Od 5 listopada 2009 roku do 31 marca 2010 roku w Nowym Jorku festiwal Rewolucja artystyczna w Europie Środkowo-Wchodniej (Performing Revolution in Central and Eastern Europe). Organizatorem wydarzenia jest Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku. Z okazji 20. rocznicy obalenia komunizmu wśród 29 imprez festiwalu zaprezentowanych zostanie 11 polskich wydarzeń.
Celem festiwalu jest ukazanie w jaki sposób działania artystyczne w latach 80. – zwłaszcza sztuki sceniczne – zmieniły nie tylko kulturę krajów Europy Środkowej i Wschodniej, ale przyczyniły się do obalenia znienawidzonego systemu. Oprócz wystawy dokumentującej rewolucję w sztukach performatywnych, którą zaprezentuje w swojej siedzibie New York Public Library for the Performing Arts w Lincoln Center, festiwal obejmie 28 wydarzeń w różnych instytucjach Nowego Jorku, prezentujących historię działań artystycznych wymierzonych w system komunistyczny w Czechach, Niemczech, Polsce, Rumunii, Słowacji, Słowenii i na Węgrzech oraz projekty młodych twórców wschodnioeuropejskich i amerykańskich, które powstały w odniesieniu do wydarzeń politycznych i kulturalnych tamtego czasu
W programie znajdą się spektakle teatralne i taneczne, koncerty, wystawy, pokazy filmowe, publikacje, czytania i konferencje. Niektóre wydarzenia ukażą jak opozycja artystyczna lat 80-tych przyczyniła się do głębokich zmian politycznych, które zaszły w 1989 r., inne będą odnosić się do kontekstów charakteryzujących także dzisiejsze rewolucje w kulturze. Dobór krajów reprezentowanych w festiwalu wynika z obecności w Nowym Jorku ich przedstawicielstw kulturalnych – instytutów, a w przypadku Słowacji i Słowenii ataszatów kulturalnych w konsulatach, dysponujących odpowiednim know-how i możliwościami organizacyjno-finansowymi zdolnymi udźwignąć ciężar organizacji festiwalu.
Wśród najważniejszych wydarzeń festiwalu znajdą się: wznowienie – specjalnie na festiwal – legendarnego Piołunu Teatru Ósmego Dnia z 1985 r.; amerykańska premiera Pietruszki w wykonaniu Győr National Ballet z Węgier; Rebel Waltz, maraton muzyczny zespołów undergroundowych, które grały za żelazną kurtyną (w tym Dezerter z Polski); Dancing with the Berlin Wall – trzyczęściowy projekt choreografa Nejli Yatkina, oraz konferencja Po komunizmie: osiągnięcia i rozczarowania po 1989 na Columbia University, która oceni znaczenie rewolucji 1989 r. i jej konsekwencji.
Polskie wydarzenia w ramach festiwalu: koncert grupy punkowej Dezerter (7 listopada), Piołun Teatru Ósmego Dnia z 1985 r. (11-15 listopada), wystawa multimedialna i sympozjum o rewolucji w polskim tańcu w latach 80-tych (7 stycznia – 13 lutego), przegląd kina moralnego niepokoju Nadciągające chmury: polskie kino 1977-1989: (3-11 lutego); prezentacje kultury polskiej w kontekście kultury innych krajów regionu: wystawa Rewolucyjne głosy prezentująca związki muzyki, teatru i tańca z wydarzeniami politycznymi lat 80-tych w Europie Środkowo-Wschodniej (18 listopada 2009 – 20 marca 2010), promocja antologii tekstów Mur w mojej głowie z udz. m.in. Doroty Masłowskiej (10 listopada), promocja pierwszej anglojęzycznej antologii dramatu Europy Środkowej lat 80-tych Dramaturdzy przed upadkiem Muru (16 listopada), Akty dysydenckie: 3 sztuki – prezentacja jednoaktówek Becketta, Havla i Mrożka (19-21 listopada), pokaz filmów o Pomarańczowej Alternatywie w przeglądzie filmów dokumentalnych (9 i 13 lutego), dwie konferencje na Columbia University (5 listopada i 26-27 lutego).
Trwający 5 miesięcy festiwal organizowany jest pod patronatem New York Public Library for the Performing Arts (Nowojorskiej Biblioteki Publicznej – Oddziału Sztuk Scenicznych), we współpracy z przedstawicielstwami kulturalnymi 7 krajów oraz wiodącymi nowojorskimi instytucjami kulturalnymi i uniwersytetami.
Festiwal Performing Revolution in Central and Eastern Europe prezentowany jest przez New York Public Library for the Performing Arts w partnerstwie z Czech Center New York; Goethe-Institut New York; Hungarian Cultural Center; Instytutem Kultury Polskiej w Nowym Jorku; Romanian Cultural Institute New York; Consulate General of the Slovak Republic; Consulate General of Slovenia; Abrons Arts Center; Agentura dell’Arte; Dance New Amsterdam; Erste Bank Group; GOH Productions; Harriman Institute at Columbia University; HERE Arts Center; Joyce Theater; La MaMa, E.T.C.; (le) Poisson Rouge; Martin E. Segal Theatre Center; The Tank; Theatre Department at Barnard College, Columbia University; Untitled Theater Company #61; WaxFactory; i 92nd Street Y Harkness Dance Festival.
