Tym razem Słuchalnia proponuje podróż w głąb dźwięku w poszukiwaniu jego niezwykłych barw. Przewodnikami podróży będą dwie niezwykłe osobowości polskiej muzyki nowej: Jan Topolski, autor pierwszej w kraju monografii Gerarda Griseya, oraz Michał Górczyński.
Najpierw Jan Topolski, jeden z najbardziej znaczących polskich krytyków muzyki współczesnej, autor pierwszej w kraju monografii Gerarda Griseya, przybliży idee francuskiego kompozytora, który wywarł niemały wpływ na rozwój muzyki XX wieku – wpływ niemilknący bynajmniej w wieku XXI. Grisey to twórca techniki kompozytorskiej spektralizmu, opartej na analizie spektralnej dźwięku. Analiza ta służy eksplorowaniu i wykorzystywaniu w kompozycji składających się na widmo dźwięku alikwotów, brzmień, barw i zjawisk dotychczas niesłyszalnych, poukrywanych w paśmie dźwięku. Kompozycja spektralna czerpie z tego pasma, odkrywa wnętrze dźwięku jako niewyczerpane źródło możliwych barw i ich relacji, a połączenie naukowej analizy i twórczej wyobraźni daje zadziwiająco subtelne i barwne efekty artystyczne.
Na żywo będzie je można usłyszeć w znakomitym – i pierwszym w Polsce dla tej wersji instrumentalnej utworu – wykonaniu Anubis-Nout Griseya. Na klarnecie kontrabasowym zagra Michał Górczyński, eksperymentator i improwizator, który od lat rozwija autorskie techniki wykonawcze, inspirując się między innymi beat boxem. Prócz unikalnego brzmienia muzyki Griseya na niezwykle rzadkim instrumencie – klarnecie kontrabasowym – zabrzmią też utwory napisane specjalnie dla Michała, wykorzystujące jego autorskie techniki wydobycia niezwykłych, niepowtarzalnych brzmień.
Program:
Godzina 16.30, Czytelnia CSW | Jan Topolski – Erozja i cienie dźwięków – Grisey i czas
Wykład autora książki Widma i czasy. Muzyka Gerarda Griseya
Godzina 18.00, LabSen CSW | Michał Górczyński – klarnet
- Gerard Grisey – Anubis-Nout na klarnet kontrabasowy – polskie prawykonanie wersji na klarnet
- Bartosz Kowalski-Banasewicz – Cantabile na klarnet solo
- Diego Martinez Roman – Mijo na klarnet solo
- Wojciech Ziemowit Zych – Nieuspokojenie na klarnet basowy
Jan Topolski (ur. 1982) – muzykolog, studiował również filozofię na UW. Jako krytyk muzyczny i filmowy współpracuje z takimi mediami jak „Kino”, „Ruch Muzyczny”, „Dwutygodnik”, „Tygodnik Powszechny”, Program Drugi Polskiego Radia, „MusikTexte”, „neue musikzeitung”. Współzałożyciel i w latach 2004–2011 redaktor naczelny „Glissanda” – jedynego polskiego magazynu poświęconego muzyce współczesnej. Od 2010 roku konsultant Mariusza Trelińskiego, dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, w zakresie opery współczesnej i zamówień u polskich kompozytorów. Autor pierwszej polskiej monografii jednego z najważniejszych kompozytorów XX wieku, Gerarda Grisey’a, Widma i czasy. Muzyka Gerarda Griseya.
Michał Górczyński – klarnecista i kameralista, absolwent warszawskiej Akademii Muzycznej im. F. Chopina. Od 1998 roku zajmuje się pisaniem muzyki na różne składy instrumentalne (Zróżnicowanie na dwa fagoty i klarnet, Rondo a la krakowiak na wrzeszczącego pianistę i klarnet basowy, Malowanie na dwa klarnety, fagot, kontrabas i śpiew, Suita w stylu żydowskim na klarnet, skrzypce i kontrabas) oraz muzyki do teatru (około 25 spektakli dla teatrów dramatycznych i lalkowych). Czynnie zajmuje się improwizacją i interpretacją muzyki współczesnej. Koncertował z Polską Orkiestrą Radiową, Orkiestrą Aukso, De Ereprijs, Kwartetem Śląskim. Na Międzynarodowych Kursach Muzyki Współczesnej w Darmstadt prezentował swoje autorskie techniki wykonawcze na klarnecie basowym. Jest twórcą instalacji, tekstów teoretycznych na temat autorskich teorii, audycji radiowych oraz filmów undergroundowych. Od 2002 współtworzy zespół muzyki współczesnej Kwartludium, z którym występował na festiwalach: Audio Art, Warszawskie Spotkania Muzyczne, Warszawska Jesień, Ultraschall w Berlinie. Od 2008 roku pracuje nad poszerzaniem możliwości brzmieniowych klarnetu basowego, inspirując się beat boxem i współpracując z jednym z najlepszych polskich beat boxerów „Tik Takiem” Patrykiem Matelą. Twórca pojęcia „edukacja komponowana”. Stypendysta Miasta Stołecznego Warszawy oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu tworzenia alternatywnych podręczników edukacyjnych. Twórca projektu „muzyka do języków” pomyślanego na kilka lat realizacji, polegającego na komponowaniu utworów inspirowanych językami świata. Ma na swoim koncie trzy płyty CD oraz liczne utwory dedykowane mu przez polskich kompozytorów.
Wojciech Ziemowit Zych (ur. 1976) – odbył studia kompozycji u Marka Stachowskiego w Akademii Muzycznej w Krakowie (dyplom z wyróżnieniem). Swoje umiejętności doskonalił podczas studiów podyplomowych w Konserwatorium w Rotterdamie. W 2006 uzyskał stopień doktora sztuki. Laureat konkursów kompozytorskich m.in. im. Adama Didura w Sanoku oraz im. Tadeusza Bairda. Otrzymał także zamówienia kompozytorskie od Fundacji Przyjaciół Warszawskiej Jesieni, Radia Niemieckiego oraz Związku Kompozytorów Polskich w ramach projektu 60 zamówień na 60-lecie ZKP. Jego utwory były wykonywane na wielu festiwalach, m.in. podczas Warszawskiej Jesieni, Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich, Festiwalu Musica Polonica Nova we Wrocławiu, Festiwalu UltraSchall w Berlinie, Festiwalu Musikhøst w Odense w Danii. Wojciech Ziemowit Zych pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Kompozycji na Wydziale Twórczości, Interpretacji i Edukacji Muzycznej Akademii Muzycznej w Krakowie. Od 2006 do 2008 był członkiem Komisji Repertuarowej Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień.
Organizator: Stowarzyszenie Kulturalno-Artystyczne Megafon
Kurator: Małgorzata Burzyńska
Słuchalnia – muzyczne znaki czasu
22 listopada 2015 roku
Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu