Układ wystawy w Muzeum Sztuki w Łodzi planowany jest jako kompozycja miejsc, scen i miast, z którymi związane były życie, Debory Vogel i jej rozwój twórczy. Zaproponuje doświadczenie przemieszczenia się w przestrzeni miejskiej, dowodząc aktualnego wymiaru refleksji pisarki, krytyczki i teoretyczki sztuki, związanej z lwowską grupą artes i Grupą Krakowską.
Zaprezentujemy spektrum zjawisk artystycznych z drugiej połowy lat 20. i lat 30., od przykładów sztuki abstrakcyjnej inspirowanych Légerowską wersją konstruktywizmu, przez zakorzeniony w estetyce ulicy surrealizm, po eksperymenty malarskie wychodzące w stronę realizmu społecznego – zapowiadają kuratorzy wystawy.
Prace te zostaną zestawione z fotografiami oraz śladami świata lwowskiej komercji i rodzącego się konsumeryzmu. Sferę wizualną dopełni warstwa dźwiękowa, próba rekonstrukcji awangardowej fonosfery. Do ekspozycji włączono nagrania wybitnego kompozytora lwowskiego Józefa Kofflera, wczesnego dodekafonisty z Akademii Muzycznej we Lwowie, muzykę atonalną będzie wizualizować Kompozycja muzyczna Leopolda Lewickiego; te eksperymenty z kolei zestawione zostaną z fragmentami ówczesnej muzyki popularnej, piosenki ulicznej i jazzu, które fascynowały i przenikały twórczość reprezentowanych na wystawie artystów. Całość ma w założeniu stworzyć efekt zwielokrotnionego montażu: map, estetyk, miejsc, wizerunków i dźwięków.
Równoległy wymiar prezentacji to nowoczesne miasto, rozumiane jako pole i doświadczenie generujące modernistyczną refleksję nad percepcją i powiązaną z nimi praktykę montażu, a także scena, na której rozgrywają się spektakle, napięcia i konflikty nowoczesności, śledzone, wydobywane i punktowane przez Vogel i bliskich jej artystów – dodają kuratorzy.
Centrum tego obszaru jest Lwów, w którym mieszkała Vogel, ośrodek jej prywatnej geografii. Tam stworzyła najważniejsze prace, tam też zrodziło się jedno z bardziej oryginalnych zjawisk w sztuce tego czasu: fotokolaż i fotomontaż. Tam również została zamordowana w czasie akcji likwidacyjnej getta lwowskiego w sierpniu 1942 roku.
Jednak zainteresowania Vogel prowadziły ją daleko poza Galicję. Choć dla pisarki to Nowy Jork był esencją wszystkich miast, bez wątpienia punktem ciężkości tej mapy podróży realnych i intelektualnych jest Paryż. Poczynając od okien sklepowych i manekinów Pierre’a Imansa, które zawładnęły wyobraźnią Vogel i lwowskich artystów malarzy, po Fernanda Légera i jego Académie Moderne, do której spora grupa lwowskich artystów udała się po nauki w drugiej połowie lat 20. Właśnie grupa artes na początku lat 30. przeniosła na lwowski grunt wizualny wachlarz paryskich pomysłów od pochłaniającego lokalne motywy prymitywizmu po kubizujący koloryzm i oryginalną odmianę nadrealizmu. Inne ważne miasta w biografii autorki to Berlin czy Sztokholm, gdzie mieszkała jej rodzina. Łódź to dla niej miasto konstruktywizmu i Strzemińskiego. Nowy Jork – grupy eksperymentujących jidyszystów i ich magazynu „Inzich”.
Artyści/Artystki: Alfred Aberdam, Sasza Blonder, Janusz Maria Brzeski, Leon Chwistek, Eugene Deslaw, Otto Hahn, Jerzy Janisch, Maria Jarema, Katarzyna Kobro, William Klein, Józef Koffler, Aleksander Krzywobłocki, Fernand Léger, Leopold Lewicki, Ludwik Lille, Stanisław Osostowicz, Andrzej Pronaszko, Margit Reich-Sielska, Aleksander Riemer, Walter Ruttmann, Roman Sielski, Henryk Streng [Marek Włodarski], Władysław Strzemiński, Stanisław Teisseyre, Ludwik Tyrowicz, Eugeniusz Waniek, Tadeusz Wojciechowski, Mieczysław A. Wysocki
Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta
Kuratorzy: Andrij Bojarov, Paweł Polit, Karolina Szymaniak
Od 27 października 2017 roku do 14 stycznia 2018 roku
Otwarcie: 27 października 2017 roku, godz. 18.00
Muzeum Sztuki w Łodzi ms2
