27 czerwca w Krakowie rozpocznie się 24. Festiwal Kultury Żydowskiej. Jednym z tematów, który będzie przewijał się przez cały festiwal jest kibuc – jako fenomen społeczny, polityczny, architektoniczny, ale też… kulinarny: zarówno w kontekście izraelskim, jak też polskim. Zostaną zaprezentowane zarówno relacje byłych i aktualnych kibucników (Yael Neeman, Alex Dancyg), jak też zewnętrzne spojrzenie na tematykę kibucową (Yuval Yasky, Konstanty Gebert, Kibuc Grochów).
Organizatorzy pokażą, jak kultura żydowska inspirowała różne subkultury, ale też jak niektóre z nich (np. punk) były absorbowane przez Żydów. Tradycyjnie już nauczymy tańców żydowskich, żydowskiej kuchni, muzyki klezmerskiej, ale też – śpiewu i tańca Żydów z Jemenu i Maroka. Przy okazji festiwalu powstanie też na Kazimierzu kolejny mural – tym razem wykonaniu izraelskiego kolektywu Broken Fingaz.
Różnorodność kultury żydowskiej festiwal najbardziej pokazuje poprzez muzykę – w tym roku również zapraszamy do synagogi Tempel, krakowskich klubów oraz na barki na Wiśle, aby posłuchać zarówno muzyki kantoralnej, jak też jazzu, muzyki klezmerskiej, setów DJ-skich oraz prezentowanej w Polsce chyba po raz pierwszy, a niezwykle popularnej w Izraelu muzyki mizrachi, czyli Żydów pochodzących z krajów muzułmańskich. Jak każdego roku na festiwalowych scenach zaprezentujemy nowe projekty muzyków znanych i cenionych, o światowej sławie, ale Festiwal Kultury Żydowskiej będzie też miejscem polskich premier.
Po wielu latach powraca na Festiwal Kultury Żydowskiej wielka diwa pieśni jidysz – Shura Lipovsky ze swoimi najnowszymi kompozycjami z wydanej niedawno po długiej przerwie płyty Vaytinke. Tradycyjny Koncert Kantorów zaprezentuje nowe pokolenie chazzanów z Izraela – debiutujących na scenie festiwalowej, ale znanych już i cenionych na całym świecie. Tradycyjna muzyka klezmerska zabrzmi na FKŻ dzięki zespołowi Tarras Band, który w mistrzowski sposób kontynuuje dzieło genialnego klezmerskiego klarnecisty Davida Tarrasa. Również z tradycyjnym materiałem muzycznym zmierzy się Izraelczyk Daniel Zamir. 50 lat od premiery najsłynniejszego żydowskiego musicalu – Skrzypka na dachu – przełoży znane wszystkim szlagiery na język współczesnego jazzu. Na niezwykły wieczór zaprasza również jeden z filarów wytwórni Tzadik Johna Zorna – Erik Friedlander, który zaprezentuje swój solowy projekt Song of the Scribes, a Leopold Kozłowski tradycyjnie już wystąpi wraz ze swoimi przyjaciółmi w koncercie piosenek w jidysz – zarówno tych tradycyjnych, jak i nowych kompozycji.
Te projekty to prezentacja dziedzictwa aszkenazyjskiego. Jednakże w synagodze Tempel pokażemy również muzyczną kulturę Żydów z innych części świata – głównie z krajów arabskich. Neta Elkayam to wschodząca gwiazda współczesnej izraelskiej sceny muzycznej: nie tylko w piękny sposób odtwarza tradycyjne pieśni Żydów marokańskich, ale też sama komponuje nowe utwory w duchu tradycji Magrebu. Jemenickie korzenie mają trzy siostry Haim, które stworzyły zespół A-WA – pod okiem Tomera Yosefa, znanego z Balkan Beat Box, stworzyły genialny projekt na nowo interpretujący pieśni Żydów jemenickich. Z tą samą tradycją mierzy się również Shai Tsabari, łącząc muzykę Jemenitów z rockiem, funkiem, muzyką psychodeliczną, gospel i bluesem – jest jednym z najpopularniejszych muzyków w Izraelu – czas więc na jego polski debiut.
W zupełnie osobnej kategorii lokuje się Sharabi – najnowszy projekt Franka Londona. Wspólnie z perkusistą Deep Singh, hinduskimi artystami i muzykami sceny jidyszowej, dokonał czegoś, co wydaje się niemożliwe: połączył muzykę klezmerską z punjabi bhangra.
Pierwszy weekend FKŻ upłynie pod znakiem kultowego telawiwskiego pop up baru – TEDERu, gromadzącego wokół siebie czołówkę współczesnej młodej, telawiwskiej sceny klubowej. Dwa wieczory i jedno popołudnie nad Wisłą wypełni muzyka polska i izraelska grana z płyt winylowych, elektronika i wszystko to, co płynie z turntabli najlepszych DJów. Nie zabraknie również kultowego już rejsu barką po Wiśle – tym razem na pokładzie zagra Liron Amram i jego The Panthers – będzie to bliskowschodni rejs wzdłuż bulwarów żydowskiego Kazimierza.
Organizator FKŻ: Stowarzyszenie Festiwal Kultury Żydowskiej, Józefa 36, 31-056 Kraków
Dyrektor FKŻ: Janusz Makuch
24. Festiwal Kultury Żydowskiej
Festiwal odbędzie się w dniach od 27 czerwca do 6 lipca 2014 roku
Kraków