Pracownia UGO Architecture & Design stworzyła koncepcję architektoniczną modelowej gminnej biblioteki publicznej.
Punktem wyjścia dla stworzenia koncepcji architektonicznej modelowej gminnej biblioteki publicznej były badania przeprowadzone w 2010 roku przez Pracownie Badań Czytelnictwa Biblioteki Narodowej i TNS OBOP. Według nich aż 56% Polaków nie przeczytało w ciągu roku żadnej książki. Architekci zaczęli się więc zastanawiać, jak przy tak niskim poziomie czytelnictwa zainteresować mieszkańców i władze gminy (które będę finansować projekt) ideą modelowych bibliotek publicznych. W ankietach przeprowadzanych wśród mieszkańców gmin, które wykorzystywane są do opracowywania długofalowych strategii rozwojowych, bardzo rzadko mieszkańcy zgłaszają potrzebę wybudowania biblioteki, na ich liście marzeń dominują budynki socjalne, przedszkola, duże sklepy samoobsługowe czy obiekty rekreacyjne takie jak hale sportowe czy basen.
Dlatego w swojej koncepcji połączono te pożądane przez mieszkańców obiekty z biblioteką, która zawsze jest podstawą, do której nadbudowywane są inne funkcje. Dzięki temu zabiegowi biblioteki staną się bliższe i bardziej atrakcyjne dla większej grupy odbiorców. Bo dziś biblioteka powinna być z jednej strony skarbnicą myśli, źródłem wiedzy i informacji w postaci książek, czasopism oraz nośników multimedialnych, z drugiej miejscem edukacji, spotkań, relaksu a nawet zabawy. Miejscem integracji lokalnych społeczności.
Projekt biblioteki umiejscowiony został w Mosinie, mieście w powiecie poznańskim oddalonym od Poznania o 22 kilometry. Mosina dzięki niewielkiej odległości od wielkopolskiej metropolii od kilku lat dynamicznie się rozwija, zwłaszcza dzięki ogromnym inwestycjom deweloperskim. Początkowo miasto niechętnie odniosło się do propozycji projektu biblioteki, ponieważ w budynku Mosińskiego Ośrodka Kultury przy ulicy Dworcowej działa od ponad 60 lat biblioteka miejska. Władze wyraziły jednak zainteresowanie projektem połączenia jej z innymi potrzebnymi w gminie budynkami (nowym urzędem miejskim lub basenem). Wskazały na projekt dwie działki znajdujące się na ulicy Strzeleckiej. Działki na tej ulicy idealnie wpisują się w ideę projektu, jest to tak zwana ulica wylotowa znajdująca się praktycznie na granicy Mosiny i wsi Krosinek, wokół której (ulicy) do 2016 roku według władz miasta i zaangażowanych deweloperów mają powstać (już powstają) osiedla domów jednorodzinnych i szeregowych, zamieszkanych przez ponad 3,5 tysiąca mieszkańców.
Miasto jednak mimo napływu tak wielu nowych mieszkańców nie ma w planach stworzenia w tych okolicach żadnych obiektów użyteczności publicznej, zapewne więc jak to jest zazwyczaj jedynymi budynkami spajającymi tą nową społeczność będą prywatne sklepy samoobsługowe typu Lidl czy Biedronka. Umieszczenie w tej przestrzeni małej biblioteki publicznej połączonej z atrakcyjną funkcją taką jak np. basen nie tylko pozwoliłoby na integrację (zajęcia i atrakcje dla wszystkich grup wiekowych patrz diagram) tej nowej społeczności (zjawisko typowe dla małych miast tzw. sypialni większych ośrodków miejskich), ale także zainteresowałoby książkami nowe grupy społeczne. Ze wglądu na bliskość położonej na ulicy Krasickiego nowo wybudowanej Szkoły Podstawowej, a także sugestie dotyczące potrzeb władz miasta autorzy zdecydowali się przedstawić szerzej projekt połączenia biblioteki z basenem.
We wszystkich możliwych konfiguracjach biblioteka stanowi podstawę, do której nadbudowywana zostaje dodatkowa funkcja. To przeszklony parterowy budynek otwarty na otoczenie i naturę. Nadbudowa z kolei wyróżniać ma go wyrazistym kolorem i formą, dzięki czemu ma to być budynek powszechnie rozpoznawalny w mieście ma stanowić dominantę kolorystyczną w otaczającym krajobrazie. W przypadku projektu biblioteki w Mosinie budynek wyróżnia mocno niebieska barwa i futurystyczna forma nawiązująca do kształtu kombajnu.
Dzięki zastosowaniu konstrukcji słupowej i posadzki technicznej występuje duża dowolność w kreowaniu wnętrza, funkcje umieszczone zostały w zamkniętych pomieszczeniach – kapsułach, które mogą być w taki sposób rozłożone w budynku by podkreślić osie widokowe. Kapsuły funkcjonalne wykonane zostały ze sklejki, dzięki czemu możliwa jest co jakiś czas tania Re-aranżacja wnętrza biblioteki, ich kształt i forma natomiast może nawiązywać do charakteru danego regionu, otaczających budynków czy krajobrazu. Wnętrzne ma przed wszystkim podkreślać otwartość i przyjazność tej instytucji dlatego dominują w nim jasne barwy i drewno. W przestrzeniach między kapsułami znajdują się drewniane siedziska (pieńki) i miękkie kolorowe puffy, które mogą być dowolnie przemieszczane przez użytkowników. W bibliotece zaprojektowanej w Mosinie kapsuły w których zamknięte są funkcje mają kształt rozszerzających się ku górze cylindrów. By doświetlić pomieszczenie administracyjne i sale konferencyjną na ich sufitach umieszono świetliki, ukazujące dno znajdującego się na wyższym piętrze basenu. Ponadto cała jedna kapsuła-cylinder jest pewnego rodzaju akwarium, które ukazuje skaczących do wody z trampoliny i zjeżdżalni.
Biblioteka modelowa
proj. UGO Architecture & Design
2013 r.
