działa na rzecz pojednania i dialogu religii i kultur żydowskiej i chrześcijańskiej.
Matki, reż. Paweł Passini
Premiera: 26 maja 2016 roku
Spektakle: 27, 28 maja 2016 roku
Tekst i dramaturgia: Patrycja Dołowy
Przestrzeń sceniczna: Zuzanna Srebrna
Obsada: Monika Chrząstowska, Ewa Greś, Jerzy Kluge, Joanna Przybyłowska, Joanna Rzączyńska, Alina Świdowska, Gołda Tencer, Jerzy Walczak, Ernestyna Winnicka; gościnnie: Romuald Jakub Weksler-Waszkinel, członkowie stowarzyszenia Dzieci Holocaustu
Teatr Żydowski w Warszawie
