8 kwietnia 2009 roku o godzinie 19.30, w setną rocznicę śmierci Heleny Modrzejewskiej, w Starym Teatrze w Krakowie odbędzie się sceniczne czytanie sztuki Joanny Oparek Projekt Ameryka w reżyserii Radosława Rychcika.
Helena Modrzejewska, aktorka, patronka Starego Teatru, zmarła w 8 kwietnia 1909 roku. W jej pogrzebie w Los Angeles uczestniczyło pięć tysięcy osób, latem tego samego roku jej ciało przewieziono do Krakowa i pochowano na Cmentarzu Rakowickim, a uroczystość pogrzebowa przybrała charakter manifestacji narodowej.
Naprawdę nazywała się Jadwiga Helena Misel. Przez cztery sezony pracowała w Krakowie odnosząc coraz większe sukcesy, wiele korzystając z rad Jana Tomasza Seweryna Jasińskiego i Stanisława Koźmiana. Co roku występowała z teatrem w Krynicy i Poznaniu, tam poznała Karola Chłapowskiego, wielkopolskiego szlachcica, którego poślubiła w Krakowie w roku 1868. Jako Chłapowska weszła w kręgi wyższego towarzystwa, mimo to pozostała aktorką zachowując swój pseudonim. W 1868 roku otrzymała angaż do Warszawskich Teatrów Rządowych.
W 1876 roku Modrzejewska wyjechała z mężem do Ameryki, osiedlili się w Anaheim w Kalifornii, gdzie bez powodzenia próbowali prowadzić farmę. 20 sierpnia 1877 roku aktorka wystąpiła po raz pierwszy w California Theatre w San Francisco w tytułowej roli w Adriannie Lecouvreur. Sukces amerykańskiego debiutu przesądził o jej dalszej karierze. Już w grudniu występowała w Nowym Jorku, następnie w Filadelfii, Bostonie, Waszyngtonie i wielu innych miastach. Na scenach amerykańskich posługiwała się uproszczoną wersją pseudonimu – Modjeska. Artystka odbyła trzy tournée po Wielkiej Brytanii (1880, 1881 i 1885), ale – mimo doskonałego przyjęcia – zrezygnowała z osiedlenia się na Wyspach. W Ameryce występowała ze swoim zespołem, wędrując z miasta do miasta we własnym luksusowym wagonie kolejowym. Ogółem odbyła 26 tournées po Stanach Zjednoczonych. Najlepszy zespół skompletowała podczas XIV tournée (1889/1890) grając wspólnie z Edwinem Boothem i Otisem Skinnerem. W 1883 roku otrzymała amerykańskie obywatelstwo.
Modrzejewska, uważana za jedną z najpiękniejszych kobiet epoki, często porównywana z Sarą Bernhardt, magicznie oddziaływała na widownię. Szczególny kult żywiła dla twórczości Szekspira oraz Schillera i Słowackiego, ale występowała też w lżejszym repertuarze (w sztukach Dumasa-syna czy Sardou). Wiele postaci grała w obu językach: polskim i angielskim. Podczas ostatnich wizyt w kraju aktorka zdążyła zagrać w dramatach Wyspiańskiego – w Warszawiance oraz Protesilasie i Laodamii. Była podziwiana przez współczesnych, pochwał nie szczędzili jej Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz i Cyprian Kamil Norwid. Była bardzo romantyczną postacią w swojej antyromantycznej epoce, co w znacznej mierze przyczyniło się do powstania legendy gwiazdy dwóch kontynentów.
Występują: Katarzyna Gniewkowska, Dorota Segda, Roman Gancarczyk, Jan Peszek, Jacek Romanowski
Teatr Stary
Kraków, ul. Jagiellońska 1
1 komentarz
Genialne!
Byłam w trakcie nocy Muzeów.
Naprawdę warto obejrzeć.