W listopadzie, na warszawskiej Woli, zostanie otwarta wystawa Muzeum Szklanych Domów o modernistycznych projektach osiedla na Kole i przedwojennych realizacjach w Polsce wyrażających spełnienie nowoczesnej niepodległości.
Będzie to również miejsce refleksji o nowoczesności, zdolności do marzenia o dobrze zaprojektowanym domu, mieście, państwie i swoim własnym życiu. Do wspólnego stworzenia wystawy jakiś czas temu zostali zaproszeni mieszkańcy. Ekspozycji towarzyszyć będzie opowieść o idei spełnionych i niespełnionych marzeń o nowoczesności, a także marzeń o tej dobrej i prawdziwej nowoczesności, czyli modernizmie. Śmiało można, więc powiedzieć, że w Wolskim Centrum Kultury powstaje muzeum historii osiedla na Kole, jego mieszkańców i ich współczesnych marzeniach o szklanych domach.
Muzeum Szklanych Domów powstanie w miejscu wyjątkowym. Przestrzenią wystawy stanie się pierwsze piętro zabytkowego budynku Centrum Kultury kolonii Osiedla TOR z 1935 roku – jedynego domu kultury w Warszawie mieszczącego się i działającego bez przerwy w tym samum miejscu od lat trzydziestych. Budynek Wolskiego Domu Kultury jest częścią wieloletniej historii Koła. Zarówno on, jak i całe osiedle, było rodzajem spełnienia marzenia o szklanych domach. Nawet nie tyle osiedla nowoczesnej architektury, co miejsca zaprojektowanego jako sprawiedliwe społecznie – opłata za mieszkanie była na miarę ówczesnej pensji robotnika, a obok działała szkoła, pracował lekarz, czy istniał dom kultury. Główna ekspozycja powstanie przede wszystkim we współpracy z mieszkańcami i zostanie wzbogacona o elementy multimedialne. Ta część wystawy pozostanie jednak otwarta na zmiany, uzupełnienia i współopowiadanie historii, zachowując swój laboratoryjny charakter. Drugą częścią wystawy będzie przestrzeń mikropowieści – miejsc, w których można będzie usiąść na meblach z różnych epok, dotknąć spełnionych marzeń, a także wziąć udział w eksperymentach o nowoczesności, czy podjąć refleksję nad jej paradoksami.
Wystawę zaprojektowała Karolina Chyziak-Włodarczyk oraz Studio Lekko. Wystaw skupiona jest wokół historii osiedli wzdłuż ulicy Obozowej – Osiedla Banku Gospodarstwa Krajowego zaprojektowanego m.in. przez Stanisława i Barbarę Brukalskich, Piotra Kwieka, Tadeusza Sieczkowskiego, Osiedla Towarzystwa Osiedli Robotniczych, a także osiedla autorstwa małżeństwa Syrkusów. Wszystkie znajdują się na terenie osiedla na Kole, czyli jednego z najlepszych przykładów projektów mieszkalnictwa społecznie zaangażowanego w duchu demokratyzowania dostępu do godnych warunków życia. To symbol warszawskiej nowoczesności, marzeń o równych szansach i sprawiedliwym społeczeństwie. To właśnie tutaj, w 1948 roku, Pablo Picasso w jednym z mieszkań narysował Syrenkę, której zamiast miecza wręczył młotek – artysta był pod dużym wrażeniem funkcjonalności wznoszonych budynków i wykorzystania budowlanego mielonego gruzu ze zburzonego miasta. Wśród ekspozycji Muzeum Szklanych Domów znajdą się m.in. oryginalne plany budynków, zdjęcia pokazujące życie codzienne na osiedlu oraz archiwalne dokumenty mieszkańców. Wątki, które poruszą organizatorzy wystawy, to m.in.: więzi sąsiedzkie, spędzanie wolnego czasu, rolnicza historia okolic, II wojna światowa i ratowanie Żydów na Kole czy Wola w kontekście innowacyjnych osiedli. Warto również wspomnieć, że jednym z eksponatów będzie specjalny obiekt, który powstał już wcześniej, podczas śniadania sąsiedzkiego i warsztatów architektonicznych.
Kuratorka wystawy: Hanna Radziejowska
Zespół kuratorski: Adam Kadenaci, Marta Michnowska
Instalacja artystyczna: Maciej Pałka, Maciej Połynko
Projekt: Karolina Chyziak-Włodarczyk
Projekt graficzny: Studio Lekko
Program towarzyszący: Damian Kalita
Produkcja: Katarzyna Tadeusz
Muzeum Szklanych Domów
Od 12 listopada 2018 roku do 30 marca 2019 roku
Wernisaż: 11 listopada 2018 roku, godz. 18.00
Kuratorka: Hanna Radziejowska
Wolskie Centrum Kultury
Warszawa