Decydentki. Prawo wyboru to projekt artystyczny z okazji 100-lecia uzyskania praw wyborczych przez kobiety w Polsce, Austrii i w Niemczech obejmujący wystawę, warsztaty i pokazy filmowe.
Realizując projekt Decydentki. Prawo wyboru chcemy wspólnie zastanowić się, jakich wyborów dokonujemy dzisiaj jako kobiety i czy jesteśmy zadowolone z możliwości, jakie stworzyły nam 100 lat temu nasze babki i prababki. Dzięki prawu wyborczemu możemy wskazywać naszych przedstawicieli w samorządach, parlamencie czy radach miast i pośrednio wpływać na prowadzoną przez nich politykę. Jednak każdego dnia dokonujemy niezliczonej ilości wyborów, które wpływają na życie nasze, naszych bliskich, środowiska i kraju, w którym mieszkamy, kształtują nasz obraz i naszą sytuację w społeczeństwie, budują nasze relacje rodzinne czy partnerskie i wreszcie określają naszą pozycję zawodową, a czasami też polityczną. Czy jest jeszcze coś, o co powinnyśmy walczyć? Czy istnieją jeszcze prawne ograniczenia dotyczące kobiet i jeśli tak, to jakie i jakich obszarów życia dotyczą? W jakich sytuacjach dzisiaj kobiety pozbawione są wyboru? Czy stereotypowe sądy o kobietach wpływają na ich życiowe decyzje? Mary Wollstonecraft w swojej książce z 1792 roku Wołanie o prawa kobiety pisała, że kobiety należy kształcić w taki sposób, żeby potrafiły samodzielnie myśleć i działać. Właśnie taką możliwość daje prawo wyboru, bo wiele zmienia to, że nie musisz czegoś robić, tylko chcesz.
Program:
8 marca, godz. 19.00 – wernisaż wystawy
9 marca:
godz. 17.00 – spotkanie z niemiecką fotografką Ute Grabowsky, która przez rok prowadziła warsztaty fotografii dla kobiet w Jemenie.
godz. 18.00 – pokaz filmu Lou Andreas Salome, reż.: Cordula Kablitz-Post, Niemcy, Austria, 2016, 113 min.
Biografia Lou Andreas Salome, pisarki, pychoanalityczki i emancypantki, urodzonej w 1861 roku w Sankt Petersburgu. Po przyjeździe do Europy Zachodniej poznała filozofa Paula Rée, a dzięki niemu Friedricha Nietzschego, z którymi przez jakiś czas wspólnie mieszkała. W 1887 roku Lou poślubiła językoznawcę Carla Friedricha Andreasa. 10 lat później, w Monachium spotkała poetę Rainera Marię Rilkego. Ich romans trwał cztery lata. W roku 1911 poznała Zygmunta Freuda i podjęła studia w dziedzinie psychoanalizy. Jest autorką wielu publikacji z tej dziedziny oraz książek krytycznoliterackich.
10 marca:
godz.12.00 – warsztaty z niemiecką artystką i scenografką Susanne Carl: Kim jesteś? Who are you? Autoportret czy zmiana roli?
godz. 18.00 – pokaz filmu Paryż był kobietą, reż. Greta Schiller, Wielka Brytania, USA, Niemcy, film dokumentalny, 75 min.
Reżyserka wykorzystała w swoim filmie wiele nieznanych materiałów dokumentalnych, filmowych i fotograficznych, tworząc barwny portret Paryża, z jego artystycznym i feministycznym środowiskiem. Wśród bohaterek filmu znalazły się m.in. Silvie Beach i Adrienne Monnier fotografki: Gisele Freund, Berenice Abbot, pisarki Colette, Gertruda Stein i jej towarzyszka Alice B. Toklas, Djuna Barnes, malarki Marie Laurencin i Romaine Brookes czy dziennikarka Janet Flannert.
16 marca, godz. 18.00, Instytut Goethego, Rynek Główny 20, Kraków: Dyskusja o wolności i kobietach z udziałem Beaty Kowalskiej i Kathariny Oguntoye
17 marca:
godz.12.00 – oprowadzanie kuratorskie
godz. 18.00 – pokazy filmów Jaka była i nie była. Irena Krzywicka, reż.: Maria Zmarz-Koczanowicz, Polska, 1993, 61, min., film dokumentalny i Valie Export. Ikona i rebeliantka, reż.: Claudia Müller, Austria, 52 min, film dokumentalny
Irena Krzywicka należała do najbarwniejszych postaci międzywojennej Warszawy. Pisarka, eseistka, tłumaczka, przyjaciółka Skamandrytów, autorka powieści oraz bulwersujących reportaży, nieustannie walczyła o społeczne i obyczajowe wyzwolenie kobiet. Jej artykuły drukowane w Wiadomościach Literackich wywoływały oburzenie, lawinę obelg i protestów. Była żoną adwokata Jerzego Krzywickiego i bardzo bliską, długoletnią przyjaciółką Tadeusza Boya-Żeleńskiego.
Austriacka artystka Valie Export to prekursorka performansu i sztuki feministycznej, znana przede wszystkim z tak prowokacyjnych akcji jak: Touch Cinema czy Action Pants: Genital Panic. Brała udział w wystawach dokumenta 6 (1977) i weneckim Biennale (1978 i 1980). Jako pedagog prowadzi zajęcia w wielu szkołach artystycznych na świecie, m.in. w Art Institute w San Francisco, Hochschule der Künste, Berlin, Kunsthochschule für Medien w Kolonii. Artystka otrzymała Nagrodę Fundacji Generali oraz Nagrodę Oskara Kokoschki.
23 marca, godz. 18.00 – pokaz filmu Czas Ołowiu, reż.: Margarethe von Trotta, Niemcy, 1981, 106 min.
Dramat oparty na losach dwóch córek pastora. Bohaterki filmu noszą imiona Juliane i Marianne, ale scenariusz oparto na prawdziwych przeżyciach sióstr Ensslin. Christiane Ensslin była zaangażowaną politycznie dziennikarką walczącą o prawa kobiet. Gudrun Ensslin należała do głównych aktywistek Frakcji Czerwonej Armii (Grupa Baader-Meinhof), aresztowana popełniła samobójstwo w więzieniu. Siostra nie uwierzyła, że to naprawdę było samobójstwo i próbowała to udowodnić.
24 marca, godz.18.00 – pokaz filmu Kobieta samotna, reż.: Agnieszka Holland, Polska, 1981, 92 min.
Irena, tytułowa kobieta samotna, jest listonoszką pracującą w jednej z dzielnic Wrocławia. Boryka się z wieloma przeciwnościami losu: tragiczne warunki mieszkaniowe, mordercze dojazdy do pracy oraz pozostawianie w domu małego syna. Ale najgorsza jest samotność, na którą jest skazana jako kobieta wychowująca nieślubne dziecko. W pewnym momencie poznaje kalekiego rencistę, z którym próbuje nawiązać bliższą relację.
28 marca, godz. 18.00 – pokaz filmu Obca, reż. Feo Aladag, Niemcy, 2010, 120 min.
Bohaterka filmu, która wychowała się w tureckiej rodzinie w Berlinie, a po zamążpójściu wyjechała do Stambułu, decyduje się na porzucenie męża i z kilkuletnim synkiem wraca do swoich rodziców. Przyczyną tak odważnego kroku jest agresja małżonka nie tylko w stosunku do niej, ale także do dziecka. Umay pragnie stać się niezależną kobietą, najpierw uzupełnić swoją edukację, a później znaleźć pracę i wychować syna. Ale realizacja tego planu wcale nie będzie łatwa.
28 marca, godz. 18.00 – finisaż wystawy, prezentacja katalogu oraz dyskusja Artystki feministki – domatorki, skandalistki, artywistki z udziałem Małgorzaty Radkiewicz, Magdaleny Ziółkowskiej i Magdaleny Ujmy
Wszystkie spotkania i pokazy filmów, o ile nie zaznaczona inaczej, odbywają się w Galerii Domu Norymberskiego w Krakowie.
Artystki: Bettina Bereś, Pamela Bożek, Susanne Carl, Katrina Daschner, Iwona Demko, Monika Drożyńska, Paulina Górniak, Ute Grabowsky, Grupa: (Jagoda Kwiatkowska, Anna Shimomura, Julia Golachowska), Grupa 20 minut: (Katarzyna Godyń-Skoczylas, Małgorzata Kaczmarska, Elżbieta Sowa), Katharina Gruzei, Dorota Hadrian, Nora Klein, Maria Kossak, Anna Krenz, Katarzyna Kukuła, Małgorzata Markiewicz, Iza Moczarna-Pasiek, Malwina Niespodziewana, Joanna Pawlik, Paulina Poczęta, Joanna Rzepka-Dziedzic, Magdalena Samborska, Aleksandra Stodółka, Elizabeth Thallauer, Emilia Turek, Agata Zbylut Gościnie: Bogna Burska, Valie Export, Zuzanna Janin, Katarzyna Kozyra, Ulrike Rosenbach. Projekt muzyczny: Blanka Dembosz
Decydentki. Prawo wyboru
Kuratorki: Iwona Demko, Renata Kopyto
Organizatorzy: Dom Norymberski, Goethe-Institut Krakau
Od 8 do 29 marca 2018 roku
Galeria Domu Norymberskiego w Krakowie
