Pochodząca z Rejkiaviku Linda Vilhjálmsdóttir z tomem Wolność w polskim przekładzie Jacka Godka została Europejską Poetką Wolności 2018. Nagroda dla poetki to statuetka oraz 100 000 złotych, dla tłumacza zwycięskiego tomu – statuetka i 20 000 złotych.
Zwycięski tom zachwycił jurorów podjęciem jednego z najważniejszych wyzwań współczesnej Europy, jakim jest dramat zagospodarowania zdobytej już wolności. Lekcji tej udziela poetce policjant Autonomii z pogranicza izraelsko-palestyńskiego: „nie ma znaczenia czy ludzie są wolni / jeśli nie potrafią postępować z wolnością” (Linda Vilhjálmsdóttir, Wolność, 2018, tłum. Jacek Godek, wyd. Instytut Kultury Miejskiej).
Problem ten poetka dostrzega w wielu globalnych problemach współczesności, takich jak kryzys migracyjny, kwestie ekologiczne, problemy społeczne, a także kryzys wielokulturowości. Autorka ze swojej islandzkiej perspektywy potrafiła przenikliwie i krytycznie spojrzeć na europejskie dziedzictwo judejsko-chrześcijańsko-muzułmańskie, które dziś jest przestrzenią głębokich podziałów, zdolną pomnażać „płacz nienawiść żądze… wszystko oprócz dobra”. Poezja nagrodzonego tomu Lindy Vilhjálmsdóttir to przejmująco mocny głos ostrzeżenia przed zagrożeniami nowego zniewolenia – czytamy w uzasadnieniu werdyktu jury.
Tegoroczna Nagroda Literacka Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności została przyznana przez Jury pracujące w składzie: Krzysztof Czyżewski (przewodniczący), Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński (sekretarz), Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg, Beata Stasińska i Olga Tokarczuk.
Linda Vilhjálmsdóttir (ur. 1958). Pochodzi z Rejkiawiku, gdzie pracuje dorywczo jako pielęgniarka. Wydała trzy tomy poezji: Bláþráður (1990), Klakabörnin (1993), w 2003 roku ukazała się jej powieść Lygasaga, a w 2015 pisana przez siedem lat (2008-2015) Wolność, która jest krótkim traktatem poetyckim podzielonym na prolog i trzy części. Kolejne wiersze wynikają z poprzednich prowadząc do finału.
Wolność to traktat polityczny. Feministyczny. Realistyczny. Lewicujący. Z dodatkiem religii. A nade wszystko – uniwersalny. Bo gdzie nie nadużywa się wolności? Gdzie nie sortuje się ludzi jak odpady? W jakiej części północnego świata nie panoszy się liberalny konsumpcjonizm? Wszyscy podlegamy globalnym prawom materializmu, wszyscy bardziej niż być, chcemy mieć – mówi Jacek Godek, tłumacz z języka islandzkiego.
Jacek Godek (ur. 1958) – tłumacz literatury islandzkiej, aktor, dziennikarz. Ma na koncie kilkadziesiąt przekładów literatury islandzkiej, od średniowiecza po współczesność. Wśród tytułów znajdują się m.in. 101 Reykjavik, Wyspa diabła, Kobiety, Smutek aniołów, Tajemnica wyspy Flatey. Jako tłumacz debiutował w wieku 16 lat przekładami wierszy islandzkiego romantyka Jónasa Hallgrímssona dla Polskiego Radia.
Nominowani do Nagrody Europejski Poeta Wolności 2018 byli: Tatev Chakhian (Armenia) za tom Dowód (nie)osobisty, tłum. Haik Howannisjan i Paweł Sakowski, Selim Babullaoglu (Azerbejdżan) za tom Nie ma kto pisać do pułkownika, tłum. Ilaha Karimova i Grażyna Zając, Płamen Dojnow (Bułgaria) za tom Sofia Berlin, tłum. Hanna Karpińska, Dymitr Dobrew i Dorota Dobrew, Wojciech Gałązka, Erkka Filander (Finlandia) za tom Biała burza przebudzenia, tłum. Katarzyna Szal, Menno Wigman (Holandia) za tom Na imię mi Legion, tłum. Barbara Kalla i Adam Wiedemann, Linda Vilhjálmsdóttir (Islandia) za tom Wolność, tłum. Jacek Godek, Dumitru Crudu (Mołdawia) za tom Fałszywy Dymitr, tłum. Jakub Kornhauser i Joanna Kornaś-Warwas, Alice Oswald (Wielka Brytania) za tom Zapadać w jawę, tłum. Magda Heydel.
1 lutego 2018 roku organizatorzy Festiwalu z przykrością przyjęli wiadomość o śmierci nominowanego poety – Menno Wigmana. Z tego powodu, zgodnie z postanowieniami regulaminu Nagrody, tom Na imię mi Legion nie był poddany pod obrady jury.
Nagroda Literacka Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności
Laureatka: Linda Vilhjálmsdóttir
Marzec 2018
Festiwal Literatury Europejski Poeta Wolności
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej, Miasto Gdańsk
Od 23 do 25 marca 2018 roku
