Ślady Pamięci (Hommage á Tomasz Struk)

15 listopada 2005 roku w Górnośląskim Centrum Kultury w Katowicach rozpoczyna się interdyscyplinarny projekt Ślady Pamięci (Hommage á Tomasz Struk), obejmujący cykl wydarzeń, na który składać się będą: 3 ekspozycje, konferencja naukowa oraz publikacja naukowa poświęcona twórczości  Tomasza Struka.

Ten zmarły w ubiegłym roku artysta – za życia związany więzami z Katowicami, Berlinem oraz Paryżem – przez całe lata prowadził intensywną działalność wystawienniczą, zarówno jako artysta jak i kurator własnych projektów. Struk pozostawił prace w wielu zbiorach oraz kolekcjach zasilających dziś m.in. placówki muzealne w Warszawie, Szczecinie, Bielsku-Białej, Bytomiu, Katowicach, Kioto, Seulu, Frankfurcie,  w galeriach w polskich i zagranicznych. Był laureatem licznych nagród, w tym m.in. – Grand Prix na Triennale Grafiki Polskiej w Katowicach i Międzynarodowym Triennale Grafiki w Krakowie.

Elementem towarzyszącym wystawom będzie sesja naukowa poświęcona twórczości Tomasza Struka zorganizowana w Górnośląskim Centrum Kultury. W konferencji wezmą udział następujący krytycy i teoretycy sztuki: Leszek Brogowski, Grzegorz Dziamski,  Meczysław Juda, Bożena Kowalska, Roman Lewandowski, Anna Markowska, Jan Trzupek, Wiesława Wierzchowska i Joanna Wowrzeczka (15 listopad 2005, godz. 11.00, sala 411).

Pokłosiem sesji naukowej oraz wystaw będzie książka, która powinna zawierać materiały posesyjne i ma z założenia stanowić próbę podsumowania wielowątkowej twórczości Tomasza Struka, wyznaczenia jej roli i miejsca w dziejach polskiej sztuki najnowszej, a także zinterpretowania jej przewodnich motywów i zagadnień formalnych. Książka powinna zawierać również materiały ikonograficzne, w tym fotografie z towarzyszących jej wystaw.

Wystawy:

1. „Tomasz Struk” – wystawa prac Tomasza Struka
   galeria Engram, Górnośląskie Centrum Kultury, Katowice: 15.11.2005-15.01.2006
   wernisaż: 15.11.2005, godz. 18.00
2. „Ślady pamięci” – wystawa prac następujących artystów: Jana Berdyszaka – obiekt, Rafała Bujnowskiego – malarstwo (Polska), Józefa Burego – fotografia (Francja), Pawła Chawińskiego – fotografia (Polska, Kraków), Tomasza Ciecierskiego – malarstwo i/lub fotografia (Polska, Warszawa), Izabelli Gustowskiej – wideoinstalacja (Polska, Poznań), Izabela Degardo Pajonk – wideoinstalacja (Kraków, Polska), Zuzanny Janin – fotoinstalacja (Polska, Warszawa),  Mariana Kasperczyka – malarstwo (Francja), Leszka Lewandowskiego – obiekt, Romana Opałki – instalacja, fotografia (Francja), Marii Pyrlik – wideo, fotografia (Polska, Kraków), Józefa Robakowskiego – fotografia, technika własna (Polska, Łódź), Adama Romaniuka – grafika, Artura Tajbera – wideoinstalacja (Polska, Kraków), Jerzego Truszkowskiego – malarstwo (Polska, Warszawa) i Joanny Wowrzeczki – malarstwo.(Polska, Cieszyn).
   galeria Sektor I, Górnośląskie Centrum Kultury, Katowice: 15.11.2005-15.01.2006
   wernisaż: 15.11.2005, godz. 18.00
3. „Ślady przyjaźni. Hommage á Tomasz Struk” – wystawa prac artystów zaprzyjaźnionych z Tomaszem Strukiem
   galeria Piętro Wyżej, Górnośląskie Centrum Kultury, Katowice – styczeń 2006

Wystawy, konferencja naukowa oraz towarzysząca im publikacja Ślady pamięci poświęcone są twórczości Tomasza Struka związanego ścisłymi więzami ze Śląskiem (z racji urodzenia i czasowego zamieszkania) i przez minione kilka dekad wyraziście wpisał się w kulturalną topografię tego regionu. Projekt ma zatem służyć przypomnieniu jego sylwetki oraz dorobku, a także ukazaniu twórczości Struka w szerszym kontekście współczesnych praktyk artystycznych.

Artysta ten nieomal od chwili swojego debiutu zajmował się problematyką pamięci artykułowaną poprzez dyskurs matrycy, formy oraz przedsięwziętej topiki (np. portretu funeralnego czy symboliki akwatycznej). Nieoczekiwana i przedwczesna śmierć Tomasza Struka sprawiła, że teraz sam stał się przejmującym śladem „pamięci”. Problematyka czasu i odciskającego się w pamięci „śladu” pojawiły się w pracach Tomasza Struka już pod koniec dekady lat 70. W procesie rekonstruowania przestrzeni Mnemozyne to, co nieobecne, zostało przezeń przywołane w formie rytów, odcisków, rastru. Niezwykły w twórczości Struka jest autentyczny esencjonalizm w wyłuszczaniu tropów pamięci i lokalizowaniu ich w porządku eschatologicznym człowieka. Dzięki komplementarności zastosowanej przezeń metody w pracach artysty wyłania się genealogia gestu, materiału, pamięci, gdyż – jak sam zauważał – „model zawsze zakłada ewolucję formy – jest matrycą, która przedłuża własne trwanie”. W ten sposób przed odbiorcą wyłaniał się łańcuch ustawicznie zmieniających się znaczeń, które poświadczają o pamięci materii. Proces ten, rzecz oczywista, nie odbywał się „bezboleśnie”, ponieważ w sztuce – jak w życiu – wszystkie procedury odbywają się w obrębie języka i jego semantycznej przemocy. Tomasz Struk miał tego głęboką świadomość. Dlatego też nie mniej istotną częścią jego artystycznej praktyki był właśnie namysł nad nośnikiem i multiplikowanymi matrycami użytego medium.

Zamierzeniem autora projektu jest, aby wszystkie te tropy, wątki i motywy znalazły swoją artykulację w każdej z części niniejszego projektu: wystawach, konferencji oraz towarzyszącej jej publikacji. Książka powinna także zawierać biografię Tomasza Struka oraz bibliografię publikacji artysty, wywiadów i tekstów krytycznych innych autorów.

Cykl imprez towarzyszących:

• konferencja naukowa „Ślady pamięci”, poświęcona twórczości Tomasza Struka – GCK, Katowice
  15 listopada 2005, godz. 11.00, sala 411
• wernisaż wystaw – GCK (galeria Engram, galeria Sektor I)
  15 listopada 2005, godz. 18.00

Projekt odbywa się w ramach XIV Górnośląskiego Festiwalu Sztuki Kameralnej – Ars Cameralis Silesiae Superioris.
 
Autor projektu: Roman Lewandowski
Organizator: Instytucja Kultury „Ars Cameralis Silesiae Superioris”, Katowice
Współorganizator: Górnośląskie Centrum Kultury, Katowice
 
Górnośląskie Centrum Kultury
pl. Sejmu Śląskiego 2, Katowice
tel. 32/251-79-25