Anka Leśniak w swojej sztuce przywołuje nietuzinkowe, wymykające się łatwym interpretacjom biografie kobiet z przeszłości. Tym razem artystka sięgnęła do opisanej w książce Wojciecha Lady Polscy terroryści historii kobiet, które w pierwszych latach XX wieku włączały się w działalność polskich organizacji bojowych, biorąc udział w zamachach na carskich urzędników.
Roznosiły bibułę, transportowały broń, a niekiedy zrzucały bomby z balkonów. Jak pisze Wojciech Lada: „był to szereg niemal anonimowych dziś kobiet, które zwykle wpadały po roku lub dwóch działalności. Po zesłaniu i katordze wracały, prowadząc potem skromne życie robotnic”. Historia zapamiętała tylko te, które w II RP stały u boku liczących się mężów, jak Aleksandra Piłsudska, albo te nieliczne, które same robiły karierę polityczną.
Projekt patRIOTki i wystawa prezentowana w Radomiu plasują się na pograniczu zagadnień związanych z historią, pamięcią, społeczeństwem i sztuką. Wpisują się też we współczesną żywą debatę o pojęciu patriotyzmu i łączonych z nim pojęć, takich jak suwerenność, naród, walka. Zadają pytanie, czym jest polski patriotyzm na tle niepokojów i zmian we współczesnej Europie i jak w tej narracji postrzegają siebie kobiety.
Panel dyskusyjny będzie okazją do rozmowy na temat politycznych postaw kobiet i motywów ich działań w przededniu odzyskania niepodległości, ale także o tym, jak obecnie postrzegamy ich aktywność. Czy współczesne polskie aktywistki mają coś wspólnego z działaczkami sprzed stulecia? Jak przez ten czas zmieniły się metody i cele walki? Zostanie również poruszona kluczowa w kontekście wystawy kwestia relacji między faktami, historyczną narracją i sztuką, a w szczególności reinterpretacja historii w perspektywie feministycznej.
W panelu wezmą udział:
Wojciech Lada, historyk i dziennikarz. Współpracował m.in. z „Rzeczpospolitą” i „Życiem Warszawy”, publikował w „Focusie Historii”, „Newsweeku Historii” i tygodnikach opinii. Opublikował książki: Wielkie Ucieczki (2010) – o nielegalnym przekraczaniu granicy w PRL-u, Polscy Terroryści (2014) – poświęconą socjalistycznym bojówkom walczącym z caratem na przełomie XIX i XX wieku oraz Bandyci z Armii Krajowej (2018), dotyczącą przestępczości i zbrodni w szeregach AK.
Anka Leśniak, artystka, historyczka sztuki, autorka projektu patRIOTki. Zajmuje się rolą kobiet w historii i historii sztuki. W 2016 roku obroniła doktorat na Wydziale Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, gdzie obecnie wykłada. Brała udział w ponad 90 wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą, m.in. w Korei Pd., Austrii, Niemczech, na Malcie. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2011), laureatka stypendiów kulturalnych Łodzi (2015) i Gdańska oraz KulturKontakt w Wiedniu (2016).
Katarzyna Lewandowska, historyczka sztuki, feministka, kuratorka, aktywistka, działaczka na rzecz praw istot nieludzkich i wykluczonych. Wykładowczyni ASP w Gdańsku oraz Gender Studies w Instytucie Filozofii UMK w Toruniu. W badaniach skupia się na poszukiwaniu cielesności w sztuce współczesnej, wykorzystując dyskurs filozofii feministycznej. Zainteresowana jest sztuką zaangażowaną, która wchodzi w krytyczny dialog z władzą. Zajmuje się także motywami kobiecości w sztuce tybetańskiej. Autorka cyklu wystaw: FEMININE, ANARCHIA, MŁODE.
Magdalena Ujma, krytyczka sztuki, kuratorka wystaw i projektów z zakresu sztuki współczesnej. Ukończyła historię sztuki i zarządzanie kulturą. Prowadziła Galerię NN w Lublinie, pracowała w redakcji Kwartalnika Literackiego „Kresy”, a następnie w Muzeum Sztuki w Łodzi i w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie. Obecnie kieruje Muzeum Tadeusza Kantora w Cricotece. Jest kuratorką lub współkuratorką wielu wystaw, wśród których znalazły się m.in. pany chłopy chłopy pany w skansenie i w BWA Sokół w Nowym Sączu (z Wojciechem Szymańskim, 2016) oraz Polski las w Galerii Białej w Lublinie (2017). Wydała książkę Sztuki wizualne. Skandale (2011). Do jej zainteresowań należą: polska sztuka i kultura wizualna XX i XXI w., sztuka artystek, a także polska krytyka artystyczna w ujęciu metakrytycznym.
Panel dyskusyjny Polskie terrorystki?
23 listopada 2018 roku, godz. 18.00
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu
