Do 9 czerwca 2012 roku, w soboty o godz. 16.00 w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku w Muzeum Narodowym w Krakowie potrwa Galeria Filmu. Jest to propozycja wprowadzenia filmu w obręb muzeum sztuki, zainicjowana w 2010 roku. Odwołując się do medium filmowego, poszerza możliwość aktywnego poznawania sztuk wizualnych.
Galeria Filmu stanowi łącznik między artystami, kuratorami, krytykami a publicznością odwiedzającą Muzeum. Poszerza kompetencje odbiorców, zachęcając ich do aktywniejszego i regularniejszego kontaktu zarówno ze sztuką współczesną, jak i z interesującymi działaniami filmowymi.
Zaproszeni do Galerii Filmu wykładowcy zakreślą interesujące obszary eksploracji na przecięciu sztuki, filmu i badań kulturowych, które pozwolą zapoznać się z kontekstami, do jakich sztuka aktualna bezpośrednio się odnosi.
Program Galerii Filmu:
Ewa Opałka, Born in Flames– wizerunki potwornych kobiet
Wykłady powadzone przez Ewę Opałkę koncentrują się na wyobrażeniu kobiety-potwora i kobiety-niszczycielki oraz sposobach ich prezentacji w usytuowanych na dwóch biegunach tradycjach filmowych: w gatunkowym kinie grozy z jednej strony, w feministycznym kinie niezależnym z drugiej. Wykłady będą próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób konstruowanie postaci kobiet zagrażających ustalonemu porządkowi, wprowadzających w obręb filmowej diegezy prawdopodobieństwo całkowitej destrukcji, staje się przejawem dwóch skrajnie różnych strategii reprezentacji kobiecych podmiotów i ich seksualności, a także odmiennych sposobów oddziaływania na widza. Prezentowane filmy zostaną poddane analizie w odniesieniu do koncepcji psychoanalitycznych i feministycznych (Barbary Creed, Andrei Weiss, Teresy de Lauretis, Patricii White).
4 lutego, godz. 16.00
Różne gatunki potworów: kobieta-wiedźma, kobieta-archaiczna matka, kobieta-potworne łono, wampiryczne lesbijki oraz dziewczyny zrodzone w płomieniach – wprowadzenie (Obcy – ósmy pasażer Nostromo, Ridley Scott, 1979; Egzorcysta, William Friedkin, 1973; Carrie, Brian De Palma, 1976; Siostry, Brian De Palma, 1973; The Haunting, Robert Wise, 1963; Born in Flames, Lizzie Borden, 1983)
3 marca, godz. 16.00
Pleased to meet you! Bliższe spotkania z kobietą-wiedźmą i z kobietą-potwornym łonem (Carrie, Brian De Palma, 1976; Siostry, Brian De Palma, 1973; Potomstwo, David Cronenberg, 1979)
31 marca, godz. 16.00
Lust for the Vampire – wizerunki wampirzyc-lesbijskich kochanek w horrorach wytwórni Hammer (fragmenty filmów Roya Warda Bakera: Lust for the Vampire, 1971; Twins of Evil, 1971; The Vampire Lovers, 1970).
19 maja, godz. 16.00
Zrodzone w płomieniach – Strategie oporu w filmie Born in Flames Lizzie Borden
Samuel Nowak, Seks, przemoc i przyjemności kina popularnego
Cykl wykładów wprowadzających widza w problematykę seksualności i przemocy w kinematografii hollywoodzkiej. Skupiając się na wybranych fenomenach, twórcach i tematach, prowadzący spróbuje wyjaśnić fenomen frekwencyjnych sukcesów i kulturowego znaczenia pozornie błahych filmów w kontekście ich społecznego funkcjonowania.
11 lutego, godz. 16.00
Seks i śmierć – twórczość Paula Verhoevena (Nagi instynkt, 1992; RoboCop, 1987; Pamięć absolutna, 1990)
10 marca, godz. 16.00
Horror i przemiany kobiecej seksualności* (saga Zmierzch oraz Egzorcyzmy Dorothy Mills, Agnès Merlet, 2008)
12 maja, godz. 16.00
Dzieci, kino i przemoc popularna (Terminator II, James Cameron, 1990; Indiana Jones i ostatnia krucjata, Steven Spielberg, 1989; Gremlins, Joe Dante, 1984; Critters, Steven Herek, 1986)
26 maja, godz. 16.00
Potwory i inni odmieńcy. Kino popularne i polityki tożsamościowe (Obcy, Ridley Scott, 1979; X-man, Bryan Singer, 2000; Powrót Batmana, Tim Burton, 1992)
* Prowadzenie dr Anna Taszycka
Katarzyna Czeczot – Kino i hipnoza
Jeśli historię hipnozy uznać za historię inscenizacji, w których męski podmiot, zyskując władzę nad kobiecym ciałem, czerpie jednocześnie przyjemność z oglądania go, to w historii kina można widzieć zarówno powtórzenie tej relacji, jak i zarazem jej odwrócenie. Z jednej strony bowiem władza i prawo do rozkoszy zostają podczas seansu filmowego przyznane męskiemu widzowi, z drugiej to właśnie niepokój, że za pomocą ruchomych obrazów można przejąć nad oglądającymi całkowitą kontrolę, wydaje się najbardziej charakterystycznym rysem krytyki towarzyszącej początkom kinematografii.
Cykl Kino i hipnoza poświęcony jest podobieństwom i różnicom między seansem filmowym a seansem hipnotycznym. Podczas kolejnych wykładów omówione zostaną genderowe ujęcia historii hipnozy, biografie najsłynniejszych magnetyzerów i magnetyzowanych kobiet, w tym somnambuliczek-emancypantek, przedstawienia hipnozy w kinie, a także niektóre teorie dotyczące hipnotyzującego oddziaływania dzieła filmowego.
18 lutego, godz. 16.00
Poteżne oko magnetyzera. Historia hipnozy w perspektywie gender (Mesmer, Roger Spottiswoode, 1994; Magnetyzm serc – zapis spektaklu w reżyserii Grzegorza Jarzyny)
17 marca, godz. 16.00
Czy somnabuliczki bywały emancypantkami (Bostończycy, James Ivory, 1984)
14 kwietnia, godz. 16.00
Bohaterki urzecz(owi)one (Markiza O., Éric Rohmer, 1976; Catherine de Heilbronn, Éric Rohmer, 1980; Miłość Adeli H., François Truffaut, 1975; Tess, Roman Polański, 1979)
2 czerwca, godz. 16.00
Seans filmowy a seans hipnotyczny
(Scena hipnozy II – Film nr 991, bracia Lumière; Chez le magnétiseur, Alice Guy, 1897; Triumf woli, Leni Riefenstahl, 1935)
Joanna Ostrowska
Wizerunek kobiety we współczesnych konfliktach zbrojnych – kino (Jugosławia, Izrael, Rwanda)
Cykl wykładów skoncentrowanych na filmach ukazujących współczesne konflikty zbrojne – temat popularny, stający się często przyczynkiem do tworzenia obrazów patetycznych, patriotycznych, włączających się w strategie polityki historycznej. W opozycji do popularnego i stereotypowego obrazu kobiety – bezwolnej ofiary, którą należy ocalić – Ostrowska skoncentruje się na filmach zrywających z kliszami. Filmy te pokazują mikrohistorie, przełamują tabu, podejmując wciąż kontrowersyjne kwestie gwałtu wojennego, zamachów bombowych, sprawstwa kobiet. Jak współczesne kino radzi sobie z tego typu doświadczeniami? Czy unika charakterystycznej dla kina głównego nurtu stereotypizacji i klisz? Czy wizualizacja cierpienia kobiet we współczesnym kinie wpisuje się w szerszy kontekst kina kobiecego, a nawet feministycznego?
25 lutego, godz. 16.00
Wzorce: obraz kobiety – bohaterki, sprawczyni, ofiary – w okresie II wojny światowej (Siedem piękności Pasqualino, Lina Wertmüller, 1975)
24 marca, godz. 16.00
Gwałt jako broń wojenna – była Jugosławia (Grbavica, Jasmila Žbanić, 2006)
21 kwietnia, godz. 16.00
Żołnierki/sąsiadki/bombiarki – Izraelki i Palestynki (Drzewko cytrynowe, Eran Riklis, 2008)
9 czerwca, godz. 16.00
Historia powojenna – życie ze sprawcą/sprawczynią (Dzień, w którym odszedł Bóg, Philippe Van Leeuw, 2009)
4 lutego do 9 czerwca
Galeria Sztuki Polskiej XX wieku
Muzeum Narodowe w Krakowie
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
Sala U Samurajów
