9 marca 2012 roku w Kinie Pod Baranami w Krakowie rozpocznie się krakowska edycja 5. Festiwalu Filmów Rosyjskich Sputnik nad Polską. W programie znalazły się zarówno dzieła mistrzów rosyjskiego kina, jak i produkcje młodego pokolenia reżyserów. Sputnik nad Polską w Krakowie to nie tylko spotkanie z rosyjską kinematografią, ale też literaturą i muzyką.
Wydarzeniem Festiwalu będzie pokaz pierwszego w dziejach kina pełnometrażowego filmu science-fiction Aelita w reżyserii Jakowa Protazanowa z muzyką na żywo, wykonywaną przez kompozytora Marcina Pukaluka (na zakończenie przeglądu, w czwartek, 15 marca). Pukaluk tworzy niekonwencjonalne aranżacje muzyczne arcydzieł niemej kinematografii z myślą o współczesnym odbiorcy i jego wrażliwości. Muzycznego odczytania Aelity – opartego na powieści Aleksego Tołstoja niemego widowiska, którego akcja rozgrywa się częściowo w sowieckiej Rosji, a częściowo na Marsie – dokonuje za pomocą zróżnicowanego instrumentarium, w skład którego wchodzi zarówno klasyczny akordeon, jak i nowoczesny syntezator.
Krakowskiej edycji Festiwalu towarzyszyć będzie promocja antologii opowiadań o Moskwie – Moskwa Noir. Znane petersburskie agentki literackie Julia Goumen i Natalia Smirnova zebrały w niej opowiadania najważniejszych współczesnych pisarzy rosyjskich, którzy w zaskakujący i głęboko zapadający w pamięć sposób portretują stolicę Rosji. Wśród widzów Festiwalu rozlosowanych zostanie kilka egzemplarzy książki. Pozostali będą mogli nabyć ją po promocyjnej cenie.
Z okazji Festiwalu Kino Pod Baranami przygotowało również specjalny pokaz w ramach swojego stałego cyklu dla najmłodszych widzów. W niedzielę, 11 marca, podczas seansu Baranki Dzieciom w Rosji, maluchy zobaczą rosyjski film animowany oraz wezmą udział w zabawach i warsztatach.
Dopełnieniem krakowskich spotkań z rosyjską kulturą będzie koncert polsko-rosyjskiego zespołu Samokhin Band (1 kwietnia), który w swojej energetycznej twórczości łączy jazz, funky, ska, rock’n’roll, wschodni folk z mocnym, rockowym brzmieniem.
Program festiwalu:
Piątek, 9 marca
21.00 – Moskwo kocham cię, reż. varia, 2010, 100’
18 reżyserów, 18 etiud, 18 śmiesznych i wzruszających historii o Moskwie. Każda pięciominutowa etiuda ma własną fabułę i pokazuję ułamek życia Moskwy, opowiada o spotkaniach, rozstaniach, utratach i odkryciach. Głównym bohaterem łączącym wszystkie etiudy jest oczywiście miasto – Moskwa. Reżyserzy, którzy brali udział w stworzeniu tego niezwykłego projektu, napełnili film osobistym podejściem, artystyczną swobodą i szerokim wachlarzem styli. Każdy z nich na swój sposób opowiada swoją historię miłości… do Moskwy.
Sobota, 10 marca
19.00 – Stworzył nas jazz, reż. Karen Szachnazarow, 1983, 89’
Lata 20-te w ZSRR, czasy nowej polityki ekonomicznej. Studenta odeskiego technikum muzycznego, Kostię Iwanowa, zainteresował nowy trend w muzyce – jazz. To właśnie przez tę pasję komsomolca wyrzucają z technikum i stawiają przed wyborem – nauka lub ulubiona muzyka. Kostia wybiera jazz i pragnie stworzyć swój własny jazz-band. W odpowiedzi na ogłoszenie zgłasza się dwóch kolegów-muzyków – Stiopa i Żora. Pierwszy gra na bandżo, drugi na perkusji. Kostia zainteresuje ich jazzową pasją i tak oto nowy jazz-band rozpocznie swoje próby…
21.00 – Moskwa nie wierzy łzom, reż. Władimir Mieńszow, 1979, 139’
Akcja filmu rozpoczyna się w 1958 r., a kończy w drugiej połowie lat 70-tych. Film pokazuje przemianę trzech jego bohaterek, młodych dziewczyn, mieszkanek hotelu robotniczego, które stają się dojrzałymi kobietami ze sporym bagażem życiowych doświadczeń. Reżyser z serdeczną życzliwością, ale i nutką rozbawienia, ukazuje ich losy, codzienne radości i smutki, nadzieje i rozczarowania.
Niedziela, 11 marca
10.00 – Baranki dzieciom – w Rosji
(rosyjskie wydanie cyklicznych niedzielnych spotkań filmowych dla dzieci)
19.00 – Obojętność, reż. Oleg Fliangolc, 2011, 82’
Fabuła toczy się wokół kilku dni z życia młodego człowieka – Piotra (Fiodor Bondarczuk), zakochanego w starszej od siebie i bardziej doświadczonej kobiecie, która nie jest pewna swoich uczuć. W filmie ukazane są spotkania głównego bohatera z przyjaciółmi i znajomymi: dobrymi, złymi, podejrzanymi i niebezpiecznymi. Spotkania odbywają się w różnych miejscach Moskwy: w celi, w kawiarni, w prywatnych mieszkaniach albo na ulicach miasta w atmosferze Moskwy lat 60-tych.
21.00 – Syberia. Mon Amour, reż. Sława Ross, 2011, 102’
Środek syberyjskiej tajgi. Wokół tylko gęsty las i dzikie zwierzęta, od których nawet ludzie się tu niewiele różnią; gotowi w każdej chwili do ataku, pazerni na namiastkę uczuć. Historię 6-letniego Lioszki kontrastuje los żołnierzy, których dowódca jest idealnym przedstawicielem okrucieństwa i brutalności systemu. Leciwy dziadek jest dla chłopca jedynym oparciem i rodziną. Matka dawno zmarła, a ojciec wyjechał i mimo słabnącej nadziei na jego szczęśliwy powrót do domu, Lioszka tęsknie go wyczekuje. Jedynym gościem w chatce pośrodku złowrogiej tajgi bywa wuj Jurij, przynosząc wieści z reszty świata.
Poniedziałek, 12 marca
21.00 – Szczęśliwi ludzie, reż. Dmitrij Wasiukow, 2008, 95’ (film dokumentalny)
W dokumencie przedstawione jest życie prawdziwych myśliwych, wędkarzy i zwykłych mieszkańców wioski. Reżyser Dmitrij Wasiukow, za pomocą kadrów filmowych, ukazuje swoją miłość do tajgi. Tytuł filmu Szczęśliwi ludzie nie ma ukrytego znaczenia. Bohaterowie filmu to naprawdę szczęśliwi i spełnieni ludzie. Grupa kinematografów z Moskwy spędziła z bohaterami filmu cały rok, aby pokazać całe piękno i prawdziwe życie w syberyjskich wioskach. Kto widział chociaż fragment życia szczęśliwych ludzi, na pewno się zgodzi, że to wyjątkowy film.
Wtorek, 13 marca
21.00 – Jesień, reż. Andriej Smirnow, 1992, 104’
Bohaterowie tego melodramatu przyjeżdżają na kilka wolnych dni do odległej wioski i podają się za małżeństwo. W rzeczywistości on jest mężem innej kobiety, a ona ma za sobą nieudane małżeństwo. Te i inne powody przeszkadzały im do tej pory w podjęciu najważniejszej, być może, decyzji w życiu…
Środa, 14 marca
21.00 – Słowo jak głaz, reż. Aleksiej Mizgiriow, 2007, 83’
2007 – Nagroda za Najlepszy debiut, nagroda za Najlepszy scenariusz na Festiwalu Kinotawr
Współczesna Moskwa – błyszcząca, europejska, ale jednocześnie brutalna. Miasto nadziei i niespełnionych oczekiwań, tu wygrywa silniejszy. Po zakończeniu służby wojskowej Anton przyjeżdża tu za ukochaną dziewczyną. Zostaje odrzucony, ale chłopak nie przywykł do ustępstw, aby osiągnąć swój cel, jest gotowy na wszystko. Słowo jak głaz to film o dwudziestolatkach – ludziach należących do epoki MTV, kierujących się w życiu reklamowym sloganem Bierz od życia to, co najlepsze.
Czwartek, 15 marca 2012
21.00 – Aelita, reż. Jakow Protazanow, 1924, 80’, muzyka na żywo: Marcin Pukaluk
Oparte na powieści Aleksego Tołstoja nieme widowisko fantastyczne z akcją rozegraną częściowo w realiach sowieckich, a częściowo na Marsie. Głównym bohaterem filmu jest radziecki inżynier Łoś, który wraz z żołnierzem Armii Czerwonej Gusiewem wyrusza w kosmos, aby na Marsie zaprowadzić ustrój komunistyczny. Jednak władająca Marsem księżniczka Aelita wykorzystuje rewolucję komunistyczną, aby zyskać władzę absolutną. Tym samym plan bohaterów nie uzyskuje realizacji.
Marcin Pukaluk jest kompozytorem, producentem muzycznym, multiinstrumentalistą i pomysłodawcą projektów Ekran w Mroku oraz Ekran i Rewolucja, w ramach których wykonuje własne kompozycje muzyczne do filmów niemieckiego ekspresjonizmu oraz klasyki radzieckiego kina niemego.
Niedziela, 1 kwietnia
Po-sputnikowy koncert: Samohin Band w klubie Lizard King
Samokhin Band – łódzki polsko-rosyjski zespół powstał w 2008 roku z inicjatywy Pavla Samokhina, pochodzącego z Rostowa nad Donem. Pavel wnosi do muzyki zespołu nie tylko dźwięki trąbki, której jest wirtuozem, i schrypnięty wokal, ale – przede wszystkim – owo „coś”, co stanowi o niezwykłości i niepowtarzalnej aurze spowijającej wszystko, co mieści się na pięciolinii i poza nią. Muzyka, którą wykonuje Samokhin Band to energetyczna mieszanka ska, jazzu, wschodniego folku wzmocniona mocnym rockowym brzmieniem. Zespół ma na swoim koncie 2 wydane płyty (Samokhin Band 2008 oraz Habibi 2009) oraz ponad 700 koncertów w kraju i za granicą. Występował jako support przed Joe Cockerem oraz supergrupą Leningrad. W 2011 r. wystąpił w Brukseli w Europarlamencie z okazji polskiej prezydencji. W styczniu 2012 Samokhin Band został zwycięzcą I Festiwalu Pieśni i Poezji W.Wysockiego w Polsce.
Festiwal Filmów Rosyjskich Sputnik nad Polską
Od 9 marca do 15 marca
Kino Pod Baranami
Kraków
